Βιβλιοθήκη

…το οποίο χρόνια τώρα αποδείχτηκε φίλος μου εγκάρδιος σε πολλές αμπελοφιλοσοφικές μου αναζητήσεις. Πηδώντας από τετραγωνικό μέτρο σε τετραγωνικό μέτρο του ταβανιού μου, προσπαθώ να μαντέψω για ποιό στίγμα θέλει να μιλήσει o Philip Roth. Mιας και αρέσκομαι να τσαλαβουτάω στις λακκούβες της φαντασίας μου, αρχίζω τα «μήπως» και τα «άραγε» κι όπου με βγάλει, Philip. Αν αδικήσω το έργο σου, την πολύτιμη σκέψη σου, τη λυσσασμένη πένα σου, να με συμπαθάς γιατί έκανα ό, τι καλύτερο μπορούσα.

Το «Επίτομον Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης» από την Πάπυρος-Λαρούς νικάει πανηγυρικά το ταβάνι μου, δίνοντας μία κάποια επίλυση στον προβληματισμό μου. Στίγμα: μικρά έγχρωμος κηλίς επί τίνος επιφάνειας|| (μτφ.) ηθική κηλίς, όνειδος|| οργανική ανωμαλία, αποτέλεσμα σωματικής ή διανοητικής εκφυλίσεως|| (Ζωολ.) άνοιγμα, εις το οποίον καταλήγουν αι τραχείαι των εντόμων, των αραχνομόρφων κτλ. Μπορώ με σιγουριά να αποκλείσω τις τραχείες ζοφερών εντόμων, των οποίων η ανατομία ελπίζω ότι δεν αφορά τον Roth. Αλλά το ερώτημα παραμένει, επιμένει και γιγαντώνεται ωσάν νοητική χιονοστιβάδα (υπερβολές).

Μήπως το Ανθρώπινο Στίγμα αναφέρεται σε κάποια παρέκκλιση στην ανθρώπινη ανατομία; Φαντάζομαι τον πρωταγωνιστή Coleman Silk να είναι υποχείριο κάποιας σωματικής ατέλειας, ενός στίγματος που τον ακολουθεί σε όλη του την ζωή. Ίσως να βρίσκεται υπόλογος απέναντι σε μία ολόκληρη πουριτανική και αδίστακτη αμερικάνικη κοινωνία-ορισμός του politically correctness, δηλητηριασμένη με το μικρόβιο του ρατσισμού και το μολυσμένο αγιασμό παστόρων του αμερικάνικου ονείρου. Μία κοινωνία που ακόμα βλέπει λευκά σεντόνια, πυρσούς και τα 3 Κ ν’ ανεμίζουν πλάι σε μανιφέστο ισότητας.

Ο Nathan Zuckerman (όχι, για τελευταία φορά, δεν είναι ο μπατζανάκης-προπάππος-εξάδελφος του Zuckeberg) είναι ο παρατηρητής των Παθών του οσιομάρτυρα Silk και μέσα από τα δικά του «μάτια», θα βιώσεις το Θείο Δράμα του πρωταγωνιστή, θα σιχτιρίσεις τον ντουνιά και θα αφεθείς στην ιστορία μέχρι να βρεις λύτρωση. Θα την βρεις; Δικό σου θέμα, δεν ανακατεύομαι.

Ο Coleman Silk είναι ένας αμνός που οδηγείται στην σφαγή, μα από ποιον; Από την κοινωνία. Ποια είναι αυτή, ρε παιδιά; Δεν την βλέπω! Μα, είμαι εγώ που καμιά φορά πνίγομαι από την αδικία τριγύρω μου, εσύ που δεν ξέρω ποιός είσαι αλλά κάτι μοιραστήκαμε εδώ, μέσα από καλώδια και adsl συνδέσεις, είναι ο γείτονας, ο πρώην κατάδικος νυν άνεργος, ο ναρκομανής στην πλατεία, οι καθηγητές του Πανεπιστημίου των Αγίων Πάντων και της Πεφωτισμένης Ενόρασης, η ταμίας στο σούπερ-μάρκετ, ο ιδιοκτήτης του οίκου ανοχής στην οδό Μακριά-από-μένα-κι-όπου-θέλει-ας-είναι, ο παπάς της ενορίας σου, ο δάσκαλος που σ’ έκανε να μισήσεις ένα μάθημα κι αν δεν το είχε κάνει, ποιός ξέρει ποιoς θα ήσουν σήμερα, η κοπέλα πίσω από το αλεξίσφαιρο σε χαμόγελα τζάμι στην εκάστοτε δημόσια υπηρεσία που άθελα της σ΄ έκανε πάλι και βλαστήμησες το έθνος σου που Άξιον Δεν Εστί, το βλέπεις και το βλέπω. Αν θες να ακουμπήσεις, να αφουγκραστείς αυτή την πολυσυζητημένη, αόρατη και φταίει-για-όλα κοινωνία, διάβασε το “Τhe Human Stain” του Philip Roth. Έχει πάρει μία κοινωνία που τον τρώει, την έχει κάνει χαρτί και μελάνι και σου την δίνει, έτσι απάνθρωπη και όμορφη που είναι, να την ζήσεις. Όσο ακόμα οι σελίδες γυρίζουν. Μέχρι το τελευταίο σημείο στίξης μετά το οποίο είσαι εσύ απέναντι στο ταβάνι σου και τους τέσσερις τοίχους σου που σε προφυλάσσουν μόλις και μετά βίας από τον πρώην κατάδικο, τον ναρκομανή στην πλατεία, τους καθηγητές του αναγνωρισμένου Πανεπιστημίου των Αγίων Πάντων και όλους αυτούς τους γεμάτους στίγματα συνανθρώπους σου, που τσιρίζουν με την σιωπή τους ότι η κοινωνία δεν είναι αόρατη. Είναι ένα ον που κινείται και τρώει ζωές. Εσένα, σε ρωτώ, τι σε τρώει;

A.

Kάτι που ίσως σ’ ενδιαφέρει (ή όχι): Το βιβλίο “The Human Stain” γυρίστηκε σε ταινία το 2003 από τον σκηνοθέτη Robert Benton, με πρωταγωνιστές τους Anthony Hopkins, Nicole Kidman, Gary Sinise και Ed Harris. Το βιβλίο είναι κατά πολύ καλύτερο της ταινίας, καθώς φαντάζομαι ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για οποιονδήποτε να υποδυθεί τους χαρακτήρες του Roth με το τόσο βάθος που τους δίνει. Δεν παύει να είναι όμως μία πολύ καλή ταινία.

Άλλα έργα του συγγραφέα: Αmerican Pastoral, Zuckerman Unbound, I Married a Communist, Exit Ghost, The Anatomy Lesson