Λόγος + Τέχνη

Ένα βιβλίο ενηλικίωσης που ακολουθεί τις ζωές 4 φίλων στην Νέα Υόρκη μετά την αποφοίτησή τους από το Κολλέγιο, το «Λίγη ζωή» διερευνά το πώς η ανθρώπινη ύπαρξη διαμορφώνεται από την τύχη και τις περιστάσεις και πώς το παρελθόν μας συχνά ορίζει ολοκληρωτικά το παρόν και το μέλλον μας.
Γραμμένο σε 18 μόλις μήνες, μπήκε στη βραχεία λίστα για το Man Booker Prize του 2015 και προκάλεσε αίσθηση σε όλον τον κόσμο.

Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της 4τομης saga «Η τετραλογία της Νάπολης», και σκιαγραφεί τη φιλία δυο κοριτσιών με φόντο τη Νάπολη του ’50. Πέρα από τον θόρυβο που ξεσήκωσε σχετικά με την ταυτότητα της συγγραφέως (το Elena Ferrante αποτελεί ψευδώνυμο), αξίζει να διαβαστεί ως ύμνος στη γυναικεία φιλία αλλά και ως αποτύπωση του πόσο δύσκολο είναι να είσαι γυναίκα σε έναν κόσμο φτιαγμένο και οριοθετημένο από άντρες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που έγινε παγκόσμιο best seller και η κα Ferrante συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον πλανήτη του περιοδικού Time για το 2016.

Πόσο μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου (αλλά και τη ζωή των γύρω σου) μια απλή απόφαση, όπως το να γίνεις χορτοφάγος; Tι σημαίνει να πηγαίνεις ενάντια στις κοινωνικές απαιτήσεις και να υποστηρίζεις τη διαφορετικότητά σου με κάθε τίμημα; Πού τελειώνει η προσωπική επιλογή και πού ξεκινά η εμμονή; Η Νοτιοκορεάτισσα Han Kang έγραψε ένα βιβλίο που αγγίζει ευαίσθητες χορδές, ένα «αλλόκοτο μείγμα ομορφιάς και φρίκης», όπως το χαρακτήρισε η κριτική επιτροπή για το Booker International, βραβείο το οποίο και τελικά της απένειμε για το 2016. Δεν έχει μεταφραστεί ακόμα στη χώρα μας, αλλά είναι τόσο αξιόλογο, που αξίζει τον κόπο της ανάγνωσής του στα αγγλικά.

Στο τρίτο βιβλίο της σειράς με ήρωα τον ντετέκτιβ Κόρμοραν Στράικ, ο Robert Galbraith, κατά κόσμον J. K. Rowling, δημιουργεί έναν κόσμο σκοτεινό, γεμάτο μυστήριο, αγωνία, ανατροπές, και αμείωτο ενδιαφέρον μέχρι την τελευταία του σελίδα. Διαβάζοντάς το αναρωτιόμαστε: «Άραγε αν μπορούσαμε να εισχωρήσουμε στο μυαλό ενός παρανοϊκού δολοφόνου, αν μπορούσαμε να χαθούμε στο λαβύρινθο των διεστραμμένων σκέψεών του και να βυθιστούμε στον σκοτεινό ωκεανό της ταραγμένης του ύπαρξης τι μυστικά θα ανακαλύπταμε;»

Ο Arne Dahl μας ταξιδεύει στη Σουηδία την εποχή που η μέρα καταπίνει τη νύχτα. Την εποχή που το φως καλύπτει τις σκιές για να μας δείξει ότι πολλές φορές οι κίνδυνοι δεν κρύβονται στο σκοτάδι, αλλά στο φως. Στο φως της ημέρας που αγκαλιάζει τις νύχτες και δεν αφήνει τους εφιάλτες να μεταμφιεστούν σε όνειρα και να πέσουν στο λήθαργό τους. Και τότε είναι που ξυπνούν και γίνονται επικίνδυνοι.

Ένα από τα πιο έντονα και περίεργα αναγνώσματα της χρονιάς μας ήρθε από τα χέρια του Jonathan Coe. Το μυθιστόρημα «Αριθμός 11» είναι αδύνατον να ενταχθεί σε κάποια κατηγορία, καθώς είναι ταυτόχρονα θρίλερ, κωμωδία, κοινωνικό και ό,τι άλλο βάλει ο νους σας. Γνωρίζαμε ότι θα είχε μία θέση στη λίστα με τα καλύτερα βιβλία του 2016, όταν βρισκόμασταν ακόμα στη μέση του βιβλίου.

Η ανάγνωση του εν λόγω βιβλίου έμοιαζε αρκετά με κινηματογραφική προβολή. Η γραφή του Doerr δεν αφήνει περιθώρια ούτως ή άλλως, και το «Όλο το φως που δε μπορούμε να δούμε», σαν ένα καλογυρισμένο φιλμ, μας ταξιδεύει στην Γαλλία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μ’ έναν τρόπο μοναδικό. Υπήρξε ένα γερό λογοτεχνικό χαστούκι, δεν θα το αρνηθούμε.

Το συγκεκριμένο βιβλίο το αγάπησα από το εξώφυλλο κιόλας και δικαιώθηκα πανηγυρικά για την επιλογή μου, αφού έξι μήνες μετά την πρώτη ανάγνωση, ακόμα σκέφτομαι τον Αντριά Αρντέβολ ι Μποσκ, τον ήρωα του Jaume Cabré, που ξετυλίγει την ιστορία της ζωής του και της οικογένειάς του με άξονα ένα ιστορικό κειμήλιο, ένα πολύτιμο βιολί Στοριόνι, σε μία μακροσκελή ερωτική επιστολή με παραλήπτη την νεκρή αγαπημένη του. Ένα μυθιστόρημα που αρχικά σε γραπώνει με την ιδιαίτερη και συναρπαστική πένα του, μετά σε καθηλώνει με την ιστορία του Αντριά και του αγαπημένου του βιολιού που μετράει πέντε αιώνες ιστορίας, και στο τέλος σε αφήνει με ένα γλυκόπικρο αίσθημα νοσταλγίας για τις στιγμές που χανόσουν για πρώτη φορά στις σελίδες του.

Η έκδοση, για πρώτη φορά στα ελληνικά, του πρωτόλειου μίας συγγραφικής ιδιοφυίας, αναμφίβολα, αποτελεί εκδοτικό γεγονός. Πόσω μάλλον, όταν ο μεταφραστής του, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, το χαρακτηρίζει «πυραυλοκίνητο ντεμπούτο», οι κριτικοί λογοτεχνίας και οι αναγνώστες, ανά την υφήλιο, το αποθεώνουν, και ο συγγραφέας του είναι αυτός που έγραψε στη συνέχεια το περίφημο “Infinite Jest” που τον εκτίναξε στην κορυφή του λογοτεχνικού πανθέου. Δυστυχώς, η κατάθλιψη τον έπνιξε και ο David Foster Wallace έδωσε τέλος στη ζωή του σε ηλικία μόλις 46 ετών (21 Φεβρουαρίου 1962 –12 Σεπτεμβρίου 2008). Η ιδιοφυία του, όμως, θα μείνει αθάνατη μέσα από τα έργα του, που, σιγά σιγά, έχουμε τη χαρά να τα διαβάζουμε και στην ελληνική γλώσσα. Ο Wallace έγραψε το «Η σκούπα και το σύστημα» σε ηλικία μόλις 24 ετών, μια συγγραφική πολυφωνική σάτιρα της αμερικανικής πραγματικότητας με φιλοσοφικό υπόβαθρο, αλλόκοτους ήρωες, απίθανες ιστορίες, καταιγιστική αφήγηση που θα προκαλέσει το πιο τρανταχτό γέλιο σου και θα αναμοχλεύσει σκέψεις και συναισθήματα για τον κόσμο που σε περιβάλλει. Αναμένουμε τα αμετάφραστα, ακόμα, “Infinite Jest” και “The Pale King”.