Scroll Top

Άλλαι Τέχναι

Ο Έρωτας αντέχει ακόμη στη μάχη

feature_img__o-erotas-antexei-akomi-sti-maxi
Ο Φεβρουάριος θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως ο μήνας της καχυποψίας. Όσο πλησιάζουμε στα μισά του, τόσο μεγαλώνει και η δυσπιστία με την οποία κοιτάμε τις βιτρίνες ανθοπωλείων και ζαχαροπλαστείων μέχρι να εμφανιστούν οι πρώτες κόκκινες καρδούλες και τα σοκολατάκια σε σχήμα καρδιάς. Και μετά αρχίζει η γκρίνια: είναι εμπορική γιορτή, οι ερωτευμένοι γιορτάζουν όλον τον χρόνο, ο Άγιος Βαλεντίνος είναι καθολικός και άλλες παρόμοιες αγανακτισμένες δικαιολογίες. Αν είσαι από εκείνους που γιορτάζουν αγνοώντας τα δολοφονικά βλέμματα των γύρω σου θα νιώσεις ένα αίσθημα δικαίου στο τέλος του άρθρου. Αν πάλι είσαι σαν εμένα και φλερτάρεις έντονα με την ιδέα της λοβοτομής από το να γιορτάσεις έστω και μια φορά στις 14 του μήνα, σου έχω άσχημα νέα φίλε επαναστάτη: ήρθε η ώρα να αλλάξουμε στρατόπεδο.

Ο Έρωτας είναι το πιο παρεξηγημένο των ανθρωπίνων συναισθημάτων. Κυρίως γιατί, αν ρωτήσουμε 100 ανθρώπους για το τί είναι έρωτας, θα πάρουμε 100 διαφορετικές απαντήσεις. Στο εξωτερικό η έννοιά του εσωκλείεται στην ερμηνεία της λέξης αγάπη ενώ οι σοφοί αρχαίοι ημών, δικαιώνοντας για μια ακόμη φορά αυτόν τον χαρακτηρισμό τους, διαχώρισαν τα σημαντικότερα ανθρώπινα συναισθήματα σε τέσσερις κατηγορίες: την αγάπη (προφανώς), τον έρωτα, τη στοργή και τη φιλία. Ο έρωτας, κατά χαρακτηρισμό, εμπεριέχει πάντα τον πόθο, την ηδονή, τη σεξουαλικότητα και τη λαγνεία. Τα προσωνύμια που του έχουν αποδοθεί ξεπερνάνε σε αριθμό κατά πολύ τα αντίστοιχα των υπολοίπων θεών της αρχαιότητας, δείχνοντας την τεράστια επίδρασή του στην καθημερινότητα των θνητών και τον σεβασμό τους στη θεϊκή υπόσταση των αθανάτων:

Αβέβαιος, αβρός, αβροπέδιλος, αγέρωχος, αγαλλόμενος, άγριος, άγρυπνος, αδόνητος, αήττητος, αθαμβής, αθάνατος, αλάστωρ, αληθινός, ανήμερος, ανίκητος, ανώνυμος, άρχων, άτεγκτος, άτρεπτος, άφθονος, άφρων, αφύλακτος, βαρύζηλος, βασιλεύς, βίαιος, γαμήλιος, γελών, γλυκύς, γνήσιος, γυμνός, δαίμων, δεινός, δέσμιος, δεσπότης, δολοπλόκος, δοξαστός, δραπετίδης, δριμύς, έμφυτος, επίβουλος, εταίρος, ευμενής, εύχαρις, εφήμερος, ηγήτωρ ψυχών, ηδύς, ήλιος,ηνίοχος, θερμός, θήλυς, θηρευτής, θρασύς, ιατρός, ιμερόεις, κάλλιστος θεών, κευθόμενος, κοινός, κούρος, κληδούχος, κύριος, λάβρος, ληστής λογισμού, λυσιμελής, μέγας, μείλιχος, μειδιόων, μυσταγωγός, νήπιος, νοητός, νόθος, ονομαστός, οξύ δεδορκώς, όσιος, ουράνιος, παίς, παιώνιος, παμφάγος, πανδαμάτωρ, πάνδημος, πικρός, πλαστός, πλανώμενος, ποικιλόπτερος, πτερόεις, πυρφόρος, σκότιος, συνεργός, σώφρων, σωτήρ, τακερός, τοξαλκής, τοξότης, τραχύς, τριπανούργος, τύραννος, υπερπόντιος, φρενοκλόπος, φίλος, χρυσοκόμας, χρυσοφαής, ψυχής ακόνη, ωκύς…

Στη μυθολογία μάς έγινε γνωστός ως ο μικρός, φτερωτός, άτακτος και σκανδαλιάρης γιος της θεάς Αφροδίτης με το τόξο του να στοχεύει και να «παίζει» με τις καρδιές και το μυαλό των ανθρώπων, γι' αυτό και τιμωρούνταν με κλασικούς (αρχαιο) ελληνικούς τρόπους από τη μητέρα του. Ο Ησίοδος όμως στη Θεογονία του (700 π.Χ.) αποδίδει τη σπουδαιότητα της ύπαρξής του ως αρχέγονης δύναμης, η οποία προυπήρχε θεών και ανθρώπων. Μαζί με το Χάος και τη Γη, ο Έρωτας ήταν η τρίτη οντότητα που συνέβαλε στη δημιουργία της ζωής και εξασφάλιζε την αναπαραγωγή της ακόμη και για τους παντοδύναμους θεούς. Ο Πλάτωνας στο Συμπόσιό του αναφέρει: «στον πόνο, στον φόβο, στον πόθο και στον λόγο δηλαδή στη λογική, αυτός είναι κυβερνήτης (στον λόγο), επιβάτης (στον πόθο), παραστάτης (στον φόβο) και σωτήρ άριστος (στον πόνο)… ούτε τιμές, ούτε πλούτος, ούτε άλλο ουδέν, όπως ο Έρως… πάντων θεών και ανθρώπων νόημα…» Ο Georges Bataille έλεγε πως «Ερωτισμός είναι η μέχρι θανάτου επιδοκιμασία της ζωής» ενώ η παρουσία ή η απουσία του αποτελεί το κυρίως θέμα μουσικών και λογοτεχνικών αριστουργημάτων, ταινιών, θεατρικών έργων ακόμη και τηλεοπτικών σειρών.

Πως γίνεται λοιπόν ένα τόσο δυνατό, αρχέγονο συναίσθημα που προυπήρχε της ίδιας της ζωής να τυλίγεται σήμερα σε στραφταλιζέ αλουμινόχαρτα και να εσωκλείεται σε λουλούδια που έχουν μιας μέρας διάρκεια ζωής; Γίνεται. Γιατί αυτή είναι η κοινωνία στην οποία ζεις. Και, αν προσθέσεις και το κερασάκι στην τούρτα που λέγεται οικονομική κρίση, καταλαβαίνεις ότι τα πράγματα σκουραίνουν ακόμη περισσότερο. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που φέτος για πρώτη φορά θα στηρίξω αυτήν τη γιορτή. Για όλες τις λανθασμένες προτεραιότητες που βάλαμε σαν γενιά. Που ευτελίσαμε και υποβιβάσαμε τόσο τον Έρωτα, ώστε να ανταλλάσσουμε το έτερον ήμισυ με ένα μονόπετρο (κατα προτίμηση αυτό που θα έρθει πιο γρήγορα). Γιατί προτιμήσαμε να προσαρμοστούμε στο γκρι αμέσως μόλις είδαμε γύρω μας τα χρώματα να ξεθωριάζουν. Γιατί την επανάσταση την έχουμε ταυτίσει με εξεγέρσεις και καταστροφές που εννοείται πως θα κάνουν κάποιοι άλλοι για μας και όχι με την προσωπική υπέρβαση του καθένα μας ξεχωριστά. Γιατί πολύ φοβάμαι πως δεν αντιλαμβανόμαστε τι σημαίνει να ζεις και όχι να υπάρχεις. Και κυρίως γιατί τον έρωτα τον έχεις βάλει τόσο πίσω στο μυαλό σου σαν «παραμυθάκι της Χαλιμάς» ενώ εκείνος έχει εδώ και χρόνια αποκομίσει τον τίτλο του ασυμβίβαστου επαναστάτη. Κάνε λοιπόν μια υπέρβαση. Αυτή η γιορτή είναι η καλύτερη αφορμή και δικαιολογία. Βάλε ξανά λίγο, έστω, χρώμα στη ζωή σου, έτσι για να θυμηθείς πώς είναι. Μη σαπίζεις στο ρεαλισμό, ο ρομαντισμός έχει βγάλει ομορφότερα έργα τέχνης στην ανθρώπινη ιστορία. Πάρε το σοκολατάκι σου, και εσύ θα γλυκαθείς και ο ζαχαροπλάστης θα δουλέψει. Βγάλε το συναίσθημα που κρύβεις μέσα σου, πες το με όποιον τρόπο μπορείς. Μην κολλήσεις στο αποτέλεσμα, θα χάσεις το νόημα. Γίνε λίγο επίγειος θεός, μπορείς, τρέχει και αυτό στις φλέβες σου. Θα νιώσεις την καρδιά σου να χτυπά γρήγορα – μην τρομάξεις. Σημαίνει οτι είσαι ακόμη ζωντανός, πως δεν έχει στερέψει η αδρεναλίνη μέσα σου. Και αν αισθανθείς για λίγο αθάνατος, μη σκύψεις το κεφάλι σαν να προκάλεσες ύβρη, αντ' αυτού απορρόφησε τη στιγμή. Θα τη θυμάσαι σαν να την έζησες χθες, όταν τα χρόνια βαρύνουν τους ώμους σου. Και μη μου μιλήσεις για λεφτά. Αυτά δεν ήταν ποτέ δικά σου, γι' αυτό σου τα πήραν.

 

Τον έρωτα όμως; Αυτόν πώς κατάφεραν και στον έκλεψαν;

Content Sources

  • Η τέχνη του έρωτα στην αρχαιότητα , απο τον Ησίοδο ως τον 4ο αι. μ.Χ., Το Βήμα 2009
  • http://musee.louvre.fr/oal/psyche/psyche_acc_en.html
  • Sleeping Cupid Caravaggio http://voices.yahoo.com/image/193455/index.html?cat=2
1
Μοιράσου το