Το 2019 κυκλοφόρησε από το τηλεοπτικό δίκτυο HBO το “Chernobyl”, μια σειρά που έμελλε αμέσως να γίνει εξαιρετικά δημοφιλής παγκοσμίως, κυρίως διότι κατόρθωσε να συστήσει στο σύγχρονο κοινό την πραγματική φρίκη και τις μεγάλες και μικρές τραγωδίες που μπορεί να προκαλέσει ένα πυρηνικό ατύχημα τέτοιας έκτασης. Άλλοι, οι πιο μεγάλοι, θυμήθηκαν και άλλοι, οι νεότεροι, έμαθαν για πρώτη φορά κάποια πράγματα για ένα ιστορικό γεγονός που άλλαξε ριζικά τον τρόπο που αντιλαμβανόταν ο σύγχρονος άνθρωπος τη ζωή του και τις προοπτικές του μέλλοντος. Αυτό ακριβώς το «σημείο 0» της νεότερης ιστορίας απασχολεί και τον Άκη Παπαντώνη στο μυθιστόρημά του «Ρηχό Νερό, Σκιές» (Κίχλη,2019), αν και με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο.
Λόγος + Τέχνη
"Aυτό που μας βοηθάει να βρούμε τον εαυτό μας...αυτό που μας βοηθάει να τον χάσουμε" - Thomas Merton
«Ο Χαρακιάς» είναι το πέμπτο βιβλίο του Δημήτρη Σ. Παπαδόπουλου (Σταυριώτη) ενός συγγραφέα που γοητεύεται έντονα από το πάντρεμα ιστορίας-λογοτεχνίας στα έργα του, αφού με κάθε μυθιστόρημά του μας ταξιδεύει και σε διαφορετική περίοδο της Ιστορίας: Ελληνιστικός κόσμος («Εύδοξος ο Κυζηκινός»), Βυζάντιο («Ραφαήλ Σταυριώτης» ), Κλασική Εποχή («Το “Συμπόσιον” του Πλάτωνος και το θλιβερό τέλος του Κοσμά του Τραπεζούντιου»)…Με τον «Χαρακιά» επιστρέφει στο πιο πρόσφατο παρελθόν, στην άγνωστη σε πολλούς ιστορία των Βλάχων, στην «προσφορά τους στην εθνική μας υπόθεση» αλλά και σε ορισμένα «παραστρατήματα» στην ιστορική τους πορεία με πρωταγωνιστή έναν ήρωα αντισυμβατικό, έναν αντι-ήρωα στην ουσία, έναν «ανήθικο, αποκρουστικό, αιμοδιψή» άνθρωπο που στην καρδιά του «εμφωλεύουν ψήγματα, αγαθότητος και αλτρουισμού».
Ο Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) γεννήθηκε στην Αθήνα και καταγόταν από την Ύδρα. Ξεκίνησε σπουδές στη Νομική τις οποίες άφησε για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Στη γραφή του δημιουργεί αλλόκοτες εικόνες από καθημερινά στιγμιότυπα. Το ποίημα είναι από τη συλλογή «Παραλογαίς» (1948).
Ο «θαυμαστός» κόσμος του «Γυμνού γεύματος». Μεταμοντέρνο, παρανοϊκό, προκλητικό, σκληρό, ωμό, πορνογραφικό, σιχαμερό, μπερδεμένο, επίκαιρο… Αυτά και άλλα πολλά έχουν ειπωθεί ή μπορούν να ειπωθούν για το, αν μη τι άλλο, εμβληματικό έργο του William S. Burroughs, «Γυμνό γεύμα» (“Naked Lunch”, 1959). Γεννημένο από τη Γενιά των Beat, το «Γυμνό γεύμα» σίγουρα τάραξε τα νερά τόσο στην συντηρητική Αμερική όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, προτείνοντας ένα μεταμοντέρνο, σίγουρα αποδομημένο, όραμα για τον κόσμο, μέσα από διαφορετικές και συχνά ασύνδετες μεταξύ τους βινιέτες («ρουτίνες» τις αποκαλεί ο Burroughs), οι οποίες καταπιάνονται με θέματα όπως τα ναρκωτικά, ο σαρκικός έρωτας, η παρακμή και η εξουσία.
O «Δράκουλας», το γοτθικό μυθιστόρημα τρόμου του Ιρλανδού Bram Stoker μπορεί να είναι γραμμένο στο μακρινό 1897 αλλά ακόμη σκορπίζει απλόχερα ανατριχίλες στους λάτρεις του είδους και όχι μόνο. Οι περιπέτειες του νεαρού δικηγόρου Τζόναθαν Χάρκερ στην Τρανσιλβανία, στο ζοφερό κάστρο του χλωμού σαν το φεγγάρι, αιμοδιψή Κόμη Δράκουλα, μπορούν ακόμη και σήμερα να καθηλώσουν τον αναγνώστη με εικόνες που μένουν ανεξίτηλες: αγέλες λύκων που αλυχτούν σε νύχτες πανσελήνου, ο κόμης να έρπει στους τοίχους του κάστρου σαν σαύρα, λάγνα θηλυκά βαμπίρ να ετοιμάζονται να «γευματίσουν» το αίμα ενός, θαρρείς υπνωτισμένου, Τζόναθαν.
Ο Jidi Majia γεννήθηκε το 1961 στην Κίνα και είναι μέλος της μειονότητας Nuosu. Αυτή η ταυτότητα μαζί με την κομμουνιστική παιδεία που έλαβε καθορίζουν το έργο του στο οποίο υπερασπίζεται τις πανανθρώπινες αξίες.
Οι πληγές της Χώρας των Βάσκων. Αυτός είναι ο πυρήνας του μεγάλου μυθιστορήματος του Fernando Aramburu «Πατρίδα» (εκδ. Πατάκης, 2018). Με κέντρο τα μέλη δύο οικογενειών ενός χωριού στην περιοχή των Βάσκων στην Ισπανία, ο συγγραφέας ξετυλίγει το μίτο μιας τραγικής ιστορίας η οποία αφορά τους ανθρώπους μιας πολύπαθης περιοχής: τις φιλίες και τις προδοσίες, τον αγώνα, τον πόνο και την αντοχή, την πολιτική και την ιστορία, τις βεβαιότητες και τις αμφιβολίες, το θάνατο και τις συγκρούσεις, τις χαρές, τις λύπες και τις απογοητεύσεις, τη μνήμη και τη λησμονιά.
Με την ευχάριστη αφορμή της πρόσφατης έκδοσης στα ελληνικά του πλέον συστηματικού και προγραμματικού έργου του Gilles Deleuze, –ήτοι της κύριας διατριβής του, η οποία είχε εκπονηθεί υπό την επίβλεψη του Maurice de Gandillac και φέρει τον τίτλο «Διαφορά και επανάληψη» (1968)–, θα επιχειρήσουμε να καταθέσουμε ορισμένες προεισαγωγικές σκέψεις προς πιθανή διευκόλυνση του αναγνώστη. Ελπίζουμε μόνο ότι δεν θα επιφέρουμε μεγαλύτερη σύγχυση, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο κείμενο χαρακτηρίζεται από πλείστες δυσκολίες που το καθιστούν ίσως απροσπέλαστο στις επιδρομές του ανυποψίαστου ή ανεπαρκώς προετοιμασμένου μελετητή.
«Αυτή είναι η ιστορία της Μασσαλίας. Η παντοτινή. Μια ουτοπία. Η μοναδική ουτοπία στη γη. Ένας τόπος όπου ο καθένας, όποιο κι αν ήταν το χρώμα του, μπορούσε να έρθει μ' ένα καράβι ή μ΄ ένα τρένο, με μια βαλίτσα στο χέρι, χωρίς δεκάρα στην τσέπη, και να γίνει ένα μ' όλους τους άλλους. Μια πόλη όπου μόλις πάταγε το πόδι του στο έδαφος, ο κάθε άνθρωπος μπορούσε να πει: Εδώ είναι. Στον τόπο μου βρίσκομαι. Η Μασσαλία ανήκει στους κατοίκους της· αυτούς που ζουν εκει.»
Κατά την πάροδο της συγγραφικής του πορείας, o Auster έχει κατορθώσει να συνθέσει ένα διακριτό λογοτεχνικό σύμπαν παραδοξότητας, μέσα στο οποίο χαρακτήρες βουτηγμένοι σε μια υπαρξιακή δίνη, καταλήγουν να γίνονται έρμαια της μοίρας ή των δικών τους λάθος χειρισμών. Ο «Αόρατος», το 13ο του μυθιστόρημα, συνοψίζει επάξια όλα τα παραπάνω. Ένα κατεξοχήν αυτοαναφορικό έργο, αντλεί τις θεματικές του από τα απρόβλεπτα γυρίσματα της τύχης, τις ενορμήσεις που καταδυναστεύουν τον λογισμό αλλά και την ίδια την πράξη της συγγραφής.