Βιβλιοθήκη

«Η Γουίνυ του Μπέκετ στις Ευτυχισμένες Μέρες αναφωνεί θαμμένη μέχρι την καρωτίδα της: Υπάρχουν στιγμές που ακόμη και οι λέξεις σε εγκαταλείπουν. Τι πρέπει λοιπόν να κάνει κανείς ώσπου να ξανάρθουν; Να χτενιστεί αν δεν το ‘χει κάνει ή να λιμάρει τα νύχια του αν έχουν ανάγκη από λιμάρισμα. Έτσι, θα μπορεί να περιμένει ώσπου να έρθουν πάλι οι λέξεις», γράφει στο Αμέσως Μετά ενός από τα ξεχωριστά κείμενα του ο Σάκης Σερέφας.

Ο δημιουργός μας φανταστικής βιογραφίας για την Μαρίκα Νίνου υπογράφει μία από τις ξεχωριστές εκδόσεις του Μεταιχμίου. «90 δευτερόλεπτα, Οδηγίες για την επίγεια ζωή». Και στην περίπτωση του βραβευμένου δημιουργού που έχει ήδη ξεχωρίσει στα ελληνικά γράμματα με την πρωτοτυπία και την ποιότητα της δουλειάς του, δεν υφίσταται το παραμικρό πρόβλημα προκειμένου ο ίδιος να βρει τις λέξεις, τα αποσπάσματα, να στήσει τους αρμούς που δίνουν μια άλλη διάσταση, ολότελα κοσμική στα κείμενα αυτού του παράξενου εγχειριδίου με το πράσινο εξώφυλλο. «Τα προκαταρκτικά», «Και τώρα δράση 90» και «Αμέσως Μετά» για μερικές από τις ανατρεπτικές διαπιστώσεις του δημιουργού που είτε αντλούν από συγκεκριμένους δημιουργούς και αλησμόνητα έργα, είτε πάλι μεταφέρουν ατόφια την θέληση ενός ποιητή να ανατρέψει κάθε τάξη, κάθε επιχείρημα, κάθε αφετηρία και αρχή, χαρίζοντας στα πράγματα μια ακόμη διάσταση, ας πούμε τέταρτη, ικανή να τα αναδείξει, πάντα στην υπηρεσία του δημιουργού. Ο «νόμος του Λίμπετ» κάπου αλλού, σε μια ανάκληση της πληροφορίας για χάρη μιας διαπίστωσης που διαθέτει στέρεες αναγωγές με τη ζωή και με την αίσθηση, έτσι που να στέκει σαν θεία παραίνεση, η σύσταση του ποιητή για ένα άγγιγμα, ένα χάδι που θα αφήσει μετέωρο τον εαυτό σας και ίσως τον αναγεννήσει σε μια άλλη, ολοκαίνουρια ζωή. Μια σύσταση για ζωή, άλλοτε εμπεδωμένη μες στην παγκόσμια εργογραφία και άλλοτε σαν μια ανθρώπινη πράξη, απολύτως απλή και ικανή να μεταφέρει σαν ήλεκτρο, μια ιδέα τρυφερότητα, μια ιδέα έρωτα. Και όλα αυτά μες σε ενενήντα δευτερόλεπτα, όσα χρειάζονται για να: βγει κανείς στο δρόμο και να ακολουθήσει κάποιον άγνωστο, να αναλογιστεί σε πόσες φωτογραφίες που τράβηξαν άγνωστοι υπάρχει εν αγνοία του ή για να σηκωθεί το βράδυ και να ανοίξει την πόρτα του ψυγείου του ξανά και ξανά, όπως επισημαίνεται στο οπισθόφυλλο της έκδοσης από το Μεταίχμιο που επαναφέρει στο προσκήνιο έναν ξεχωριστό δημιουργό.

Ο Σάκης Σερέφας «έχει γράψει 70 βιβλία με ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, μελέτες για πόλεις, για τόπους και για ποιητές, μεταφράσεις και ανθολογίες, βιβλία για παιδιά, θεατρικά έργα που έχουν ανέβει στο Εθνικό Θέατρο, στο Κρατικό Βορείο Ελλάδος», στα σημαντικότερα φεστιβάλ, όπως υπογραμμίζει σχολαστικά το σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα. Κρατικά βραβεία, διακρίσεις και μια δίχως αμφιβολία αναγνώριση του έργου του συνθέτουν την πολυετή παρουσία του Σ. Σερέφα στην ελληνική γραφή. Κάθε τι δεδομένο ο συγγραφέας το ρίχνει μες στο μικρό, γοητευτικό του εγχειρίδιο, όπως ακριβώς κανείς πνίγει μια συνηθισμένη ζωή σε έξι δάχτυλα φτηνού μπέρμπον.

Τα ενενήντα δευτερόλεπτα επαρκούν και με το παραπάνω για να αποδώσουν την πραγματικότητα, να στερεώσουν μια κωμική παραδοχή ή πάλι να ερεθίσουν τη μοναξιά μας και να την καταργήσουν. Τίποτε δεν παραλείπει να θίξει ο συγγραφέας στην παιχνιδιάρικη έκδοση του Μεταιχμίου που ωστόσο διαθέτει το χάρισμα να αφήνει σοβαρότατους υπαινιγμούς για τους συλλογισμούς που καλά κρατούν ύστερα από τα στατιστικά, ενενήντα δευτερόλεπτα. Μες στα δωμάτια του Σερέφα, κάτι ζωντανό τραγουδιέται, κάτι που μένει έξω και πέρα από τις λογοτεχνικές του αναγωγές για να καταλήξει σε μια αναπόδραστη αλήθεια, δοσμένη με τρόπο αφοπλιστικό, ώσπου το καθημερινό και το συνηθισμένο να φωτίσει μοναδικά την γλαφυρή του προσωρινότητα. Επιθυμία, έρωτας, μοναξιά, δυνάμεις φυσικές όπως η βαρύτητα, εκδοχές του κόσμου που δεν θα μπορούσαν ποτέ να επικρατήσουν .Που στα χέρια του επιδέξιου δημιουργού, μετατρέπονται σε ένα πρώτης τάξεως υλικό για μια θαρραλέα και παιχνιδιάρικη αφαίρεση, για μια ευφυή, λογοτεχνική αναφορά, από εκείνες που κλείνουν αιρετικά το μάτι σε κάθε στερεωμένη τάξη.

Μιμούμαι, – όχι το ίδιο χαρισματικά – τον Σάκη Σερέφα. Το χρονόμετρο μπαίνει σε λειτουργία και μες σε ενενήντα δευτερόλεπτα βάζω τα δυνατά μου για να σας πω έναν δύο λόγους, ίσως τους κυριότερους για να κρατήσετε στα χέρια σας αυτό το πανέξυπνο βιβλιαράκι, με το  καταπράσινο εξώφυλλο. Βλέπετε, όλο το θέμα επικεντρώνεται στο τοπίο που αντικρίζει ο άνθρωπος. Στη διάθεσή του δημιουργού να τα βάλει με την πραγματικότητα, επιστρατεύοντας μια προμετωπίδα, άλλοτε αινιγματική, άλλοτε σε στυλ καταφατικό. Ο Μπόρχες επισημαίνει πως το να σκέφτεσαι σημαίνει να γενικεύεις και ακριβώς αυτό κάνει ο Σάκης Σερέφας, ανάβοντας το λογοτεχνικό του τσιγάρο πάνω στις επιφάνειες των πιο στέρεων πραγμάτων. Φανταστείτε πως μόνο ενενήντα δευτερόλεπτα χρειάζεται ένας έρωτας για να υποκύψει στην ωκυτοκίνη, μετατρέποντας τον έρωτα και το πάθος σε μια πνιγηρή οικειότητα, σε μια δίχως προηγούμενο τρυφερότητα. Λίγα πράγματα κατάφερα, το χρονόμετρο δεν λέει ποτέ ψέματα.

Ωστόσο, αν παρ’όλα αυτά θέλετε να υποκύψετε σε αυτό το παιχνίδι, θα σας πρότεινα να εκπαιδευτείτε παραδειγματικά, μελετώντας την αντίστιξη του Σάκη Σερέφα, μια αντίστιξη που σμίγει τη ζωή με λογοτεχνικές αναφορές, αφήνοντας τον πρώτο λόγο στην ανατρεπτική και έξοχη έκδοση του Μεταιχμίου που παίζει με τον χρόνο και συγκινεί  με ότι πιο πεζό και ότι πιο δεδομένο υπάρχει και όχι με τ’άστρα και τις μεγάλες ιδέες. Μες σε όλα αυτά ασκείται και παραδειγματίζεται η καταπληκτική πρόζα του Σάκη Σερέφα. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Με ένα υπέροχο πράσινο εξώφυλλο και ασύμμετρους χαρακτήρες για τον τίτλο, να θυμίζουν ένα κολάζ δίχως προηγούμενο.

Μια εποπτεία, με λυρισμό και βάθος και κάπου κάπου έναν χαρακτήρα κωμικό. Να, με λίγη άσκηση μπορεί κανείς να πει τόσα πολλά σε χρόνο λιγότερο των ενενήντα δευτερολέπτων. Ο Σάκης Σερέφας θα σου δείξει τον τρόπο με τον οποίο υπερασπίζεται κανείς την φαντασία μες σε ένα βίο λιπαρό. Πως; Μα με την πρωτόγνωρη γραφή που μπορεί και πρωταγωνιστεί μες στην επικράτεια της καθημερινής ζωής.