Taxi, του Jafar Panahi
Παρακολουθώντας το “Taxi”, δεν μπορείς παρά να σκεφτείς πως πρόκειται για μίαιδιαίτερη ταινία, αν λάβουμε υπόψιν τις συνθήκες στις οποίες γυρίστηκε και την ουσία της. Ο Jafar Panahi σκηνοθέτησε την ταινία με αρκετή μυστικοπάθεια, αφού η ιρανική κυβέρνηση του έχει απαγορεύσει να ασχολείται με τον κινηματογράφο.Έτσι, λοιπόν, καθήμενος στη θέση του οδηγούενός ταξί και μέσω μίαςμεγάλης βόλτας στην Τεχεράνη, μας προσφέρει ένα είδος «ημι-ντοκιμαντέρ», όπου ο ίδιος υποδύεται τον εαυτό του, όσοι συμμετέχουν δεν είναι επαγγελματίες ηθοποιοί και η πλοκή της ιστορίας περιορίζεται στα δρώμενα που εξελίσσονται εντός ενός αυτοκινήτου. Παρέα με την πραγματική του ανιψιά στη θέση του συνοδηγού, συστήνονται στο κοινό ως ένα δίδυμο χαρακτήρων που είναι γοητευμένο από την τέχνη του κινηματογράφου και εξετάζει τις προεκτάσεις της στη διάρκεια μίας απλής συζήτησης με φιλοσοφικές βάσεις.
Η ταινία σκιαγραφεί τη λαϊκή κουλτούρα του Ιράν, μέσα από τις συνεχείς επαφές μεταξύ του οδηγού Panahi με τους υποτιθέμενους πελάτες του. Το ταξί αποτελεί έναν μικρόκοσμο της ιρανικής κοινωνικής, όπου οι ιδέες διαδέχονται η μια την άλλη και προβάλλονται οι πολιτικές συνθήκες που αντιμετωπίζει ένας καλλιτέχνης στο Ιράν, οι οποίες ενώ παρουσιάζονται ως κατάφορα άδικες και ζοφερές, παράλληλα υπονοείται μία ρομαντική ατμόσφαιρα που αφήνει ανεκπλήρωτα αισθήματα. Σκοπός του δημιουργού είναι να φέρει στο προσκήνιο τη σκληρή πραγματικότητα που ο ίδιος αντιμετωπίζει λόγω της λογοκρισίας που δέχεται.Ηστέρηση της ελευθερίας του λόγου,η πεποίθηση ότι η εκτέλεση είναι δίκαιη τιμωρία για ένα απλό πλημμέλημα, η απαγόρευση στις γυναίκες να παρακολουθούν αθλητικούς αγώνες και η φυλάκισή τους, αν παραβούν τον νόμο αυτόν,η στέρηση του δικαιώματος στις χήρες να κληρονομούν τα υπάρχοντα του νεκρού συζύγου τους, είναι κάποια από τα θέματα που αναδύονται κατά τη διάρκεια της ταινίας και διαμορφώνουν την πραγματικότητα στο Ιράν. Το καταπιεστικό κλίμα που προβάλλεται μετριάζεται μερικώς από χιουμοριστικές καταστάσεις στις οποίες διακρίνονται οι ακραίες θρησκευτικές αντιλήψεις που διαμορφώνουν τον χαρακτήρα του Ιρανού πολίτη.
Η ταινία λειτουργεί ως μια απαραίτητη ένεση στον εγωισμό του Panahi και ως μια κραυγή αγωνίας,αφού επιθυμώντας να αισθητοποιήσει το τρομοκρατικό κλίμα στο οποίο υποβάλλεται καθημερινά, καλεί τον έξω κόσμο να λάβει επίγνωση της δυσμένειας που αντιμετωπίζει ο σκηνοθέτης. Η κραυγή του αυτή εν μέρει εισακούσθηκε,αφού η ταινία έλαβε τη «Χρυσή Άρκτο» στο φεστιβάλ του Βερολίνου. Ο Panahi, βέβαια, δεν μπόρεσε να παραλάβει αυτοπροσώπως το βραβείο, αφού του έχει απαγορευτεί η έξοδος από τη χώρα.
Τι κάνει το “Taxi” τόσο σημαντικό; Το γεγονός ότι αποτελεί μια ωδή στον κινηματογραφικό κόσμο και τη δεοντολογία του, στην ελευθερίαπου προσφέρει ως μέσο έκφρασης και προβολής ποικίλων θεμάτων ανεξαρτήτου βαρύτητας, στην ελπίδα ότι ο κόσμος των ταινιών θα συνεχίσει να γοητεύει νέους ανθρώπους που προβληματίζονται γι' αυτόν. Ο σκηνοθέτης σατυρίζει το γεγονός της επιλεκτικής ενασχόλησης του ιρανικού κινηματογράφου με «ακίνδυνα» θέματα που επιτρέπει η λογοκρισία της κυβέρνησης και προβάλλει το μήνυμα ότι βασική αρχή του κινηματογράφου πρέπει να αποτελεί η αναζήτηση της αλήθειας μέσα από την αδέσμευτη στηλίτευση της κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας.
Taxi, του Jafar Panahi
Είδος: Δράμα
Διάρκεια: 82'
