Από το “Terminator” στο “Ex Machina”: Οι καλύτερες ταινίες με ρομπότ
Blade Runner, του Ridley Scott (1982) & Blade Runner 2049, του Denis Villeneuve (2017)
Το “Blade Runner”, όταν έφτασε στους κινηματογράφους το 1982,ήταν πολλά παραπάνω από μια περιπέτεια: μια φουτουριστική ταινία επιστημονικής φαντασίας αρκετά προχωρημένης για τα τότε δεδομένα, με ενδιαφέρουσα υπόθεση και αισθητική, με ένα ασυνήθιστοlovestory, έναν έντονο φιλοσοφικό προβληματισμό για την κοινωνία και τον άνθρωπο και με τη μοναδική μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Τριάντα πέντε χρόνια μετά, το ενδιαφέρον για το αρχικό “Blade Runner” στάθηκε αρκετό ώστε να έρθει μια συνέχεια, που θα αγαπιόταν εξίσου από το σινεφίλ κοινό. Το “Blade Runner 2049” (συνέχεια μεν της πρώτης ταινίας, αλλά μπορεί να το δει κανείς και ανεξάρτητα) ξεχωρίζει για την πλοκή του, το ενδιαφέρον θέμα του, τις ιδέες του και φυσικά για την αριστουργηματική φωτογραφία του. Μια ταινία που άξιζε να γυριστεί ανταποκρινόμενη επάξια στον μύθο του “Blade Runner”.
Terminator (franchise)
Το πιο επιτυχημένο franchise ταινιών με θέμα τα ρομπότ και την τεχνητή νοημοσύνη, με το “Terminator 2: Judgment Day” να αποτελεί προφανώς την πιο αγαπημένη ταινία ever του είδους. Οι εμβληματικές σκηνές, οι αθάνατες ατάκες, οι εντυπωσιακές σκηνές δράσης και η πάντα ενδιαφέρουσα ιδέα του ταξιδιού στο χρόνο είναι όσα έχουν εκτινάξει την ταινία -και γενικότερα το franchise- στη θέση που βρίσκεται. Η ιδέα του “Terminator” δε λέει να παλιώσει με τίποτα: έχουν βγει ταινίες, σειρές, αλλάζουν ηθοποιοί, αλλάζουν σκηνοθέτες, αλλά το franchise παραμένει αθάνατο! Πέντε ταινίες σε τριάντα πέντε χρόνια και έπεται συνέχεια.
The Matrix Trilogy, των αδελφών Wachowski
Στην τριλογία του “Matrix” προβάλλεται για άλλη μια φορά η ιδέα ότι οι μηχανές έχουν κυριαρχήσει εις βάρος των ανθρώπων. Το “Matrix” ξεχώρισε γιατί έπαιξε έξυπνα με τα ζητήματα των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης, εισάγοντας παράλληλα έναν έντονο φιλοσοφικό προβληματισμό πλάι στις σκηνές δράσης. Η κυκλοφορία της πρώτης ταινίας το 1999 θα μπορούσε να πει κανείς ότι σηματοδότησε το πέρασμά μας από τον 20ό αιώνα στον -ψηφιακό- 21ο και μας εισήγαγε σε μια εντελώς καινούργια εποχή. Τα άλλα δύο φιλμ (2003) ακολουθούν μια μάλλον…φθίνουσα πορεία αν τα συγκρίνει κανείς με το πρώτο, αλλά και πάλι πρόκειται για μια από τις καλύτερες τριλογίες που είδαμε ποτέ σε αυτό το είδος ταινιών -και όχι μόνο.
A.I. Artificial Intelligence, του Steven Spielberg (2001)
Τι γίνεται όταν μια ιδέα του Kubrick υλοποιείται από τον Spielberg; Προκύπτει ένα έργο σαν την «Τεχνητή Νοημοσύνη»! Στην κοινωνία του μέλλοντος, ένα παιδί-ρομπότ αντικαθιστά τον γιο μιας οικογένειας. Λίγο καιρό μετά, όμως, θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το σπίτι και να έρθει αντιμέτωπο με τον πραγματικό κόσμο… Όχι από τα καλύτερα έργα του Spielberg, η ταινία από ένα σημείο και μετά φαίνεται σαν να χάνεται λίγο μέσα στην ίδια της την πλοκή. Παρόλ' αυτά, είναι καλογυρισμένη, με ωραίες ερμηνείες και προσφέρεται για αρκετή ανάλυση και προβληματισμό. Και φυσικά, όπως όλες σχεδόν οι ταινίες του αγαπημένου μας σκηνοθέτη, προσφέρει στις σωστές δόσεις περιπέτεια και συγκίνηση.
WALL-E, του Andrew Stanton (2008)
Σε μια φουτουριστική ταινία κινουμένων σχεδίων, ο WALL-E είναι ένα μικρό ρομποτάκι που έχει ως καθήκον να καθαρίζει τον εγκαταλελειμμένο πλέον πλανήτη Γη. Κάποια μέρα θα συναντήσει την EVE, ένα ρομπότ που έχει έρθει για έρευνα από το διαστημόπλοιο στο οποίο κατοικούν πλέον οι εναπομείναντες άνθρωποι. Γλυκό, ευαίσθητο, ευφάνταστο, η ταινία “WALL-E” είναι γεμάτη με οικολογικά μηνύματα και προβληματισμούς για το μέλλον της ανθρωπότητας – και διαθέτει και το γλυκύτερο ρομποτάκι που έχουμε δει ποτέ σε ταινία animationκαι μη.
Ex Machina, του Alex Garland (2014)
Σε αντίθεση με τις περισσότερες ταινίες για ρομπότ που είναι γεμάτες εφέ και φουτουριστικές σκηνές δράσης, το “Ex Machina” είναι απλό και έξυπνο – το μεγαλύτερο του ατού είναι το σενάριο. Ένας δισεκατομμυριούχος προγραμματιστής θα καλέσει στην πολυτελή κατοικία του έναν υπάλληλό του για να συμμετάσχει σε ένα πείραμα που αφορά την τελευταία του εφεύρεση: έχει κατασκευάσει ένα θηλυκό ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη. Τι εξέλιξη μπορεί να έχει ένα τέτοιο πείραμα; Με γυρίσματα μόνο εντός της οικίας και με τρεις μόνο ηθοποιούς, ο Alex Garland -στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο- καταφέρνει να δημιουργήσει ένα πρώτης τάξεως θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, γεμάτο αγωνία, με ενδιαφέρουσα εξέλιξη και πολλούς προβληματισμούς.
Bicentennial Man, του Chris Columbus (1999)
Εδώ έχουμε κάτι εντελώς διαφορετικό: ούτε πονηρά ρομπότ που θέλουν να κυριαρχήσουν στη γη ούτε κυνηγητά ούτε κινδυνολογία για την εξέλιξη της ψηφιακής κοινωνίας. “Ο άνθρωπος των δύο αιώνων” είναι η γλυκιά ιστορία της ζωής ενός συμπαθέστατου ρομπότ που θέλει να αναγνωριστεί ως άνθρωπος, μιας και διαθέτει καθαρά ανθρώπινα χαρακτηριστικά: ερωτεύεται, αγαπάει, συμπονά, συμπάσχει. Αδικαιολόγητα μεγάλη σε διάρκεια και μάλλον μέτρια στο σύνολό της, αλλά κατά τα άλλα ανάλαφρη, χαριτωμένη και γεμάτη συναίσθημα.
