In-Edit / Out-Edit
Το μεγαλύτερο φεστιβάλ μουσικού ντοκιμαντέρ παγκοσμίως έλαβε χώρα για τρίτη συνεχόμενη χρόνια στη Θεσσαλονίκη από τις 7 μέχρι τις 13 Απριλίου. Υπάρχουν καλλιτέχνες που αγαπήσαμε και που νιώσαμε δικούς μας ανθρώπους χωρίς να τους έχουμε δει ποτέ από κοντά, γιατί αυτή είναι η δύναμη της μουσικής. Αυτούς τους καλλιτέχνες μας έδωσε το In-Edit την ευκαιρία να τους γνωρίσουμε πραγματικά. Να δούμε πώς ξεκίνησαν, πώς εξελίχθηκαν, τι λαχτάρησαν και τι τους βασάνισε στη ζωή τους. Στα πλαίσια του φεστιβάλ προβλήθηκαν δεκαεπτά ταινίες, σε αυτό όμως το μικρό αφιέρωμα θα επικεντρωθούμε σε πέντε από αυτές.
Δεν περίμενα ότι το ντοκιμαντέρ για τους Lou Reed, Iggy Pop και David Bowie (“The Sacred Triangle: Bowie, Iggy & Lou: The Sacred Triangle 1971-1973”) θα τραβούσε τόσο κόσμο στο Ολύμπιον, ώστε να γεμίσει και ο εξώστης. Η ουρά έξω από το σινεμά ήταν τεράστια και χωρίς να το θέλω, αναρωτήθηκα, αν ο πρόσφατος θάνατος του David Bowie έπαιξε κάποιο ρόλο σε αυτήν την τόσο μεγάλη προσέλευση του κοινού. Το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται στις τρεις προσωπικότητες και στον τρόπο με τον οποίο επηρέασαν η μία την άλλη. Έχει ενδιαφέρον για όποιον από εμάς έχει λατρέψει το “Space Oddity”, έχει ταξιδέψει με το “Perfect Day” κι έχει χορέψει με το “I Wanna Be Your Dog”. Η πρώην σύζυγος του David Bowie αποτελεί κατά κοινή ομολογία το highlight του ντοκιμαντέρ με την απίστευτα ενεργητική παρουσία της. Η απορία που έμεινε να πλανιέται στα χείλη όσων είδαν το ντοκιμαντέρ είναι η ακόλουθη: Πώς γίνεται να έχουν πεθάνει ο Bowie και ο Reed και να ζει και να βασιλεύει ακόμη ο Iggy Pop;
Το ντοκιμαντέρ “Alive Inside” ήταν για μένα μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Κεντρικό του θέμα είναι η συναρπαστική επίδραση που έχει η μουσική στους ασθενείς που υποφέρουν από Alzheimer και έχουν χάσει την επαφή τους με τον κόσμο. Η κάμερα δείχνει πώς μέσα σε ελάχιστα λεπτά ακρόασης ενός τραγουδιού, ο ασθενής θυμάται πράγματα που πριν από λίγο φαινόταν απίθανο να μπορεί να επαναφέρει στη μνήμη του. Η μουσική ξαναδίνει ζωή, χαρά και τον εαυτό τους όχι μόνο στους ασθενείς με Alzheimer, αλλά και σε ανθρώπους που υποφέρουν από άλλου είδους σύνδρομα. Κατά τη διάρκεια της ταινία νόμιζα πως ήμουν η μόνη που έκλαιγε από συγκίνηση, όταν όμως υπήρξαν λίγα δευτερόλεπτα σιωπής, κατάλαβα ότι ο μισός κινηματογράφος έψαχνε χαρτομάντιλα την ίδια στιγμή με εμένα.
Το “Kurt Cobain: Montage of Heck” είναι ένα απίστευτα ολοκληρωμένο ντοκιμαντέρ για τη ζωή του θρυλικού τραγουδιστή των Nirvana. Συμπαραγωγή της Universal και του HBO-documentary, έχει πολύ καλή αισθητική και δεν γίνεται βαρετό στιγμή. Το υλικό του είναι αποσπάσματα από τα ημερολόγια του Kurt Cobain, προσωπικά βίντεο, συνεντεύξεις με τα πρόσωπα που έπαιξαν ρόλο στη ζωή του. Τα καλύτερα σημεία του ντοκιμαντέρ είναι εκείνα που δραματοποιούν στιγμές από τις αφηγήσεις του Cobain με τη μορφή των σκίτσων, δίνοντας σε αυτές αμεσότητα και στο ντοκιμαντέρ πρωτοτυπία. Η ταινία προσπαθεί να φτιάξει το ψυχογράφημα του Cobain και σε μεγάλο βαθμό τα καταφέρνει, όσο μπορεί μια ταινία να εισχωρήσει στην ψυχή ενός ανθρώπου. Η κόρη του, Frances Cobain, δεν μιλάει στο ντοκιμαντέρ, είναι όμως η παραγωγός του.
Ένιωσα ιδιαίτερα καλά βλέποντας το ντοκιμαντέρ για τον κιθαρίστα Paco de Lucia, “Paco de Lucia: La Busqueda”. Ο διάσημος Ισπανός μουσικός ήταν ένας άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή του στην κιθάρα και άλλαξε την ιστορία της φλαμένκο μουσικής. Το ντοκιμαντέρ ξεκινά από την αρχή της καριέρας του, όταν έπαιζε κιθάρα για τον αδερφό του που τραγουδούσε, και περνάει από όλες τις φάσεις της μέχρι τον θάνατό του. Ο Paco ήταν ένας καλλιτέχνης μοναχικός, εξαιρετικά δημιουργικός και τελειομανής. Συχνά πήγε κόντρα στις προσδοκίες που υπήρχαν από αυτόν, ακολουθώντας το προσωπικό του όραμα για τη μουσική. Χάρηκα που είδα ένα ντοκιμαντέρ για έναν εξαιρετικά ταλαντούχο καλλιτέχνη που δεν άφησε τη βιομηχανία της μουσικής να τον καταστρέψει. Έζησε και πέθανε με αξιοπρέπεια αφήνοντας πίσω του μια μεγάλη κληρονομιά.
Ήταν αναμενόμενο να γεμίσει το Ολύμπιον για την προβολή του ντοκιμαντέρ «Amy», που προβλήθηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2015 και βραβεύτηκε πρόσφατα και με Όσκαρ. Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε τη ζωή της Amy Winehouse, της τραγουδίστριας που έγινε θρύλος πεθαίνοντας στα είκοσι επτά της χρόνια από στομαχική δηλητηρίαση λόγω αλκοόλ. Το ντοκιμαντέρ έχει πλούσιο υλικό, βίντεο από την εφηβική ηλικία της και από τον γάμο της, σπάνιες ηχογραφήσεις και σχολιασμό από τα οικεία πρόσωπα της Amy. Παίρνει επίσης αρκετά ξεκάθαρη θέση όσον αφορά το πόσο μεγάλη επίδραση είχε στην Amy Winehouse η τόσο μεγάλη φήμη της όσο και η λατρεία του κόσμου που είχε συχνά κανιβαλιστικές διαθέσεις απέναντι στο είδωλό του. Η τραγουδίστρια αναδεικνύεται στο ντοκιμαντέρ ως μια εξαιρετικά ταλαντούχα, ενεργητική αλλά και πολύ ευάλωτη προσωπικότητα.
Μεγάλη ήταν η ανταπόκριση του κοινού και στο ντοκιμαντέρ που «άνοιξε» το In-Edit, «The Αmazing Nina Simone». Μια απίστευτα σημαντική μουσικός που θεωρείται σύμβολο της εποχής της, η Nina Simone, ξεκίνησε ως κλασική πιανίστα και όσο διάσημη τραγουδίστρια και να έγινε, ήταν πάντα πικραμένη που δεν μπόρεσε να διακριθεί στην κλασική μουσική. Το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται πέρα από τη μουσική και στην πολιτική δραστηριότητα της Nina Simone με τη συμμετοχή της τόσο στο κίνημα του Black Power όσο και στους Μαύρους Πάνθηρες. Ο οξύθυμος και νευρωτικός της χαρακτήρας που συνόδευε το ταλέντο της δεν κρύβεται, ενώ την πιο εύστοχη φράση γι’ αυτήν την λέει ένας από τους αδερφούς της: «Η Nina ήταν επτά. Είχε επτά προσωπικότητες». H Nina Simone έδινε συναυλίες σχεδόν μέχρι την τελευταία της ανάσα το 2003 και υπήρξε ένας ζωντανός μύθος.
Ανυπομονούμε για το επόμενο In-Edit που θα μας χαρίσει νέες γνωριμίες και νέες εμπειρίες με μουσικούς κάθε είδους. Μέχρι τότε, ραντεβού στις αίθουσες και στις συναυλίες!
Photo Sources
- http://www.exostispress.gr/
- http://www.allaboutfestivals.gr/