Υπάρχει άφθονη ελπίδα στο σύμπαν, αλλά όχι για μας (F.Kafka).
Efi R.
Όταν η διακειμενική μυθοπλασία γίνεται κιβωτός που μεταφέρει αποσπάσματα καλής λογοτεχνίας, θυμίζει εκείνους τους δραπέτες σκλάβους της Βραζιλίας απ’ το 1670 που περιγράφει ο Eduardo Galeano: Είχαν ιδρύσει ένα ελεύθερο χωριό και ζούσαν μακριά από τους δουλοκτήτες δυνάστες τους, όμως βρίσκονταν διαρκώς σε επιφυλακή: Οι γυναίκες γέμιζαν με σπόρους τα πλούσια αφρικανικά μαλλιά τους, μετατρέποντας έτσι τα κεφάλια τους σε σιταποθήκες για την περίπτωση που οι κυνηγοί τους ανακάλυπταν κι έπρεπε ξαφνικά να το βάλουν στα πόδια. Κάπως έτσι μπορούμε να αποθηκεύσουμε κι εμείς (καλή) τέχνη για να θωρακιστούμε απέναντι στην πολιτιστική ισοπέδωση και να πορευτούμε μέσα στο «σκληρό πλαίσιο μιας κοινωνίας που προχωράει με γιγαντιαία βήματα προς την ηλιθιότητα και το τέλος του κόσμου».
Αυτόφωτες, μακριά από το (εκτυφλωτικό) άστρο διάσημων συντρόφων.
Ή η αγωνία του επιμελητή (και του συγγραφέα και του μεταφραστή) πριν από το τυπογραφείο
Hilma af Klint : Μια πρωτοπόρος της τέχνης που αγνόησε την ορατή πραγματικότητα για να αναπτύξει τη δική της αφηρημένη εικονοποιΐα, μακριά από την αναπαράσταση και τις αναγνωρίσιμες μορφές του φυσικού κόσμου. Το ίδιο έκανε και ο Wassily Kandinsky, ο Piet Mondrian και ο Kazimir Malevich, μόνο που εκείνοι το έκαναν αρκετά χρόνια αργότερα. Κι ας θεωρούνται ακόμα οι πρωτοπόροι της αφηρημένης τέχνης του 20ού αιώνα. Καθώς το έργο της Klint έχει μελετηθεί μόλις τις τελευταίες δεκαετίες (η ίδια είχε ορίσει να παραμείνει αθέατο έως και είκοσι χρόνια μετά το θάνατό της) και με το ρυθμό που οι «αόρατες*» μέχρι σήμερα γυναίκες εμφανίζονται ολοένα και συχνότερα σε μελέτες και εκθέσεις μεγάλων μουσείων του κόσμου, μάλλον ήρθε η εποχή που ξαναγράφεται η ιστορία της τέχνης.
«Συγγραφείς, οι γυναίκες; Μα, ελάτε τώρα. Είναι σαν να προσπαθούν να μιμηθούν τους άντρες μιλώντας με βαριά φωνή, σαν να επιδεικνύουν τις γροθιές τους ή κάτι τέτοιο. Έκαστος στο είδος του, στο κάτω κάτω». Τα λόγια του κυρίου που εξανίσταται υπερασπιζόμενος την (αρσενική) λογοτεχνία του 19ου ένατου αιώνα δεν ανήκουν στον πιο συντηρητικό συγγραφέα της εποχής. Αν μη τι άλλο ο συγκεκριμένος τύπος έχει ήδη ταράξει τα νερά της καλλιτεχνικής και κοινωνικής πραγματικότητας με τη βλάσφημη «Πάπισσα Ιωάννα», έργο ιδιαίτερα «προχωρημένο» για τα ελληνικά γράμματα και την ελληνική κοινωνία εν γένει. Ωστόσο αυτός ο αιρετικός, αναθεματισμένος από την εκκλησία λογοτέχνης δεν μπορεί να συγκρατήσει το μένος του όταν καταφέρεται εναντίον των γυναικών συγγραφέων και πιο συγκεκριμένα της πρωτοπόρου φεμινίστριας, δημοσιογράφου και εκδότριας της Εφημερίδος των Κυριών, κυρίας Καλλιρόης Παρέν.
Στην εποχή που το αληθινό και το ψευδές συμμετέχουν επί ίσοις όροις στο παιχνίδι της πληροφόρησης, ακόμα και αν αμφισβητούσαμε τα πάντα, το μόνο πράγμα που δε μπορούμε να αμφισβητήσουμε είναι το παρελθόν μας: Σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό μας καθορίζει εφ όρου ζωής: «Τίνος είσαι εσύ;» Μια ερώτηση που τα λέει όλα. Διαλέγουμε τους φίλους αλλά όχι την οικογένειά μας, όχι τους προγόνους μας. Το γενεαλογικό δέντρο μας είναι ήδη βαθιά φυτρωμένο στη γη κι εμείς ένας απ’ τους καρπούς που κρέμονται χωρίς να το έχουμε επιλέξει στα κλαδιά του. Μπορούμε να ερμηνεύσουμε, να δεχτούμε ή να απορρίψουμε την ιστορία μας, δεν μπορούμε όμως να ξεριζώσουμε το δέντρο μας και να φυτέψουμε καινούριο. Σ’ αυτόν εδώ τον κόσμο τουλάχιστον.