Άλλαι Τέχναι

Σε ερώτηση του κινηματογραφικού site Otros Cines Europa, ο Pedro Almodóvar χαρακτήρισε το “Call Me By Your Name” ως την ταινία της χρονιάς: «Ολα είναι όμορφα, γοητευτικά και επιθυμητά σε αυτή την ταινία. Τα αγόρια, τα κορίτσια, τα πρωϊνά, τα φρούτα, τα τσιγάρα, οι στέρνες, τα ποδήλατα, οι χοροί στη φύση, η δεκαετία του ‘80, οι αμφιβολίες και η πίστη των πρωταγωνιστών, η ειλικρίνεια των χαρακτήρων, η σχέση με τους γονείς τους. […] Απολαύστε το φως της Βόρειας Ιταλίας και κυρίως τον Timothée Chalamet, την μεγάλη αποκάλυψη της χρονιάς». Λίγο πριν καταπιαστεί με την κινηματογραφική μεταφορά του αδυσώπητα όμορφου «Έθιμα Ταφής» της Hannah Kent (μτφρ Μαρία Αγγελίδου, εκδόσεις Ίκαρος), ο Luca Guadagnino φέρνει στο σινεμά το μυθιστόρημα του André Aciman «Να με λες με τ’ όνομά σου», που αφορά την ιστορία δύο αγοριών που γνωρίζονται και ερωτεύονται σε μια ιταλική κωμόπολη τη δεκαετία του ’80. Η ταινία παρακολουθεί με τρυφερότητα και χωρίς διδακτισμό το αφήγημα που ξετυλίγει τον έρωτα: τυχαία αγγίγματα, μερικές σελίδες με προχειρογραμμένες σημειώσεις μέσα στο σακίδιο του Έλιο, μια βόλτα στον ήλιο καθιστούν σαφές ότι ο Guadagnino, πιστός στην ιταλική του κληρονομιά, δεν μπορεί να αντισταθεί στην ποίηση των μικρών πραγμάτων.

Η ιστορία ξεκινάει με τον δεκαεφτάχρονο Έλιο που ζει με τους γονεις του σε ένα σπίτι γεμάτο βιβλία. Εσωστρεφής και ήσυχος μ’ έναν πολύ παιδικό τρόπο, περνάει τις μέρες του μελετώντας πιάνο και πηγαίνοντας για κολύμπι στο ποτάμι. Όταν έρχεται αντιμέτωπος με τον Αμερικανό φοιτητή του πατέρα του, Όλιβερ, που θα φιλοξενηθεί στο σπίτι τους για το καλοκαίρι, δε μπορεί παρά να μαγευτεί από την χαρούμενη εξωστρέφειά του. Η αγάπη της οικογένειας του Έλιο αλλά και του Όλιβερ για τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό πυροδοτεί μια σειρά από συζητήσεις για το ωραίο, τον διάχυτο θαυμασμό τους για τον κλασικισμό, και δράσεις, όπως η ανακάλυψη μερικών αρχαίων αγαλμάτων στην περιοχή. Θα ακολουθήσει για τον Έλιο και τον Όλιβερ μια απέλπιδη προσπάθεια να ψηλαφίσουν τις διαφορές τους, να απορροφήσουν τους κραδασμούς του αγορίστικου ανταγωνισμού που τους κατατρώει, να βρουν κοινά σημεία σύγκλισης. Ανταλλάσσοντας πουκάμισα και ονόματα, λιώνουν ο ένας μέσα στον άλλο, φτιάχνοντας έναν μικρόκοσμο με τις βόλτες τους στο ποτάμι, τις μουσικές που τους αρέσουν, τα βιβλία που διαβάζουν. Βρισκόμαστε άλλωστε στη δεκαετία του ‘80, γεγονός που για τον Guadagnino σημαίνει μπλουζάκια Talking heads, πάρτυ στην παραλία και άδολη αγάπη.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του φιλμ αποτελεί η σχέση του Έλιο με τους γονείς του, ένα πρωτότυπο κράμα σωματικής οικειότητας και ήρεμης αποδοχής: μπλεγμένες αγκαλιές στον καναπέ ενώ διαβάζουν ο ένας στον άλλο αποσπάσματα απ’ τα βιβλία τους και ήσυχες κουβέντες που δείχνουν τον σεβασμό του ενός στην ιδιωτικότητα του άλλου. Χαρακτηριστική είναι η στιγμή, που ο Έλιο τηλεφωνεί στη μητέρα του κλαίγοντας να έρθει να τον πάρει με το αυτοκίνητο κι εκείνη του χαιδεύει τα μαλλιά και δεν τον ρωτάει τίποτα. Αργότερα, σε μια απ’ τις πιο προσωπικές σκηνές της ταινίας, ο Έλιο και ο πατέρας του έχουν μια εκ βαθέων συζήτηση, που φαντάζει πολύ μακριά από την ελληνική πραγματικότητα. Ο πατέρας παρακινεί τον γιο του να εξερευνήσει όλο το εύρος των συναισθημάτων και των επιθυμιών του, ξεκινώντας με τα λόγια «Οι καρδιές μας και τα κορμιά μας μάς δίνονται μόνο μια φορά». Κάθε του λέξη είναι ένας ύμνος στην ανεκτικότητα και στο σεβασμό για το διαφορετικό, και προλαβαίνει μέσα σε λίγα λεπτά να πει όλα αυτά τα καθησυχαστικά και σπουδαία που θα ήθελες να ακούνε όλα τα παιδιά από τους γονείς τους. Σ’έναν κόσμο με τόσο μεγάλα προβλήματα, ποιος ενοχλείται, αλήθεια, που αγόρια φιλάνε αγόρια και κορίτσια φιλάνε κορίτσια και αγόρια φιλάνε κορίτσια; Η ζωή είναι απλή και έχει χώρο για όλους.

Ο Timothée Chalamet, εκθαμβωτικός στο ρόλο του παλλόμενου έφηβου, κουβαλάει μαζί του όλο τον στιβαρό νατουραλισμό του αμερικανικού κινηματογράφου, με την καλλιέργεια ενός Γάλλου και τη ζεστασιά ενός κατοίκου της ιταλικής επαρχίας. Η υποκριτική του έχει νόημα και εξέλιξη, γεγονός που μάλλον προκύπτει και από το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης επέμεινε να γυριστούν οι σκηνές με χρονολογική σειρά. Ο χαρακτήρας που υποδύεται, ο Έλιο, ζει μια εσωτερική ζωή που τον διαμορφώνει και μια εξωτερική ζωή που σιγά σιγά τον αποκαλύπτει. Κάθετι που διαβάζει πυροδοτεί τις σκέψεις του και κάθετι που νιώθει καθορίζει τις δράσεις του, σε μια δομημένη ακολουθία επιθυμιών και δράσεων που αναπτύσσονται με γεωμετρική πρόοδο. Το σενάριο της ταινίας, σφιχτοδεμένο και χωρίς λογικά κενά που να σε πετάνε έξω απ’ την πραγματικότητα του φιλμ, εστιάζει περισσότερο στην ανάπτυξη των χαρακτήρων, με τη φωτογραφία να φωτίζει εξαιρετικά τις λεπτές ποιότητες των πρωταγωνιστών. Μία ταινία που θες να τη μοιραστείς με τους φίλους σου, να την προτείνεις υπαινικτικά στους γονείς σου, να την πάρεις μαζί σου διακοπές, να την ξαναδείς, να την διπλώσεις προσεκτικά και να την έχεις πάντα μαζί σου. Τον φετινό χειμώνα, χαρίστε στον εαυτό σας δυό ώρες και δέκα λεπτά καλοκαιρινού μεσημεριού σ’ ένα μέρος που τα κορίτσια μαζεύουν βερίκοκα από τα δέντρα, η ζωή κυλάει αργά και οι άνθρωποι διαβάζουν στο κρεβάτι, στη βεράντα, στο ποτάμι. 

Call Me By Your Name, του Luca Guadagnino
Μεταφρασμένος τίτλος: Να με φωνάζεις με τ’ όνομά σου
Είδος: Δράμα
Διάρκεια: 132’