In a Cinemanner of Speaking

Ο Έντι Μάνιξ, το δεξί χέρι του προέδρου της MGM Λούις Μέγιερ, ήταν ένας από αυτούς. Ήταν ένας διορθωτής προβλημάτων, ένας καθαριστής των λεκέδων που έπρεπε πάση θυσία να μείνουν εκτός της κοινής θέας. Οι φοβεροί και τρομεροί αδερφοί Κοέν πατούν στην αληθινή περσόνα του Μάνιξ, κατασκευάζουν επί της ουσίας ένα πλαστό χαρακτήρα και μέσω αυτου, υφαίνουν ένα ρομαντικό κι αγαπησιάρικο φόρο τιμής στο φως και στο σκοτάδι μιας περιόδου πολυεπίπεδης κι σαγηνευτικής στα όλα της. Μιας περίοδου κατά την οποία το αμερικάνικο σινεμά δεν ήταν ούτε ακριβώς θέαμα ούτε ακριβώς τέχνη. Ήταν ένα ζήτημα πολύ πολύ σοβαρό, το οποίο όμως ποτέ δεν έχανε την παιγνιώδη χροιά του. Μία χοάνη χρυσόσκονης και βάλτου, επαγγελματισμού και συναισθήματος, χρηστικότητας και ρέμβης. 

Αν περιμένετε (κι ελπίζετε) να δείτε κάποια φόρα παρτίδα walk on the dark side από τους Κοέν, αναθεωρήστε άμεσα. Το “Hail, Caesar!” δεν σκοτεινιάζει εμφατικά σε κανένα σημείο κι ίσως να αφήνεται και κάπως υπερβολικά στο σχεδόν αυτοφυές και εγγενές του χιούμορ. Το συστατικό που σίγουρα δεν του λείπει πάντως είναι η διαστρωματική του λεπτή και συγχρόνως πιπεράτη ειρωνεία, αυτό το τόσο γνώριμο και αγαπημένο μειδίαμα που φροντίζουν να αφήνουν οι Κοέν σε κάθε τους ταινία. Θα παρακολουθήσουμε ένα 24ωρο της καθημερινότητας του Έντι Μάνιξ, σε μορφή ομόκεντρων κύκλων, που αναπαριστούν παρόμοια αλλά ανισομεγέθη προβλήματα. Μία ολόκληρη μέρα γεμάτη από συγκάλυψη σκανδάλων, πρόληψη προβλημάτων, φτιαχτές ειδήσεις, συγκρούσεις και ατελείωτα γυρίσματα.

Εξυπακούεται πως σε αυτή την ξέφρενη διαδρομή, οι Κοέν δεν αφήνουν τίποτα ανέγγιχτο και όρθιο. Ο Μακαρθισμός και η λογοκρισία (που θίγονται ολίγον στα πεταχτά, είναι η αλήθεια), η υποτιθέμενη ριζοσπαστικοποίηση του Χόλιγουντ, η ξεκαρδιστικά πομπώδης θεματολογία και το ιλαρό ύφος πολλών κατά παραγγελία πανάκριβων παραγωγών της εποχής, οι εφήμεροι σταρ, όλο το ψαχνό μιας εποχής γκλαμουριάς και δυσωδίας περνά από τα ιδιοφυή χέρια των Κοέν και μας σερβίρεται σε συσκευασία δώρου. Διότι αυτό ακριβώς είναι η νέα ταινία των Κοέν. Ένα ανταποδοτικό δώρο για το σινεμά μιας αλλοτινής εποχής, αλλά και για το σινεμά γενικότερα, ως μηχανή παραγωγής πανέμορφων ψεμάτων, ως μία συλλογική ψευδαίσθηση που αποκτά χειροπιαστή υπόσταση. 

Οι Κοέν ειρωνεύονται αυτή την εποχή και την αποθέωνουν την ίδια στιγμή. Τη χλευάζουν και τη σέβονται απεριόριστα. (Είναι πραγματικά εξαιρετικό το πώς τα πλάνα παρωδίας παλαιών ταινιών εναλλάσσονται με υπέροχα χορευτικά νούμερα που αποδίδουν τα του Καίσαρος των Καίσαρι σε παλιές ταινίες που διατηρούν ακόμη τη λάμψη τους.) Aποτυπώνουν το σκοτάδι μιας βιτρίνας, φτιάχνοντας μία ακόμη πιο φωτεινή βιτρίνα. Και προσδίδουν στην τέχνη που υπηρετούν, έστω και χαριτολογώντας, μία μεταφυσική καλοσύνη και μία ελέω θεού αποστολή. Κι αν μέσα σε όλα αυτά γίνονται ολίγον πιο τρυφηλοί και χαδιάρηδες, δεν μπορούμε παρά να τους αγαπήσουμε για πολλοστή φορά.

Σκηνοθεσία: Τζόελ και Ήθαν Κόεν 
Διάρκεια: 105′

Οι αδερφοί Κοέν, στη συνέντευξη τύπου που ακολούθησε την επίσημη πρεμιέρα του “Hail, Caesar!”, τόνισαν πως δεν βασίστηκαν κατά γράμμα σε παλιές ιστορίες και κουτσομπολιά για το Χόλιγουντ της δεκαετίας του ’50, αλλά προσπάθησαν να συλλάβουν ένα συγκεκριμένο κλίμα, εμπνεόμενοι φυσικά από μπόλικα πραγματικά γεγονότα. Επιπλέον, τόνισαν πως δεν θεωρούν την ταινία τους ένα νοσταλγικό φόρο τιμής, αλλά περισσότερο μία ρομαντική εκδοχή εκείνης της εποχής, η οποία ήταν μεν πολύ πιο σκοτεινή από τη βιτρίνα της, δεν παύει όμως γι’ αυτούς να είναι άξια θαυμασμού. Απαντώντας σε άλλες ερωτήσεις, δήλωσαν πως δεν βρίσκουν ομοιότητες μεταξύ αυτής της ταινίας και του “Barton Fink”, πέρα από την προφανή ομοιότητα του σκηνικού του παλαιού Χόλιγουντ, ενώ υπογράμμισαν πως ο αληθινός Έντι Μάνιξ διέφερε τα μάλα από τον «θετικό» χαρακτήρα που υποδύεται ο Τζος Μπρόλιν. Παράλληλα, αποκάλυψαν πως ο ηθοποιός που έχουν «βασανίσει» περισσότερο στην καριέρα τους στη διαδικασία του casting ήταν ο Μάικλ Στούλμπαργκ του αριστουργηματικού “A Serious Man”, στον οποίο αποκάλυψαν ποιον ρόλο του έδωσαν στην ταινία μόλις δυο βδομάδες πριν τα γυρίσματα. Ερωτηθέντες δε για το ενδεχόμενο εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στον αμερικάνικο προεδρικό θώκο, χαρακτήρισαν αυτό το ενδεχόμενο τρομακτικό, αλλά πάνω απ’ όλα, εξόχως σουρεαλιστικό… 

Ο αληθινός πρωταγωνιστής της συνέντευξης τύπου δεν ήταν άλλος φυσικά από τον Τζορτζ Κλούνι, ο οποίος συμπεριφερόταν, μιλούσε και στεκόταν με τον αέρα ενός καθολικά αποδεκτού σταρ. Ανάγκασε μάλιστα την αίθουσα να ξεσπάσει πολλές φορές στα γέλια, ξεσκεπάζοντας το μυστικό ότι οι Κοέν δεν είναι αδέρφια, απαντώντας δύο φορές ξεκαρδιστικά σε ισάριθμες ερωτήσεις περί του αν έχει υπάρξει μέλος κομμουνιστικής οργάνωσης (όταν δείτε την ταινία θα καταλάβετε και μην ανησυχείτε, κανένα spoiler δεν συνέβη), παρακάλεσε μία κοπέλα που του απηύθυνε ερώτηση να μην φλερτάρει μαζί του επειδή είναι πλέον παντρεμένος (είχε όντως γίνει κατακόκκινη η κοπέλα) και δήλωσε ευτυχής που σε κάθε νέα τους συνεργασία οι Κοέν του αναθέτουν ένα ακόμη πιο νοητικά στερημένο χαρακτήρα από την προηγούμενη φορά.

Φυσικά, δεν έλειψαν και οι «πολιτικές» (λέμε τώρα…) ερωτήσεις προς τον Κλούνι, από τον οποίο μάλιστα ζητήθηκε να γυρίσει ένα sequel του “Syriana” (!). Ο Κλούνι αφότου ανέφερε δις πως θα συναντηθεί με την Άνγκελα Μέρκελ αύριο για να συζητήσει για την ανθρωπιστική προσφυγική κρίση (ουδέν σχόλιον…), προκάλεσε έντονη αμηχανία στην αίθουσα απαντώντας εκνευρισμένα σε ερώτηση-προτροπή δημοσιογράφου, η οποία τον καλούσε εμμέσως να πράξει περισσότερα για το ζήτημα των προσφύγων. Παρεμβαίνοντας στη συζήτηση, ο σαφώς πιο ήρεμος Τζόελ Κόεν ξεκαθάρισε το προφανές: είναι αδύνατο να ζητείται από κάθε δημόσιο πρόσωπο να ασχολείται ανά πάσα στιγμή και αποκλειστικά με ζητήματα ευρύτερου ενδιαφέροντος. Οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές της ταινίας που ήταν παρόντες (Τζος Μπρόλιν, Τσάνινγκ Τέιτουμ, Τίλντα Σουίντον) μάλλον πέρασαν σε δεύτερη μοίρα, απαντώντας κοινοτυπίες σε αντίστοιχα κοινότυπες ερωτήσεις…

*Aναδημοσίευση από το cinedogs.gr, κινηματογραφικό συνεργάτη του Artcore magazine