Άλλαι Τέχναι

Το Έθνος περιμένει με κομμένη την ανάσα. Στις αγορές και τις βιομηχανίες, στα σχολεία και τις κλειστές λέσχες, σε ιδρύματα και τράπεζες ως μες στην καρδιά των ανακτόρων το πλήθος προσμένει τον λόγο του βασιλιά. Όλο το φιλμ σχεδιάστηκε θαρρείς για να φέρει τον Colin Firth ως εκείνη την ύστατη σκηνή της βραβευμένης, κινηματογραφικής επιτυχίας. Μόνος, θα πρέπει να βρει ο νεαρός βασιλιάς όλο το κουράγιο που χρειάζεται ο κόσμος για να κρατηθεί. Τραυλίζοντας, ασθμαίνοντας, υποκύπτοντας σε μακριές παύσεις που μοιάζουν να γέρνουν την ετυμηγορία προς την πλευρά του ανέφικτου, ο βασιλιάς εκπέμπει το μήνυμά του. Εμπρός του ο εκπαιδευτής λόγου, κατά κόσμον Geoffrey Rush που συμπάσχει μαζί του, που του δίνει τον ρυθμό όταν εκεί έξω το έθνος, μαγεμένο από τον φόβο του, γυρεύει την ελπίδα. Και ο βασιλιάς θα τα καταφέρει και όλες οι λέξεις του, σοφά βαλμένες στην θέση τους, σαν τελευταία γραμμή της άμυνας θα μεταδώσουν την θέρμη που χρειάζεται η ανθρωπιά μας όταν κρέμεται στο χείλος του χαμού. Να λοιπόν που στις διαδοχικές σκηνές του φιλμ, ο Tom Hooper καδράρει την ικανοποίηση του έθνους καθώς ο βασιλιάς στερεώνει την φλόγα που θα χρειαστεί ετούτος ο λαός για να αντισταθεί στον εφιάλτη του Ράιχ. Αυτή η αλήθεια της ενστικτώδους ζωή που επιβάλλει την ετυμηγορία της, θα δώσει φτερά στις λέξεις του βασιλιά που υψώνεται, σαν μια έκφραση γενικευμένη του συλλογικού, όσο οι λέξεις ξεχύνονται από τον ραδιοφωνικό σταθμό. Η θέληση και αυτό το υψηλό που σε ορισμένες περιστάσεις κάνει κομμάτια τις αδυναμίες μας τις πιο διαχρονικές, θα υπερκεράσουν το ατομικό. Σαν να ενθρονίζει το κουράγιο κάθε μορφή δισταγμού, κάθε ενδοιασμό που κάνει τις λέξεις να τρέμουν. Λέξεις που καλούν σε αντίσταση, λέξεις που πλαισιώνουν τώρα πια τις ζωές μας, λέξεις για να ακούγονται ξανά και ξανά όταν οι φοβεροί βομβαρδισμοί – γι΄αυτούς μίλησε συγκλονισμένη η βασίλισσα λίγο πριν τον χαμό της – θα σφυρίζουν πάνω από τα κατάμεστα καταφύγια του Τσέλσι. Λέξεις που έρχονται να φωτίσουν αυτό το πεπρωμένο που εκπληρώνεται τόσο σπάνια μα που σαν λάβει τις απαιτούμενες διαστάσεις, σημαδεύει σαν σταθμός την συλλογική μας συνείδηση. Εκείνες οι μέρες που φάνταζαν ανήμπορες να σώσουν το οτιδήποτε από τον ανθρώπινο πολιτισμό, οι λέξεις του Ντέιβιντ Σίντλερ, ένα σενάριο γεμάτο από ανθρώπινο χρέος και υπέρβαση, δείχνουν τον δρόμο. Στους τρομαγμένους της αγοράς που μαζεμένοι γύρω από το ηχείο, ακούν τον βασιλιά να ξεπερνά τον ίδιο του τον εαυτό, ένα σύμβολο που τώρα φέγγει, μες στην πιο δύσκολη ώρα, όταν όλα λιγοψυχούν και η επιβίωσή μας φαντάζει αμφίβολη, μια τρεμάμενη υπόθεση.

Μόνο για αυτό αξίζει κανείς να θυμηθεί εκείνο το φιλμ. Για το κοίτασμα του ακριβού μεταλλεύματος που αναβλύζει μέσα από τον λόγο του βασιλιά. Και αν όλα είναι ρυθμός, ο λαός υψώνεται  στο σχήμα του, καθώς μία προς μία οι λέξεις της βασιλικής ομιλίας ταξιδεύουν μες στον κόσμο. Τίποτε εκεί έξω δεν θα απομένει ορφανό μες στην σκληρή προσπάθεια. Οι σκηνές θα μπορούσαν να είναι τα λόγια μιας μπαλάντας που μιλά στις καρδιές των ανθρώπων, μα εκείνη η τελευταία σκηνή στο εξαίσιο φιλμ του Hooper αφήνει τις γεμάτες λυρισμό εκφράσεις να λάμψουν με μια ιδέα ένδοξης ώρας.

Έτσι που απ΄αυτές να κρίνεται κάτι από την ίδια την ύπαρξη. Εκείνες οι γυμνές ψυχές, αυτές που κατοικούν στους λάκκους της πόλης, με δίχως στόμα και δίχως χώμα, θα χρειαστούν τα λόγια του βασιλιά. Όταν θα πέφτει η τρομερά παγωμένη νύχτα, εκείνο το prevail που κλείνει ιδανικά εντός του όλη την προσπάθεια του ανθρώπου, θα ανάψει μες στις καρδιές μας μια εστία θάρρους και απαντοχής. Είναι άνεμος που παρασέρνει τα καπέλα των κυρίων και τα κρινολίνα των δεσποινίδων , είναι άνεμος, ένας ψίθυρος που γιγαντώνεται καθώς ο Colin Firth φτερώνεται από ιερό ενθουσιασμό και τώρα πια τίποτε δεν θα΄ναι ίδιο. Ο βασιλιάς που δίνει το παράδειγμα, το πλήθος που ασπάζεται τούτο τον όρκο στο όνομα της ειρήνης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, όλα συμμορφώνονται στην έννοια του σκοπού, σε εκείνο το μέγιστο που κρύβεται μες στην μικρή παρένθεση μιας ομιλίας. Πρόκειται για την προστακτική του ομοεθνούς, του ομοηθούς και του ομόαιμου που μιλά την απλή και φυσική γλώσσα του θάρρους, της μεγάλης και ανυπέρβλητης προσφοράς. Σε εκείνο το σημείο, όταν όλα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία, συνοψίζεται το εξαιρετικό φιλμ που φέρει το αποτύπωμα της βαθιάς συγκίνησης και της βαθιάς σκέψης, στοιχείων αναλλοίωτων για κάθε μεγάλο, κινηματογραφικό γεγονός. Έννοιες πυρηνικές, στοιχεία θεμελιώδη της ανθρώπινης συνθήκης, βρίσκουν ένα σπάνιο πεδίο άσκησης, καθώς ο Colin Firth ενσαρκώνει την δύναμη του ανθρώπου πάνω στην πιο φριχτή του ανημποριά. Αυτός ο βασιλιάς που γεννιέται ως σύμβολο μες στην εποχή του, κρατάει όρθιο το κουράγιο του λαού του, καθώς η ανθρωπότητα εισέρχεται σε μια εποχή μεγάλου φόβου και ελπίδας μικρής, κάποτε χαμένης και κρατημένης περισσότερο από την θέληση παρά την λογική και την ισχύ των εθνών.

Παρατηρώ τις συσπάσεις του προσώπου του, τα κλεισμένα μάτια, την μεγάλη υπομονή που τρέφει το κουράγιο αυτού του ανθρώπου. Βλέπω κρεμασμένο επάνω του το Έθνος καθώς εντός του παλεύει να γεννηθεί μια πεταλούδα Στις εκβολές του στόματός του σχηματίζεται το μεγάλο δέλτα και όλα εκείνα τα συμπιεζόμενα, τα διελκόμενα και τα εντεινόμενα του γλύπτη Κλείτωνα, βρίσκουν επιτέλους μια διέξοδο. Και η ασώματη, η νοερά ψυχή δίνει το πρόσταγμα για την υπέρβαση του εαυτού μας και ολόκληρο το Έθνος εφευρίσκει και πάλι εκείνη την μυστική συνενοχή, το κοινό κουράγιο που απαιτεί η απόφαση της θυσίας. Ένα πλήθος αλόγιστο εντάσεων από τις απλούστερες ως τις πλέον σύνθετες στερεώνει επιτέλους την ελπίδα και καλεί σε εντολές και δυνάμεις πνευματικές. «Ο λόγος του βασιλιά» με την καταληκτική του σκηνή να συνοψίζει την ουσία αυτού του πρωτότυπου δράματος έρχεται απόψε από το πρόσφατο, κινηματογραφικό παρελθόν του για να μας φέρει εμπρός στα όρια της ελευθερίας μας, εκείνης της ατομικής αλλά και μιας άλλης, συλλογικότερης, βαθύτατα κοινής που έρχεται σε αντίθεση πάντα με την ανυπολόγιστα ισχυρή θέληση ενός κάποιου καιρού.