Ο καθηγητής είναι νεκρός, του Joost de Vries
Ο γνωστός καθηγητής Γιόσιπ Μπρικ ζητάει από τον καλό του φίλο Φρίζο ντε Βος να κάνει μια περίεργη έρευνα σχετικά με το όνομα του Χίτλερ. Τη στιγμή που ο Φρίζο αποφασίζει να αναλάβει την έρευνα, ο καθηγητής βρίσκεται νεκρός από ατύχημα. Και τότε, εμφανίζεται στο προσκήνιο ο Φίλιπ ντε Βρις. Και ενώ ο Φρίζο βρίσκεται στο νοσοκομείο σε άθλια ψυχολογική κατάσταση, ο νέος αυτός μαθητής δίνει συνεντεύξεις και μιλάει για τον καθηγητή, σαν να τον ήξερε καλά, σαν να ήταν ο Φρίζο. Όταν ο Φρίζο συνέρχεται, αποφασίζει να ανακαλύψει την ταυτότητά του, και στο δρόμο της ανακάλυψης, δεν αργεί να την υιοθετήσει και να μπλέξει σε ένα παιχνίδι που φλερτάρει με τα όρια της τρέλας και της λογικής. Ποιος είναι στα αλήθεια ο Φίλιπ ντε Βρις; Ένας καλός και αθώος μαθητής, ή κάτι παραπάνω;
Ο Joost de Vries, μέσα από ένα ευρηματικό μυθιστόρημα, μας παρουσιάζει τη δύναμη του μυαλού που μπορεί να δημιουργήσει μια φανταστική ιστορία και να την κάνει να μοιάζει αληθινή. Με λίγα λόγια, μας παρουσιάζει τη δύναμη που μπορεί να αποκτήσει μια εμμονή. Μας διηγείται την ιστορία εξ ολοκλήρου από την πλευρά του ήρωά του, Φρίζο ντε Βος. Οι αναφορές του σε άλλα αγαπημένα βιβλία, κάνουν ακόμα πιο αληθοφανή την ιστορία του, και βοηθούν τον αναγνώστη να ταυτιστεί με τον πρωταγωνιστή. Με αφήγηση σε α πρόσωπο, εντείνει την αγωνία μας, μεταφέροντάς μας τα συναισθήματα του ήρωα. Με πολλές ιστορικές αναφορές, απομυθοποιεί την προκατάληψη που μπορεί να υπάρχει γύρω από ένα όνομα, και με έξυπνο χιούμορ, παρουσιάζει το γαϊτανάκι που στήνει ο ήρωάς του γύρω από τον «αγαπημένο» μαθητή του Γιόσιπ Μπρικ. Κι ενώ παίρνει τη θέση του, απελευθερώνεται και φέρεται αυθόρμητα, φορώντας τη μάσκα κάποιου άλλου. Όπως κάνουμε όλοι μας. Όπως αναφέρει ο γνωστός συγγραφέας, «ο εσωτερικός μας κόσμος είναι ένας κινηματογράφος με αλλεπάλληλες προβολές που εξιστορούνται από κάποιον, όλα τα γεγονότα μεταπλάθονται σε ανέκδοτα, ο σκοπός της ιστορίας είναι να γίνει αφήγημα». Πολλές φορές, λοιπόν, μπορεί να διηγηθούμε τόσο πειστικά μια ιστορία, που στο τέλος να πιστέψουμε κι εμείς οι ίδιοι ότι είναι αληθινή. Έτσι λοιπόν κι ο ήρωάς μας, φτάνοντας στο τέλος, μέσα από μια σκηνή που θα συμβεί εξ ολοκλήρου στο μυαλό του, θα προσγειωθεί και θα επιστρέψει στην πραγματικότητα. Άλλωστε, όπως αναφέρει κι ο συγγραφέας στον πρόλογο του βιβλίου, χρησιμοποιώντας ένα απόσπασμα του David Mazzucchelli από τον “Asterios Polyp”: «-Πολύ ωραία τα τοπία σου Αστέριε, μόνο που είναι όλα φανταστικά. Γιατί δεν δοκιμάζεις να σχεδιάσεις κάτι υπαρκτό; -Δεν μου αρέσει να σχεδιάζω υπαρκτά πράγματα. Είναι πάντα σε λάθος σημείο».
Και όταν το παζλ συμπληρωθεί, η λύτρωση θα έρθει μέσα από αυτό που ψάχνουμε όλοι μας, την αγάπη. Και τότε θα εκπληρωθεί αυτό που αναφέρει ο Joost de Vries: «η συμφωνία μεταξύ ζωντανών και νεκρών, που δεν επισκέπτονται πραγματικά ο ένας τον άλλον, αλλά περιφέρονται μονάχα σε αυτήν τη υγρή περιοχή στις άκρες των ματιών, το ακριανό κομματάκι που δεν καλύπτεται μεν από τα βλέφαρα, αλλά όπου δεν βλέπεις τίποτε καθαρά».
*Το μυθιστόρημα κέρδισε το βραβείο Golden Book Owl (υψηλότερη λογοτεχνική διάκριση στη Φλάνδρα).
Ο καθηγητής είναι νεκρός, του Joost de Vries
Μετάφραση: Ινώ βαν Ντάικ-Μπαλτά
Εκδόσεις Μεταίχμιο
σελ. 344
