Λόγος + Τέχνη

Παράφορα συγκινητικό.

Η Μπριτ Μπένετ επιτρέπει στους ήρωές της να ενδώσουν στις χειρότερες παρορμήσεις τους και χειρίζεται ιδιαίτερα λεπτά ζητήματα με ευφυΐα, συμπόνια και μαύρο χιούμορ. Το ρίσκο που πήρε αποδίδει.

Το μυθιστόρημα της Μπριτ Μπένετ αποτυπώνει τέλεια τους περιορισμούς που επιβάλλει μια επαρχιακή πόλη, όπου οι πάντες χώνουν τη μύτη τους στις υποθέσεις των άλλων και τίποτα δεν παραμένει κρυφό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ασφυκτικής ατμόσφαιρας αποτελεί το άγρυπνο βλέμμα των Μητέρων της κοινότητας, που παρεμβαίνουν στην αφήγηση σαν χορός αρχαίας τραγωδίας, με μονίμως επικριτική διάθεση. Μέσα από τα λόγια κάθε σχεδόν χαρακτήρα του μυθιστορήματος, εκπέμπονται απίστευτα ισχυρά μηνύματα περί ενοχής και ντροπής, καθώς και για το τι συμβαίνει όταν οι μαύρες γυναίκες αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες της κοινότητας.

Αν αυτό το βιβλίο μάς γοητεύει, αυτό οφείλεται και στο ότι δεν αποπνέει την πνιγηρή ατμόσφαιρα των εργαστηρίων δημιουργικής γραφής. Η συγγραφέας διαθέτει μια πένα που της επιτρέπει να περνάει πολύ εύκολα από το ένα αφηγηματικό επίπεδο στο άλλο, από τη μια εποχή στην άλλη, από το «εμείς» του χορού των πιστών στο «αυτή» της κεντρικής ηρωίδας.

Η νεαρή Αμερικανίδα συγγραφέας υπογράφει ένα πρώτο μυθιστόρημα που γνώρισε τεράστια επιτυχία· αναμφίβολα, χάρη στο ταλέντο της να «επωμίζεται το φορτίο» των άλλων. Το μυθιστόρημα δεν μας προσφέρει απλώς το πορτρέτο μιας αντιδραστικής Αμερικής που τάσσεται κατά των αμβλώσεων. Αποτελεί μάλλον έναν σύνθετο στοχασμό για το τι σημαίνει επιλογή, φεμινισμός, εθνοτική και φυλετική ταυτότητα. Επίσης, για το βάρος που έχουν οι προσδοκίες των άλλων ‒προσδοκίες ή μάλλον βεβαιότητες κάθε λογής, θρησκευτικές πεποιθήσεις, φυλετικές προκαταλήψεις‒ και για το πώς όλα αυτά μάς διαμορφώνουν ή μας παραμορφώνουν, στην ηλικία ακριβώς που θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι. Για να χαράξουμε το μονοπάτι μας. Και για να αμφισβητήσουμε τα πάντα.

Το μεγάλο ταλέντο της νεαρής συγγραφέως, η οποία υπογράφει το πρώτο της μυθιστόρημα, έγκειται στο ότι ενορχηστρώνει με θαυμαστή επιδεξιότητα μια σύνθεση λεπταίσθητη και πλούσια σε αποχρώσεις, η οποία περιστρέφεται γύρω από το περίφημο αμερικανικό όνειρο. Προικισμένη με το χάρισμα να συμπάσχει με τους ήρωές της, η συγγραφέας εξερευνά τις ερωτικές, φιλικές και οικογενειακές σχέσεις, αποδίδοντας τα σκιρτήματα της ζωής με ευαισθησία, ακόμα και με γλυκύτητα. Το μυθιστόρημά της, διακριτικά φεμινιστικό, χαιρετίστηκε από τους Αμερικανούς κριτικούς. Και δικαίως.

Υπέροχο… ένα βιβλίο που μοιάζει να ζωντανεύει, καθώς γυρίζεις τις σελίδες του.

Παρακολουθούσε τις τελευταίες ώρες της περφόρμανς «Η καλλιτέχνις είναι εδώ», να περνούν, τον έναν επισκέπτη μετά τον άλλον να κοιτάζουν τη γυναίκα απέναντί τους. Η Τζέιν ένιωθε ότι είχε δει ένα πράγμα ανεξήγητης ομορφιάς στους ανθρώπους που τους τραβούσε αυτή η τέχνη, και είχε βρει την αντανάκλαση ενός μεγάλου μυστηρίου. Τι είμαστε; Πώς θα ’πρεπε να ζούμε; Κι αν ήταν όνειρο, τότε ο Άρκι ήθελε να ξέρει πώς θα τελείωνε. Ίσως θα τελείωνε αν πήγαινε να δει τη Λίντια. Αλλά ήταν το μόνο που δεν επιτρεπόταν να κάνει.

Στη «Γυναίκα και το νευρόσπαστο», ο Πιερ Λουίς επιβεβαιώνει τη δύναμη του μύθου της femme fatale […]. Η ηρωίδα του, η Κοντσίτα Περέθ, είναι μια ανδαλουσιανή τσιγγάνα, από εκείνες με τον ακατανόητο χαρακτήρα που εμφανίζονται και ξαναχάνονται στους δρόμους του Κάντιθ ή της Σεβίλλης, αδελφή ψυχή της Μανόν Λεσκό και της Κάρμεν. Αλλά η Κόντσα δεν είναι η μόνη καταστροφική ηρωίδα που γεννιέται από την πένα του. Συγγραφέας αινιγματικός, εν πολλοίς παρεξηγημένος, έπαιξε με τις αποχρώσεις του ερωτισμού, διέσχισε αγέρωχα την επικράτεια του λιμπερτινισμού, αποτύπωσε με όλους τους τρόπους τη σαγήνη που του ασκούσε η θηλύτητα. Αυτοαποκαλούμενος «Αθηναίος», διακήρυττε ότι «τίποτε δεν είναι πιο ιερό από τον σωματικό έρωτα, τίποτε πιο ωραίο από το ανθρώπινο σώμα».

Έργο που τεμαχίζει με ακρίβεια ένα εύγευστο φρούτο του πάθους