In a Cinemanner of Speaking

Μία αγγλική έπαυλη του 17ου αιώνα. Ένας καλλιτέχνης που αναλαμβάνει να την απεικονίσει από 12 διαφορετικές οπτικές γωνίες, σε διαφορετικές στιγμές της μέρας. Η ελεγεία της συμμετρίας από τον Peter Greenaway. Μία από τις πιο πρωτότυπες εκφορές του whodunit murder mystery, με βαθιά αγγλική ψυχή.

Choose life. Choose a job. Choose a career. Choose a family. Choose a fucking big television, choose washing machines, cars, compact disc players and electrical tin openers. Τα χαμένα νιάτα του Εδιμβούργου που διάλεξαν να μην διαλέξουν τη ζωή. Btw, το “Trainspotting 2” είναι καθ᾽οδόν.

Το μυθιστόρημα του Βρετανό-Ιάπωνα Kazuo Ishiguro είναι πιο αγγλικό κι από το απογευματινό τσάι. Ο Anthony Hopkins είναι η απόλυτη ενσάρκωση ενός συστήματος άγραφων κανόνων, τελετουργικών και τήρησης ενός αυστηρού πρωτόκολλου. Η βρετανική ντελικάτη δυσκαμψία στα πιο ασφυκτικά της.

Η μεταφορά του μυθιστορήματος του Graham Greene από τον μέχρι μυελού οστέων Βρετανό Carol Reed αποτυπώνει στην εντέλεια το πώς αντιμετώπιζαν οι Βρετανοί όλους τους συμμάχους κι εχθρούς του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μία από τις πιο θρυλικές ταινίες όλων των εποχών κι αμέσως πιο κάτω, ένας από τους θρυλικότερους αυτοσχεδιασμούς όλων των εποχών από τον Orson Welles.

Και μόνο λόγω της παρακάτω επιβλητικής και δεσποτικής σκηνής, το bigger than life αριστούργημα του David Lean έχει μία δικαιωματική θέση στη λίστα. Ο Sir Alec Guinness σε μία ερμηνεία μέθεξης, σε έναν αλληγορικό ρόλο για την εμμονή, το καθήκον, την πειθαρχία και τον απόλυτο παραλογισμό του πολέμου.

Αν ξέρουν να κάνουν κάτι καλά στη Γηραιά Αλβιώνα, είναι σίγουρα να πίνουν. Δύο άνεργοι ηθοποιοί που εξαντλούν το συκώτι τους μέχρι τελική πτώσεως, φεύγοντας από την αστικού τύπου εξαθλίωση για να καταλήξουν σε μία αγροτικού τύπου μεγαλύτερη εξαθλίωση. Θανατηφόρες φλεγματικές ατάκες και δηλητηριώδης αυτοσαρκασμός.

Μία από τις εκρήξεις μεγατόνων του βρετανικού free cinema, με τον Malcolm McDowell να απελευθερώνει το αγρίμι που φώλιαζε μέσα του, τρία χρόνια πριν το «Κουρδιστό πορτοκάλι». Το καταπιεστικό περιβάλλον ενός αγγλικού κολεγίου και η φαντασίωση του ηφαιστείου που ξεσπά ενάντια στον πνιγηρό συντηρητισμό.

Ένα συγκλονιστικό μωσαϊκό χαρακτήρων από τον απόλυτο μάστορα του είδους Robert Altman. Μυστικά, ψέματα, εξουσιαστικές πρακτικές, εξαντλητικό θεαθήναι και οι αδήριτες ανάγκες της εκδίκησης και της συγχώρεσης σε μία μάζωξη Βρετανών πατρίκιων και πληβείων στας εξοχάς.

Η πιο βρετανική στιγμή από τις ταινίες της παρέας των 6 υπέρλαμπτρων μυαλών που εκτόξευσαν το βρετανικό χιούμορ στη στρατόσφαιρα. Με την παρακάτω σκηνή να διδάσκει πώς θα πρέπει να διδάσκεται η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε κάθε αυστηρών αρχών βρετανικό σχολείο.

Ανεργία και οικονομική δυσπραγία στο πάλαι ποτέ βιομηχανικό κέντρο του Σέφιλντ. Οι καιροί αλλάζουν και οι άνθρωποι οφείλουν να προσαρμοστούν. Η αναζήτηση εργασίας είναι μία διαδικασία που έχει καταστεί πιο πολύπλοκη… Μία κωμωδία που έγραψε ιστορία και σατίρισε τη new age ανέχεια.

Για να το θέσουμε απλά, αν ο François Truffaut είχε αποφασίσει να γυρίσει τα “400 χτυπήματα” στην Αγγλία, ο Αντουάν Ντουανέλ της αγγλικής βερσιόν θα έμοιαζε πάρα πολύ με τον Μπίλι Κάσπερ. Ο Ken Loach ζωγραφίζει την ανήλιαγη σκιά που ρίχνει η καταπίεση σε μία τρυφερή παιδική ψυχή.

Μία ιστορία εκδίκησης made in England. Ο Michael Caine, πιο γοητευτικός και στιβαρός από ποτέ, επιστρέφει στο Νιουκάστλ για τακτοποιήσει κάποιες εκκρεμεις υποθέσεις και να στείλει διάφορους φταίχτες στα θυμαράκια. Η πένθιμη και πικρή μουντίλα της αγγλικής επαρχίας και η συγκλονιστική ατάκα pissholes in the snow…

Μία υπέροχη ενδοσκοπική ματιά στα άδυτα μίας οικογένειας της εργατικής τάξης στο μεταπολεμικό Λίβερπουλ. Γυρισμένη σε δύο μέρη με διαφορά δύο ετών, η ταινία παρακολουθεί τα παιδιά της οικογένειας να ξεφεύγουν σταδιακά από το πατριαρχικό περιβάλλον, με τη βοήθεια της ποπ κουλτούρας, της μουσικής και του σινεμά της εποχής.

Ένα ακόμη τέκνο του βρετανικού free cinema, με αισθητική και κινηματογράφιση που παραπέμπουν στη γαλλική nouvell vague. Η ομορφότερη ταινία στην οποία συμμετέχουν οι Beatles, το οδοιπορικό ενός ταξιδιού από το Λίβερπουλ στο Λονδίνο για μία συναυλία που θα καλυφθεί τηλεοπτικά.

Και μόνο για το πανέμορφο ποίημα “Stop the Clocks” του W.H. Auden που εκφωνείται στην κηδεία, η ταινία του Mike Newell ανήκει και με το παραπάνω σε αυτό το αφιέρωμα. Υπέροχο φλεγματικό χιούμορ, μία μίξη μελαγχολίας και κεφιού, μία ταινία που διατηρεί τη φρεσκάδα της σαν να έκανε συμφωνία με τον διάβολο.

Ήταν δυνατόν να μην περιέχει αυτό το αφιέρωμα έστω μία κινηματογραφική μεταφορά έργου της Jane Austen; Ο Αμερικάνο-Ταϊβανέζος Ang Lee γραπώνει την οξύτητα του πνεύματος του βιβλίου και μας την δίνει στο πιάτο υποβοηθούμενος από ένα all-star αγγλικό καστ. Με προεξάρχουσα την υπέροχη Emma Thompson.

Αγγλικός χουλιγκανισμός και ανεξέλεγκτη βία, όχι πια μέσα στα γήπεδα, αλλά οπουδήποτε αλλού γύρω από αυτά και φυσικά, με οποιαδήποτε αφορμή. Όχι, ο χουλιγκανισμός δεν πέθανε με τη Θάτσερ. Ξαναγεννήθηκε από τις στάχτες του, μεταλλάχθηκε κι είναι ακόμη ακμαίος και ζωντανός.

Το υπέροχο δίδυμο των Archers, στην ίσως ομορφότερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ για ροή του ιστορικού χρόνου. Μία ταινία που υπερβαίνει τη ζωή, τον θάνατο, την τιμή, την αιώνια παράδοση και τους συμβολισμούς. Μία ταίνια που στέκει ως άφθαρτος φόρος τιμής στη δύναμη του σινεμά.

Το δεύτερο κύμα του βρετανικού ρεαλισμού είναι εδώ. Οι επίγονοι του Mike Leigh σκιαγραφούν ένα ακόμη πιο μουντό σκηνικό, στο οποίο ξεπροβάλλει η τρυφερότητα κι η ελπίδα. Δύο γενιές καταδικασμένες να ζουν στην κυριολεξία στα χαλάσματα. Μία ταινία ενηλικίωσης, μία ταινία που σου μένει σαν γλυκός κόμπος στο στομάχι.

Ο Shane Meadows έγινε ευρύτατα γνωστός με το “This Is England” (2006), το οποίο μετέπειτα γυρίστηκε και σε τηλεοπτική σειρά. Επτά χρόνια νωρίτερα, όμως, μας χάρισε αυτό το πιο «αυθεντικό» αγγλικό διαμαντάκι. Δύο 12χρονοι κολλητοί περιφέρονται ασκόπως στη βαρεμάρα της αγγλικής επαρχιακής πόλης όπου ζουν και αποκτούν ένα καινούργιο φίλο. Ο Paddy Considine, στον πρώτο ρόλο της καριέρας του, είναι απολαυστικός.

Φυσικά και θα υπήρχε και ένας νταμπλ-όου-σέβεν στο αφιέρωμά μας. Και επίτηδες, δεν διαλέξαμε τον αγαπημένο μας, αλλά τον πιο ψυχροπολεμικό. Σε ένα κλειστοφοβικό κλίμα, ενδεικτικό του φόβου του πυρηνικού ολέθρου, με ένα εξωφρενικό σενάριο και τον Sean Connery να υπερασπίζεται υποδειγματικά τα αγγλικά συμφέροντα.

Ένας ανήλικος εγκληματίας από το Νότιγχαμ στέλνεται σε αναμορφωτήριο – φυλακή ανηλίκων. Και ανακαλύπτει το φυσικό του ταλέντο στο τρέξιμο, ως μία αυθόρμητη κίνηση απελευθέρωσης και φυγής από ένα μέλλον χωρίς προοπτικές. Νατουραλιστικό σινεμά κοινωνικής καταγραφής μίας αλλοτινής Αγγλίας.

Αγγλικός υπόκοσμος, μία ληστεία, όπλα αντίκες που αξίζουν μία περιουσία και κινδυνεύουν να πεταχτούν στον Τάμεση, τρεις φίλοι που έμπλεξαν άσχημα και way out of their league, ο Vinnie Jones, ο Jason Statham προτού αρχίσει να δέρνει όλο τον κόσμο, ο Guy Ritchie στα καλά του.

*Aναδημοσίευση από το cinedogs.gr, κινηματογραφικό συνεργάτη του Artcore magazine