Το κουτί, των Camilla Lackberg και Henrik Fexeus
Το πτώμα μίας άτυχης γυναίκας εντοπίζεται μέσα σε ένα παράξενο κουτί, το οποίο έχουν διαπεράσει σπαθιά, θυμίζοντας φρικιαστικό μαγικό κόλπο που απέτυχε παταγωδώς. Η υπόθεση όμως είναι τόσο ξεκάθαρη όσο φαίνεται; Ή μήπως πρόκειται για ένα πρωτόγνωρα ειδεχθές έγκλημα; Τα στοιχεία γρήγορα οδηγούν στα ίχνη ενός μυστηριώδους κατά συρροή δολοφόνου και η αστυνομικός Μίνα Νταμπίρι σε συνεργασία με τον πνευματιστή Βίνσεντ Βάλντερ θα κληθούν να απαντήσουν στα μεγάλα ερωτηματικά: ποιος είναι ο δολοφόνος και ποια η γυναίκα που έπεσε θύμα του; Η Μίνα και ο Βίνσεντ αρχίζουν ένα ανελέητο κυνηγητό∙ εάν θέλουν να πιάσουν τον δολοφόνο πριν ξαναχτυπήσει, θα πρέπει να βάλουν στην άκρη τους προσωπικούς τους δαίμονες και να μπουν στο μυαλό του δράστη…
Η Camilla Lackberg επέστρεψε, αλλά δεν επέστρεψε μόνη: συνοδοιπόρος στο συγγραφικό της ταξίδι είναι αυτή τη φορά ο Henrik Fexeus, ο πλέον περιζήτητος ομιλητής στη Σουηδία και βραβευμένος πνευματιστής. Μαζί, θα γράψουν το «Κουτί», ένα ομολογουμένως ογκώδες μυθιστόρημα, δομημένο σε σύντομα κεφάλαια: άλλα αφορούν το παρόν και τη βασική δράση και άλλα αφορούν το παρελθόν και στήνουν το παρασκήνιο. Εάν αυτή δεν είναι η πρώτη σας επαφή με τη Lackberg, αυτή η δομή δεν πρόκειται να σας εκπλήξει, αφού είναι η ίδια που χρησιμοποιεί και στην παλαιότερη, εξαιρετικά επιτυχημένη σειρά αστυνομικών θρίλερ.
Οι κεντρικοί ήρωες του εν λόγω μυθιστορήματος είναι η Μίνα και ο Βίνσεντ, που έχουν μια περίπλοκη σχέση μεταξύ τους και μία ιδιότυπη «χημεία», και ίσως έχουν περισσότερα κοινά απ’ ό,τι φαίνεται αρχικά. Η Μίνα αποφεύγει τις κοινωνικές συναναστροφές και είναι μοναχικός τύπος, εξαιτίας της μικροβιοφοβίας και των ψυχαναγκασμών που την ταλανίζουν στην καθημερινή της ζωή, ενώ ο Βίνσεντ έχει βαθιά ριζωμένες εμμονές από το παρελθόν. Οι δευτερεύοντες χαρακτήρες του βιβλίου είναι πολλοί, θολώνοντας τα νερά και αποπροσανατολίζοντας τον αναγνώστη ως προς το ποιος από αυτούς μπορεί να είναι ο δολοφόνος.
Αναφορικά με το κείμενο και την ομοιομορφία του, διαφαίνεται μία αστοχία που πηγάζει από την ίδια τη συγγραφική συνεργασία. Ο Fexeus είναι αναμφίβολα μία αναγνωρισμένη και ταλαντούχα προσωπικότητα, αλλά δεν είναι μυθιστοριογράφος∙ κι αυτό φαίνεται, δυστυχώς, σε αρκετά σημεία του «Κουτιού». Υπάρχουν διαφοροποιήσεις μεταξύ του γραψίματος του Fexeus και αυτού της Lackberg, ακόμη και στα σημεία που αφορούν την περιγραφή των χαρακτήρων της ιστορίας. Μπορούμε σε αρκετά σημεία να καταλάβουμε ποιος από τους δύο είναι αυτός που κρατά την πένα. Αυτό δεν περνάει απαρατήρητο, ειδικά σε ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, καθώς παρεμποδίζεται η αβίαστη ροή τόσο του λόγου όσο και της πλοκής – έτσι σε διάφορα σημεία, το ενδιαφέρον του αναγνώστη μπορεί να χαθεί.
Το «Κουτί» εμπεριέχει στοιχεία σασπένς, αγωνίας αλλά και δράματος, ειδικά στα κεφάλαια που αναφέρονται στο παρελθόν, όπου πρωταγωνιστεί μία ιδιαίτερα δυσλειτουργική οικογένεια. Όπως συμβαίνει και στα προγενέστερα μυθιστορήματα της Lackberg, προς το τέλος του βιβλίου η παρελθοντική αφήγηση είναι αυτή που οδηγεί στην τελική αποκάλυψη, στην ολοκλήρωση του δράματος.
Οι αποκαλύψεις, τα plot twists και η γενική ατμόσφαιρα του μυθιστορήματος (η οποία προσπαθεί μάλλον να μιμηθεί κάτι από Jo Nesbo) δεν είναι συγκλονιστικά πρωτότυπα και δεν σημαδεύουν τον αναγνώστη. Ίσως το πιο «σοκαριστικό» στοιχείο του «Κουτιού» να είναι η έντονη βία που ο δολοφόνος ασκεί στα θύματα της παράνοιάς του, χαρακτηριστικό που διχάζει το αναγνωστικό κοινό, καθώς υπάρχουν πολλοί που αντιτίθενται στη χρήση της υπέρμετρης βίας ως λογοτεχνικού μέσου, ενώ άλλοι -ανάμεσά τους κι εγώ- τη δέχονται αδιαμαρτύρητα, αρκεί να χρησιμεύει για κάτι ανώτερο από κενό shock value.
Το «Κουτί» αποτελεί ένα τολμηρό συγγραφικό εγχείρημα, ιδιαίτερα εφόσον αποτελεί προϊόν συνεργασίας. Οι κεντρικοί ήρωες και το σασπένς που προσφέρεται σε ορισμένα σημεία είναι πολύ επιτυχημένα, όπως και η γνωστή μέθοδος παροντικής – παρελθοντικής αφήγησης. Καλώς ή κακώς έχουμε μία τάση (έστω και υποσυνείδητα) να κρίνουμε ένα βιβλίο με βάση τα προηγούμενα που έγραψε ο συγγραφέας του. Επομένως αισθάνομαι ότι χρειάζεται να το πω: το «Κουτί» ωχριά μπροστά στην εξαιρετική σειρά μυθιστορημάτων που εκτυλίσσονταν στην ατμοσφαιρική Φιελμπάκα. Εφόσον, όμως, το «Κουτί» αποτελεί το πρώτο μέρος μίας μελλοντικής τριλογίας, ας ελπίσουμε ότι στο επόμενο βιβλίο τόσο η Lackberg όσο και ο Fexeus θα βρουν τις μεταξύ τους συγγραφικές ισορροπίες και ότι το αποτέλεσμα θα τους δικαιώσει απόλυτα.
Το κουτί, των Camilla Lackberg και Henrik Fexeus
Μετάφραση: Αγγελική Νάτση
Εκδόσεις Μεταίχμιο
σελ. 704