Βιβλιοθήκη

Το βιβλίο “Jazz” της Toni Morrison είναι μια βαθιά ιστορία με νοήματα που μιλούν στην ψυχή, όπως μιλούν οι νότες της μουσικής σε όσους τις ακούν. Η μελωδία της ζωής των μαύρων τη δεκαετία του ‘20, που φεύγουν από την πατρίδα τους και ψάχνουν μια καλύτερη ζωή στο Χάρλεμ, ή αλλιώς στην «Πόλη», όπως αναφέρεται μέσα στο βιβλίο, ξεδιπλώνεται και αγγίζει τις αισθήσεις μας καθώς η μία σελίδα διαδέχεται την άλλη.

Όταν ο Τζο Τρέις σκοτώνει την ερωμένη του, η γυναίκα του Βάιολετ εισβάλλει στην εκκλησία κι επιτίθεται στη νεκρή κοπέλα. Από αυτό το σημείο, η ιστορία της ζωής των πρωταγωνιστών αρχίζει να αποκαλύπτεται, παρουσιάζοντας έναν έναντους λόγους που οδήγησαν τους χαρακτήρες του βιβλίου στο σημείο που βρίσκονται σήμερα: η ανάγκη ενός άντρα να ξεφύγει από τη συνήθεια, να νιώσει και πάλι ζωντανός, η ανάγκη μιας προδομένης γυναίκας να αγαπηθεί και πάλι και που ενώ στην αρχή μισεί τη νεκρή κοπέλα που της έκλεψε τον άντρα, στη συνέχεια αρχίζει να αγαπάει το «πτώμα» της και να συνομιλεί μαζί του, όταν κανείς δεν την βλέπει.

Η Tonni Morison χρησιμοποιεί απλό τρόπο γραφής και συνεχείς αναδρομές στο παρελθόν, που προσφέρουν απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που ξεχειλίζει από συναισθήματα και κοινωνικά μηνύματα σχετικά με τον ρατσισμό, την κοινωνική αδικία κι ανισότητα, την πάλη ανάμεσα στη λογική και την τρέλα – όταν «ο άλλος» μας εαυτός παίρνει τα ηνία και τολμάει να κάνει αυτά που ως τότε δεν τολμούσαμε ποτέ να κάνουμε για να μην χάσουμε την ασφάλεια και τη σιγουριά μας. Συνθέτει με αρμονικό τρόπο την ατμόσφαιρα της εποχής και μας βοηθάει να σταθούμε στο πλευρό του κάθε ήρωα, παρουσιάζοντας την ιστορία από την οπτική γωνιά του καθενός από αυτούς. Συμπάσχουμε, λοιπόν, αλλά ταυτόχρονα κατηγορούμε πότε τον άπιστο μεροκαματιάρη σύζυγο, πότε την απλή καθημερινή γυναίκα του, την Βάιολετ, και πότε την Ντόρκας, την κοπέλα που έγινε η πέτρα του σκανδάλου, και που στη συνέχεια αποφάσισε να ανοίξει τα φτερά της και να πετάξει μακριά, πριν της τα κόψουν βίαια.

Η συγγραφέας, καταφέρνει να αποτυπώσει με αριστοτεχνικό τρόπο τις ψυχολογικές και συναισθηματικές μεταπτώσεις των ηρώων της. Συναισθήματα, όπως θυμός, δίψα για εκδίκηση, λύπηση, ανάγκη για ένα καλύτερο αύριο, αγάπη, εναλλάσσονται συνεχώς. Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια εποχή και σε μια κοινωνία που διψάει για αλλαγή. Οι μαζικές μεταναστεύσεις των μαύρων στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τη δυναστεία των λευκών, βρίσκονται στο απόγειό τους και η συγγραφέας άλλοτε σαν αφηγητής, κι άλλοτε σαν απλός παρατηρητής στέκεται δίπλα τους και κινεί τα νήματά τους.

Και ο χορός συνεχίζει στον ίδιο ρυθμό, μέχρι να έρθει κάποιος να τραβήξει τους ήρωες από το χέρι, να σταματήσει την παλιά μουσική και να τους δείξει τα καινούρια βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν για να επέλθει η κάθαρση.