Το 1881, ο Pablo Picasso (Πάμπλο Πικάσο) γεννιέται στη Μάλαγα της Ισπανίας. Δέκα χρόνια αργότερα, μετακομίζουν οικογενειακώς στην Κορούνια, όπου ο μικρός Πάμπλο κάνει τις πρώτες του απόπειρες ζωγραφικής. Ριζοσπαστικός και ανατρεπτικός, αναζητώντας από την ηλικία των 20 ετών νέες πηγές έμπνευσης, ο Πικάσο αποφασίζει να ταξιδέψει στο Παρίσι. Από την αρχή, ήταν φανερή η αποστροφή του για τους Ιμπρεσιονιστές, καθώς ήθελε να αντικαταστήσει τον ιμπρεσιονισμό με μια τέχνη με περισσότερο νόημα, απαλλαγμένη από κάθε θεωρητικό κομμάτι.
Άννα-Μαρία Αρβανιτίδου
Έξι χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Γιάννης Μόραλης δε χάνει τον τίτλο που του έχουν αποδώσει οι κριτικοί τέχνης, αυτόν του «αιώνιου έφηβου». Φημισμένος καλλιτέχνης της γενιάς του ’30, γεννήθηκε στην Άρτα το 1916 και πέθανε στις 20 Δεκεμβρίου του 2009. Ο σπουδαίος εικαστικός έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών σε ηλικία 93 ετών. Το έργο του σφράγισε ανεξίτηλα τα τελευταία και πλέον χρόνια ζωγραφικής στην Ελλάδα.
Οι «Δεσποινίδες της Αβινιόν» (1907), έργο του Πάμπλο Πικάσο θεωρείται η απαρχή της εποχής του Κυβισμού. Το χαρακτήρισαν ως «σκανδάλη» που τάραξε τα δεδομένα της ζωγραφικής του 20ού αι. μετά τα έργα του Giotto. O Andre Breton μάλιστα δήλωσε πως «με μυστικιστικούς όρους αποχαιρετήσαμε όλους τους άλλους πίνακες του παρελθόντος» στη θέαση αυτού του έργου. Το έργο φυλάσσεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στην Αμερική (ΜΟΜΑ), όπου ο ίδιος ο διευθυντής του Μουσείου δήλωσε πως αν κατά τη μεταφορά του έργου από την Ισπανία στην Αμερική πάθαινε κάτι, τότε καλύτερα να αυτοκτονούσε. Γιατί τόση υπερβολή για έναν πίνακα;
Καλλιτέχνης με αναζητήσεις, αδυναμίες και πάθος για το αφηρημένο σχέδιο, ο Γιώργος Ανδρούτσος μας χάρισε μερικές «καλλιτεχνικές» στιγμές από τον χρόνο του.
Το εργαστήρι της Σοφίας Περδίκη βρίσκεται ανατολικά της Θεσσαλονίκης και πριν γίνει εργαστήρι ζωγραφικής, ήταν το αρχιτεκτονικό γραφείο του πατέρα της. Η κουβέντα μαζί της ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μιας και η ηρεμία του χαρακτήρα της με την παρορμητικότητά της σαν άνθρωπος αποδίδουν έναν τέλειο συνδυασμό για έναν καλλιτέχνη. Τελείωσε τη Σχολή Καλών Τεχνών στη Ρώμη και συνέχισε τις σπουδές της στην Ελλάδα. Τα περισσότερα έργα της είναι σε μαύρο χαρτόνι δουλεμένα με λαδοπαστέλ.Μέσα από τα έργα της επιθυμεί να αναπτύσσεται ένας διάλογος ανάμεσα στο ίδιο το έργο και τον θεατή και γι’ αυτό το λόγο εξάλλου εκθέτει τη δουλειά της θεωρώντας πολύ σημαντική μια συζήτηση με τους θεατές όχι με την έννοια της «επεξήγησης» του πίνακα αλλά της βαθύτερης επικοινωνίας μέσω της εικόνας.
Το Dada, ως μια πρωτοπόρος και καινοτόμος ρήξη για τα δεδομένα της τέχνης εισήγαγε νέα δεδομένα που διαμόρφωσαν τους καλλιτεχνικούς κανόνες. Οι καλλιτέχνες του 20ού αι. ανέπτυξαν την πεποίθηση πως η τέχνη και η καθημερινή ζωή έπρεπε να είναι άρρηκτα συνδεδεμένες, καθώς και ότι η τέχνη με την τεχνολογία πρέπει να σχετίζονται άμεσα ως επιστημονικές έννοιες. Η αδυσώπητη ιδέα ότι τα μαζικά παραγόμενα εμπορικά αντικείμενα θα μπορούσαν να θεωρηθούν έργα τέχνης, απλώς και μόνο από την επιλογή τους από τον καλλιτέχνη, οδηγούσε σε ακραίες συνέπειες τόσο για τους κριτικούς όσο και για τους θεατές. Το κείμενο αυτό θα εξετάσει τον ρόλο του πραγματικού αντικειμένου στο Dada, τη διάκρισή του από το συμβολικό αντικείμενο και πώς οι καινοτομίες των αναρχομηδενιστικών εκπροσώπων του κινήματός του επηρέασαν το σουρεαλιστικό κίνημα αρχικά και τη μεταμοντέρνα τέχνη αργότερα.
Ένας υπόγειος χώρoς λίγων τετραγωνικών, γεμάτος έμπνευση, χρώματα και καθαρή αγάπη για τη ζωγραφική στην περιοχή της Τούμπας είναι μια αφορμή για να δεις με άλλα μάτια μια ιδιότυπη ζωγραφική. Μια ιδιαίτερη τεχνική εξπρεσιονιστικού τύπου είναι αυτό που εντυπωσιάζει μιας και θυμίζει πολύ έντονα την ινδουιστική φιλοσοφία. Μπαίνοντας σ’αυτό το εργαστήρι τα συναισθήματα ποικίλουν. Από τη μια μεριά ο Πέτρος Γκοσιόπουλος, ζωγράφος και ιδιοκτήτης αυτού του χώρου σε κάνει να αισθανθείς άνετα, καθώς υπάρχει πάντα ένα ποτήρι τσάι για σένα για καλωσόρισμα και από την άλλη οι μυρωδιές από τα χρώματα, τα λαδοπαστέλ και τα αναμμένα στικς δημιουργούν ένα κατανυκτικό κλίμα. Η διακόσμηση του χώρου προκαλεί ένα δέος αφενός από το τεράστιο μέγεθος των έργων αφετέρου από την ανατολίτικη διακόσμηση που θυμίζει ινδουιστικό χώρο συγκέντρωσης και φιλοσοφίας.
Ο Andre Breton ξεκινά την έρευνά του και την παράθεση απόψεών του στο βιβλίο του «Υπερρεαλισμός και Ζωγραφική» με την εξής φράση: «Υπάρχει αυτό που δεν είδα παρά μονάχα πολύ σπάνια και δε διάλεξα να δω ή να ξεχάσω ανάλογα με την περίπτωση. Υπάρχει αυτό που ήδη είδα αρκετές φορές κι αυτό που άλλοι όμοιά μου είπαν ότι είδαν, αυτό που πιστεύω ότι μπορώ να αναγνωρίσω, είτε ενδιαφέρομαι είτε όχι. Υπάρχει αυτό που μάταια κοίταξα και δεν τολμώ ποτέ να δω, που είναι ό,τι αγαπώ. Υπάρχει αυτό που είδαν άλλοι, λένε πως είδαν και από υποβολή καταφέρνουν ή δεν καταφέρνουν, αν με κάνουν να δω. Υπάρχει αυτό που βλέπω διαφορετικά απ’ ό,τι βλέπουν όλοι οι άλλοι, ακόμα κι αυτό που αρχίζω να βλέπω και δεν είναι ορατό. Κι αυτό δεν είναι όλο». Σύμφωνα με το παραπάνω απόσπασμα αντιλαμβανόμαστε την πολυπλοκότητα και την πολλαπλότητα των εικόνων.
Στις αρχές του 19ου αι. η ελληνική τέχνη «κάνει το πρώτο της μνημόσυνο» και παράλληλα πεθαίνει και η λαϊκή τέχνη, που ως τότε είχε μια αξιοπρεπή εμφάνιση στα σαλόνια των αστών. Όταν η ευρωπαϊκή τέχνη ανθίζει, η ελληνική μαραζώνει.