Άλλαι Τέχναι

Τα εγκαίνια της Μπιενάλε πραγματοποιήθηκαν στη Μονή Λαζαριστών, την έδρα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και έδωσαν μια γεύση στο κοινό τόσο από το κλίμα της φετινής διοργάνωσης, όσο και από τα έργα που παρουσιάζονται στην έδρα του Μουσείου. Το φετινό θέμα, «Φαντασιακές Εστίες», χαρακτηρίζει τα έργα που παρουσιάζονται, και σίγουρα είναι βαθύτατα επηρεασμένο από την προσφυγική κρίση που μαστίζει την Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, με ολόκληρους λαούς να επαναπροσδιορίζουν τον ζωτικό τους χώρο. Η τέχνη δεν θα μπορούσε να μείνει άπρακτη μπροστά σε τόσο σημαντικές διεθνείς εξελίξεις, έτσι οι καλλιτέχνες που φιλοξενούνται στο πλαίσιο του θεσμού εκθέτουν έργα τα οποία σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το ζήτημα της εστίας και του ζωτικού χώρου του ανθρώπου.

Τα έργα που εκτίθενται στην Μονή Λαζαριστών είναι ως επί το πλείστον Video Art με ιδιαίτερη αναφορά στην Ana Mendieta, την Κουβανή καλλιτέχνη η οποία αν και έδρασε κυρίως στις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80, παραμένει επίκαιρη μέχρι σήμερα. Βασικοί άξονες του έργου της είναι η ταυτότητα, ο αυτοπροσδιορισμός και ο τόπος σε σχέση με τον άνθρωπο, ζητήματα που προκύπτουν τόσο μέσω έρευνας όσο και μέσω βιωμάτων αφού πρόκειται για μετανάστρια από την Κούβα που διέφυγε στις Η.Π.Α. σε μικρή ηλικία μετά την ανατροπή του δικτάτορα Batista από τον Fidel Castro.

Ο μεγάλος αριθμός των έργων-βίντεο που εκτίθενται στον χώρο του μουσείου δημιουργεί αμφίρροπες εντυπώσεις. Συγκεκριμένα, ο χώρος αποκτάει ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και ζωντάνια, καθώς απορρίπτεται το πιο στατικό μοντέλο έκθεσης και ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με την κινούμενη εικόνα. Παράλληλα όμως, υπάρχει ο κίνδυνος κάποιος θεατής να δυσανασχετήσει, κυρίως όσον αφορά άτομα που δεν είναι παθιασμένοι με τα εικαστικά, διότι απαιτούνται πολλά λεπτά σε κάθε προβολή, χρόνος που δεν διατίθενται όλοι να αφιερώσουν.

Παρόλ’ αυτά, στην Μονή Λαζαριστών δεν φιλοξενούνται μόνο βίντεο, καθώς εκτίθενται στον χώρο έργα ζωγραφικά, κατασκευές-εγκαταστάσεις, φωτογραφίες κτλ. Η πολύτιμη συλλογή Κωστάκη με έργα της Ρωσικής Πρωτοπορίας αξίζει ιδιαίτερης μνείας: φιλοξενείται στο μουσείο από το 1997 και αποτελεί μία σταθερή αναφορά του που εμπλέκεται στην εκάστοτε περιοδική έκθεση.

Ο άλλος θεσμός που εγκαινιάστηκε την πρώτη του Οκτώβρη είναι τα 52α Δημήτρια, με τον φετινό κύκλο εκδηλώσεων να παρουσιάζει μεγάλο αριθμό καλλιτεχνικών γεγονότων σε όλη την πόλη. Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν στο περίπτερο 2 της Δ.Ε.Θ., όπου και φιλοξενείται μία από τις εικαστικές εκθέσεις των Δημητρίων με τίτλο “Revolution in Art”. Όπως προδίδει και ο τίτλος, θέμα της έκθεσης είναι η επανάσταση και συγκεκριμένα η Οκτωβριανή επανάσταση του 1917 η οποία αναμφίβολα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του 20ού αιώνα. 

Η έκθεση λειτουργεί ως μία ενιαία βιντεοεγκατάσταση στην οποία ο θεατής περικλείεται από αρχειακές εικόνες/βίντεο της εποχής αλλά και έργα τέχνης της Ρωσίας των αρχών του 20ού αιώνα. Η εξαιρετική σκηνογραφική επιμέλεια του χώρου δημιουργεί μία ιδιαίτερα επιβλητική ατμόσφαιρα που εισάγει τον θεατή στο πολυτάραχο κλίμα της εποχής και σε γεγονότα που μπορεί να μην βίωσε άμεσα, αλλά μέχρι σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπος με τον απόηχο της επιρροής τους.

Οι δυο αυτοί θεσμοί που κυριαρχούν στο φθινόπωρο του 2017 αποτελούν την έναρξη μίας ιδιαίτερα σημαντικής καλλιτεχνικής περιόδου στην πόλη της Θεσσαλονίκης που θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη του έτους και αναμφίβολα αξίζει τη συμμετοχή και την υποστήριξη του κοινού της πόλης. 

Περισσότερες πληροφορίες μπορεί να βρει κανείς στις ιστοσελίδες των διοργανώσεων: http://thessalonikibiennale.gr/
https://dimitria.thessaloniki.gr/