«Το σαθρό υλικό του ανθρώπου» αποτελεί μια συλλογή δοκιμίων του Isaiah Berlin [1909-1997], δημοσιευμένα ή γραμμένα μεταξύ των ετών 1960-1990. Ο τίτλος είναι παρμένος από μια αποστροφή του Immanuel Kant [1724-1804], διαθλασμένη από την απόδοσή της από τον Robin George Collingwood [1889-1943]: «Από το στραβόξυλο της ανθρώπινης φύσης τίποτε ίσιο δεν κατασκευάστηκε ποτέ». Την επανέκδοσή του από τις εκδόσεις «Κριτική», σε μετάφραση Γιώργου Μερτίκα και επιμέλεια Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου, προλογίζει ο Νικόλας Σεβαστάκης, καθηγητής στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών στο ΑΠΘ με διακριτική παρουσία στα ελληνικά γράμματα και τη βιόσφαιρα μιας ορισμένης Αριστεράς.
Λόγος + Τέχνη
"Aυτό που μας βοηθάει να βρούμε τον εαυτό μας...αυτό που μας βοηθάει να τον χάσουμε" - Thomas Merton
«Δεν είσαι πολύ καλά εσύ;!» Με ρώτησε με ρητορικό ύφος –δις- μια κυρία στο τέλος της συνάντησης των 40 τυχερών μελών της λέσχης Noir-Metaixmio με τον Jo Nesbø, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, το πρωί στις 19/9. Και όχι… δεν ήμουνα καλά!
Υπήρχε μία έντονη μυρωδιά κλεισούρας και ιδρώτα, την αίσθηση της οποίας μοιράζονταν γύρω στα είκοσι άτομα, κάποια καθισμένα, κάποια όρθια. Μερικοί είχαν το βλέμμα τους μόνιμα ριγμένο κάτω με πρόθεση να το σηκώσουν μονάχα όταν θα έφταναν στη στάση τους. Άλλοι μιλούσαν στο κινητό τους ή έστελναν μηνύματα, άλλοι άκουγαν μουσική από το κινητό τους, μια κυρία τακτοποιούσε τις σακούλες που είχε μπροστά στα πόδια της. Ένα άντρας, που έμοιαζε λίγο κάτω από τα τριάντα αλλά ίσως ήταν και λίγο πάνω από τα είκοσι, κοιτούσε επίμονα τα χέρια της κοπέλας απέναντι του. Λευκά χέρια, όμορφα σχηματισμένα δάχτυλα, περιποιημένα νύχια. Τα χάζευε ενώ χάιδευαν αργά ένα τετράδιο που είχε πάνω στην αγκαλιά της. Δε σήκωσε καθόλου το κεφάλι του προς τα πάνω, έτσι ώστε μετά από λίγη ώρα τα χέρια απέκτησαν μία ύπαρξη αυτόνομη, δεν ανήκαν σε κανέναν, παρά μόνο στο τετράδιο που χάιδευαν.
«Αγαπητή Έρση, σου γράφω επειδή δεν υπάρχει πια μουσική, σε φιλώ, Ρέα»
Η αλήθεια είναι πως είχα ετοιμάσει άλλο κείμενο για το ξεπαρθένεμα της καινούριας στήλης αλλά όπως «Ο βασιλιάς έρχεται όποτε του καπνίσει» έτσι και ο ενθουσιασμός ο δικός μου ήρθε, κάπνισε, ξεφύσησε νικοτίνες και ένα καινούριο κείμενο πιάστηκε στα δίχτυα του Microsoft του Word μου.
Μέρος πρώτο μιας αναδρομής των δύο βασικών πόλων του σύμπαντος της DC – και των δύο «παππούδων» των υπερηρώων. Πρώτος ο Superman, ή πώς να αποτυπώσεις την Αμερική σε ένα στέρνο.
Υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που οικειοθελώς φοράει την ταμπέλα του «γκρούπι». Δεν είναι απαραίτητα (μόνο) θαυμαστές ή φανς ή, τρόπον τινά, οπαδοί. Είναι οι άνθρωποι που πρέπει να γνωρίζουν τα πάντα για τον αγαπημένο τους καλλιτέχνη. Οι ίδιοι, που σε ανάλογες συζητήσεις θα αναφέρουν κάθε λεπτομέρεια από την ζωή του ειδώλου τους, κοιτώντας σε ταυτόχρονα με ένα περιφρονητικό ύφος, επειδή δεν ξέρεις την ακριβή ώρα γέννησής τους. Από την άλλη, υπάρχει αντίστοιχα και μια κατηγορία καλλιτεχνών που σε κάνει να θέλεις να μάθεις για αυτούς τα πάντα, αλλά δεν μπορείς να βρεις τίποτα. Δύο από αυτούς μου έκαναν εντύπωση αυτό το καλοκαίρι. Και οι δύο είναι Έλληνες. Και πέρα από αυτή τη πληροφορία, δεν έχω την παραμικρή ιδέα ποιοί είναι.
Ίσως είμαι απ' τους λίγους αναγνώστες του Κερ στην Ελλάδα που τον γνώρισαν… ανάποδα. Ομολογώ ότι δεν έχω διαβάσει ακόμα την «Τριλογία του Βερολίνου», τα βιβλία δηλαδή που τον έκαναν γνωστό και στη χώρα μας, αλλά άρχισα απ' το αμέσως επόμενο, την «Μοιραία Πράγα». Ακολούθησε το «Άνθρωπος χωρίς Ανάσα» και η… δική μου τριλογία κλείνει σήμερα με το τελευταίο πόνημά του που εκδόθηκε στα ελληνικά, το «Φλόγα που Σιγοκαίει».
Εντελώς παρορμητικά, έστειλα μέηλ για συνέντευξη στην Tove Alsterdal και ένιωσα έκπληξη (ξανά) από το πόσο προσιτοί και δεκτικοί είναι κάποιοι άνθρωποι που είναι καταξιωμένοι και γνωστοί σε συγκεκριμένους κύκλους, χωρίς ίχνος έπαρσης και ένιωσα αυτό το αίσθημα ελπίδας ότι όλα μπορεί να γίνουν καλύτερα -για όλους-! Το βιβλίο της «Οι γυναίκες στην παραλία» είναι αστυνομικό μυθιστόρημα – διεθνές μπεστ σέλερ και πραγματεύεται ένα θέμα που μας ταλανίζει έντονα τον τελευταίο καιρό -αυτό της «λαθρομετανάστευσης» και τουλάχιστον προσωπικά με «έσπρωξε» να ασχοληθώ λίγο παραπάνω με τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν οι «παράνομοι» μετανάστες.
Δυστυχώς, δεν πρόκειται για την απλή παρουσίαση ενός βιβλίου που με άγγιξε, γιατί θα ήταν πιο εύκολο για μένα να περιγράψω τα συναισθήματα που ένιωσα, όταν το διάβασα, τα οποία εντείνονται καθημερινά, λόγω του θέματος που θίγει. «Δυστυχώς», γιατί το μυθιστόρημα «Οι γυναίκες στην παραλία» της Tove Alsterdal (Εκδόσεις Μεταίχμιο) πραγματεύεται παρόμοιες ιστορίες αδιανόητης φρίκης με αυτές που βλέπουμε να ανεβαίνουν καθημερινά πλέον στους τίτλους ειδήσεων, αναφερόμενες στους «παράνομους» μετανάστες. Οι οποίοι στην απέλπιδα προσπάθειά τους να γλυτώσουν από τη φρίκη της πατρίδας τους, βρίσκονται αντιμέτωποι με τη φρίκη της «πολιτισμένης» Ευρώπης. Το «δυστύχημα», αν μου επιτρέπεται να το αποκαλέσω έτσι, είναι η αβάσταχτη αλήθεια που αποκαλύπτει το βιβλίο αυτό, που, αν και μυθοπλαστικό, βασίζεται σε ενδελεχή έρευνα της συγγραφέα πάνω στο θέμα και αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα συσχετισμένα με την τωρινή εφιαλτική πραγματικότητα που ο εγκέφαλός μου αρνείται να χωνέψει.