Λόγος + Τέχνη

Στο Παρίσι, το αστέρι του Sartre ανακτά τη χαμένη του λάμψη. Ο ιδιοφυής νέος ανακαλύπτει πως η ασχήμια του δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία όταν μιλάει, τα κορίτσια τον ορέγονται κι οι φίλοι ακούν έκθαμβοι αυτά που έχει να πει στα τραπέζια των καφέ που συχνάζουν. Και κάπου εκεί γεννιέται ένα pop είδωλο, διαφορετικό από τα άλλα, αφιερωμένο στη διανόηση και τη φιλοσοφία, αλλά παρόλα αυτά pop είδωλο. Συνεχίζει να διαβάζει τα πάντα – καλά, όχι ακριβώς τα πάντα, πχ. δε διαβάζει τα μαθήματα του σχολείου και ως αποτέλεσμα αποτυγχάνει στις απολυτήριες εξετάσεις και χρειάζεται να τις ξαναδώσει με μεγάλη, τη δεύτερη φορά, επιτυχία – έρχεται πρώτος στη βαθμολογία με τον Κάστορα (παρατσούκλι της Simon de Beauvoir) δεύτερο.

Η σχέση του με την επίσης μεγαλοαστικής ανατροφής Simon έχει πολύ ενδιαφέρον ως αντισυμβατικό love story. Όταν την πρωτογνώρισε τη βρήκε γοητευτική, όμορφη και με απαίσιο ντύσιμο (αν και δεινή αντίπαλο στις φιλοσοφικές συζητήσεις). Πήρε λοιπόν αμέσως τη θέση του μέντορα και του συμβουλάτορα μόδας. Αυτή από την πλευρά της πήρε λίγο τη θέση της μητέρας του – του πρότεινε να κάνει πιο συχνά μπάνιο (κάτι που ο Sartre θεωρούσε άσκοπο, αφού ο καπνός της πίπας που κάπνιζε σκέπαζε τις ανεπιθύμητες οσμές), να αλλάζει πιο συχνά πουκάμισο και να βάζει κρέμα για τα σπυράκια. Κι οι δυο συμφωνούσαν πως δε θα μπορούσαν να έχουν μια σχέση συμβατική, μονογαμική και κτητική. Όχι, αυτοί θα είχαν μια σχέση ανοιχτή, πέρα από τις συμβάσεις, όπου όλα θα ήταν ειλικρινή και τίποτε δε θα έμενε κρυφό. Κατά τη διάρκεια της μακράς τους πορείας με όλα τα σκαμπανεβάσματα και τις παράλληλες ερωτικές τους περιπέτειες τήρησαν τη μεταξύ τους συμφωνία αφιερώνοντας τις ζωές τους στη φιλοσοφική αναζήτηση και στον πολιτικό ακτιβισμό. 

Μόλις τελείωσαν τις σπουδές τους στη φιλοσοφία στράφηκαν –που αλλού;- στη διδασκαλία, όμως ο Sartre σύντομα λαμβάνει μια επιχορήγηση για να μελετήσει τον Husserl και τη φαινομενολογία στο Γαλλικό Ινστιτούτο στο Βερολίνο. Όσο καιρό ζει εκεί, υπνοβατεί απορροφημένος από τη μελέτη και την εσωτερική αναζήτηση αδιαφορώντας για το τέρας του ναζισμού που έχει ήδη αρχίζει να σηκώνει το άσχημο κεφάλι του. Επιστρέφοντας στη Γαλλία γράφει το μυθιστόρημα «Η ναυτία». Τον Ιούνιο του ‘40, ανήμερα των γενεθλίων του, συλλαμβάνεται από τους Ναζί και στέλνεται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία. Μετά την αποφυλάκισή του, αποφασίζει να γίνει μέλος της στρατευμένης διανόησης. Το ‘43 δημοσιεύει «Το Είναι και το μηδέν» (“L'Être et le Néant”) και λίγο αργότερα ιδρύει το λογοτεχνικό περιοδικό «Μοντέρνοι καιροί» (“Les Temps modernes”). Οταν το ‘45 κάνει μια διάλεξη με τίτλο «Ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός» (“L'existentialisme est un humanisme”) επικρατεί ένα μικρό χάος. Το είδωλο στερεώνεται γερά στα μάτια του κόσμου. And the rest is history…

Tα επόμενα χρόνια τάσσεται ανοιχτά υπέρ του κομμουνισμού και υποστηρίζει τον Κάστρο στην Κούβα, τον Μάο στην Κίνα και τους Ερυθρούς Χμερ στην Καμπότζη. «Τα σπάει» με τον φίλο του Camus γιατί δηλώνει ότι τα σταλινικά εγκλήματα δεν είναι αρκετά σοβαρός λόγος για να σταματήσει την επαναστατική του στράτευση, μελετά με πάθος τον Flaubert, το ‘64 αρνείται το Nobel Λογοτεχνίας, το ‘68 συμμετέχει ενεργά στα γεγονότα του Μάη, ενώ περνά διάφορες φάσεις αγάπης και μίσους με τους φορείς του κομμουνισμού στη Γαλλία· πίνει, καπνίζει και παίρνει ναρκωτικά, και το ‘72 αναγκάζεται να εγκαταλείψει το παραγωγικό του έργο λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας που οδηγούν μετά από λίγα χρόνια στον θάνατό του. Στις 19 Απριλίου του ’80, στην κηδεία του, έρχονται να τον αποχαιρετήσουν 50.000 άτομα – όπως πραγματικά αρμόζει σε ένα pop είδωλο.