Άλλαι Τέχναι

Ok… Μόλις μπήκα στο blog σου και διάβασα μια κριτική για τη σειρά comicbook “MiseryCity”, όπου τα σχόλια είναι πολύ θετικά. Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για το “MiseryCity”; Τι το κάνει τόσο ξεχωριστό και πως το εμπνευστήκατε;
Η ιστορία της Μίζερης Πόλης ξεκινά χρόνια πριν. Ο Βασίλης Γκογκτζιλάς που είναι ο δημιουργός του έργου, μου ζήτησε να συζητήσουμε γύρω από την σουρεαλιστική ιστορία ενός άτυχου ντετέκτιβ σε μια καταθλιπτική πόλη της οποίας τα δρομάκια, οι υπόνομοι, τα εγκαταλειμμένα σπίτια και κάθε λογής ξεχασμένος τόπος αποτελούν έδαφος υπερφυσικού τρόμου. Μέχρι να καταλήξουμε στο ύφος και την αισθητική του έργου πέρασε αρκετός καιρός. Πολύς χρόνος χάθηκε μέχρι να καταφέρουμε να το κυκλοφορήσουμε. Η «Μίζερη Πόλη» πέρασε από χίλια κύματα μέχρι να καταλήξει στα χέρια της Jemma Press (ελληνική έκδοση) και της Markosia Enterprises (αγγλική έκδοση).
Το χαρακτηριστικό που κάνει κάποιον τόσο να το αγαπήσει όσο και να το πετάξει στον κάλαθο είναι η ιδιαίτερη αφήγηση που επιλέγουμε με τον Βασίλη σε επίπεδο πλοκής και σεναρίου. Ο Μαξ Μάρρεϊ (ο πρωταγωνιστής της ιστορίας), κινείται στην Μίζερη Πόλη τη μια στιγμή ως απλός αφηγητής και καταγραφέας των γεγονότων, ενώ την επόμενη στιγμή μπορεί να βρεθεί στο επίκεντρο μιας ιστορίας που από επεισόδιο σε επεισόδιο μοιάζει να εκτροχιάζεται όλο και πιο πολύ. Είναι ένα βιβλίο που για να το ευχαριστηθείς πρέπει να αφεθείς στις χάρες του με τον ίδιο τρόπο που εμπιστεύεσαι ένα τρενάκι Λούνα Παρκ. Σε κάποια σημεία της διαδρομής θα είναι αργό, αλλού γρήγορο. Κάπου θα κλείσεις τα μάτια σου, κάπου θα τσιρίξεις, κάπου θα γελάσεις και είναι σχεδόν σίγουρο πως από ψηλά και ανάποδα θα δεις τα πράματα πιο μπερδεμένα από ό,τι συνήθως.

Πως ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με τα κόμικ και πως η επαγγελματική σου σταδιοδρομία στο χώρο αυτό;
Χρόνια πριν ήταν εύκολο να βρεις κόμικς στο περίπτερο της γειτονιάς. Όχι ό,τι κυκλοφορούσε, ούτε καν ένα μικρό ποσοστό του. Αλλά παρόλα αυτά το περίπτερο ήταν εκεί, τα κόμικ κρέμονταν μέσα στην ασπρόμαυρη-κυρίως- γοητεία τους και εσύ ήθελες να διαβάσεις κάτι που δεν περιείχε ποντικούς και πάπιες. Υποπτεύομαι πως λίγο-πολύ οι περισσότεροι Έλληνες δημιουργοί έχουν παρόμοιες αναμνήσεις από τις κυκλοφορίες της εποχής.
Πολλά χρόνια μετά από τα παραπάνω, έπεσε στα χέρια μου ένα αντίτυπο Mister Universe, του Βασίλη Γκογκτζιλά. Προσπάθησα να έρθω σε επαφή μαζί του και τελικά κλείσαμε ένα ραντεβού. Βρεθήκαμε σε ένα ήρεμο καφέ και συζητήσαμε. Σιγά-σιγά αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε. Σκεφτόμασταν ένα σωρό πράγματα. Πολλά κατέληγαν στο συρτάρι. Ήταν όμως μια πολύ δημιουργική περίοδος. Τα πάντα γινόταν για την ίδια την δημιουργία. Με αυτόν τον τρόπο ήρθα σε επαφή με τους κανόνες της αφήγησης μιας ιστορίας και άρχισα να κατανοώ την έννοια της διαδοχής των εικόνων, καθώς και την αισθητική του μέσου.
Για να καταλάβεις πόσο πολύ ευχαριστιόμασταν την διαδικασία φτάνει να σου πω, πως μόλις κυκλοφορούσαμε κάτι, περνούσαμε ελάχιστο χρόνο θαυμάζοντάς το. Εκείνο που μετρούσε ήταν πάντα το επόμενο. Ίσως γι’ αυτό δεν ταλαιπωρηθήκαμε ποτέ από τον φόβο της στασιμότητας. Όσο τρέφεις την φαντασία σου αυξάνεις και την δημιουργικότητά σου και όσο αποτυπώνεις τις ιδέες σου, αυτές πολλαπλασιάζονται.

Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τη συνεργασία σου με τους ξένους εκδοτικούς οίκους; Αν κατάλαβα σωστά περισσότερο συνεργάζεσαι με το εξωτερικό παρά με τους ελληνικούς εκδοτικούς οίκους…
Αυτό δεν είναι ακριβές. Συνεργάζομαι με όποιον ενδιαφέρεται να τυπώσει τις ιστορίες μου και πληροί τις δημιουργικές μου προϋποθέσεις. Σενάριά μου κυκλοφορούν και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αυτό που μπορώ να αναφέρω με σιγουριά είναι πως εκτός από τους μεγάλους εκδοτικούς οίκους, οι περισσότεροι υποφέρουν από το πρόβλημα της διανομής των βιβλίων τους, το οποίο αποτελεί από μόνο του ένα τεράστιο θέμα συζήτησης.
Τώρα σε επίπεδο επικοινωνίας, με τους ξένους εκδοτικούς οίκους περιορίζεσαι καταρχήν σε μια διαδικτυακή σχέση. Καλό είναι, βέβαια, ένας δημιουργός να ταξιδέψει και να έρθει σε επαφή με τους εκδότες και επιμελητές των ξένων και εγχώριων εκδοτικών οίκων.
Πάντως αν η ιδέα ενός βιβλίου, το οπτικό τμήμα και το σενάριο είναι σωστά δομημένα, τότε ένα έργο μπορεί να προχωρήσει ασχέτως χρόνου και χώρου.

Πόσο χρόνο αφιερώνεις στη συγγραφή των σεναρίων κόμικ; Μπορείς να μας πεις ορισμένα λόγια για την παραγωγική διαδικασία; Για παράδειγμα τι αποτελεί για σένα πηγή έμπνευσης;
Πέρα από την ανάγνωση κόμικ και βιβλίων, πέρα από τον κινηματογράφο την τηλεόραση και το διαδίκτυο αλλά και την ίδια την καθημερινή ζωή και την προσπάθεια επιβίωσης, το σημαντικότερο από όλα τα προηγούμενα είναι οι συνεργάτες. Ένας καλός, αυστηρός και δημιουργικός συνεργάτης είναι πιο πολύτιμος από την πιο καλοδουλεμένη ιδέα. Μπορεί να είναι σκιτσογράφος, colorist, επιμελητής, μεταφραστής ή εκδότης. Αν δεν σε βοηθήσει να φτάσεις στο όριο των ικανοτήτων σου και δεν σε πιέσει για να το ξεπεράσεις, θα επαναλαμβάνεις μια ολόκληρη ζωή το ίδιο σενάριο. Με λίγα λόγια είναι καλό να έχεις δίπλα σου ανθρώπους που λένε πιο συχνά όχι, παρά μπράβο.
Από την άλλη πλευρά οι αναγνώστες είναι χρήσιμο να ρίξουν μια ματιά όχι μόνο στη δουλειά του ίδιου του δημιουργού αλλά και στο έργο των συνεργατών του.

Εκτός από τη συγγραφή σεναρίων κόμικ έχεις ασχοληθεί και με τη συγγραφή διηγημάτων καθώς και μιας νουβέλας. Ποιες είναι οι βασικές διαφορές τους αναφορικά με τη συγγραφή κατά τη γνώμη σου;
Η αφήγηση είναι αφήγηση. Μπορεί να αλλάζουν οι όροι και οι κανόνες της, αλλά τα πράγματα καταλήγουν στην έννοια της αφήγησης και δευτερευόντως της αισθητικής. Από την άλλη, το κόμικ ως είδος έχει τους δικούς του κανόνες οι οποίοι εδραιώθηκαν κατά τις αρκετές δεκαετίες ζωής του και που η γνώση τους επιτρέπει ακόμη και την υπέρβασή τους.
Δυστυχώς η εμπορική πραγματικότητα απαιτεί βιβλία σε μέγεθος τούβλου, αφού αυτό που καθορίζει την αξία του βιβλίου για ένα μεγάλο τμήμα του αναγνωστικού κοινού είναι ο αριθμός των σελίδων του. Έτσι καταδικάζονται τα είδη της νουβέλας και της συλλογής διηγημάτων. Καλά βιβλία καταλήγουν (αν είναι αρκετά τυχερά) κρυμμένα στα ράφια βιβλιοπωλείων όπου δεσπόζουν χοντρά βιβλία με μεγαλοπρεπή εξώφυλλα.
Θεωρώ πως ένα καλό κείμενο μπορεί και πρέπει να είναι λιτό αν του το επιτρέπει και το ίδιο το θέμα. Ένα ξεχειλωμένο κείμενο μου δίνει την ίδια ευχαρίστηση με μια μεγάλη πιατέλα κακομαγειρεμένου φαγητού.

Έχεις κάποια απώτερα σχέδια σχετικά με το χώρο των κόμικ;
Σαφώς! Μείνετε συντονισμένοι στους ιστότοπούς μου καθώς και των φίλων και συνεργατών μου:

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΚ