Ο Μάκης Πανώριος είναι ένας δημιουργός που, δίχως μεγάλη υπερβολή, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο ‘Πατριάρχης του ελληνικού Φανταστικού’, με σημαντικό συγγραφικό και ανθολογικό έργο που εκτείνεται στο πέρασμα δεκαετιών. Για το έργο του έχει τιμηθεί ουκ ολίγες φορές, ενώ επίσης έχει εργαστεί ως ηθοποιός και ζωγράφος (περισσότερα για την πορεία του αναφέρει ο ίδιος εντός της συνέντευξης). Κύρια μυθιστορήματά του η τριλογία «Η διαδρομή/Η Καταδίκη» (2005, επανέκδοση παλαιότερων έργων), «Το Μαυσωλείο» (2006) και «Η σιωπή στο τέλος του δρόμου» (2010), στα οποία πρωταγωνιστεί ο Αλέξανδρος, γενολογικό/γενόσημο [generic] όνομα του ανθρώπινου όντος.
Λόγος + Τέχνη
"Aυτό που μας βοηθάει να βρούμε τον εαυτό μας...αυτό που μας βοηθάει να τον χάσουμε" - Thomas Merton
Ο Καζούο Ισιγκούρο γεννήθηκε στη μαρτυρική πόλη του Ναγκασάκι στις 8 Νοεμβρίου του 1954 και μετακόμισε, μαζί με την οικογένειά του, στην Αγγλία, σε ηλικία έξι ετών. Μεγαλωμένος με ιαπωνική ανατροφή, σε ένα σπίτι όπου μιλιόταν η ιαπωνική γλώσσα, αλλά ζώντας σε αγγλικό έδαφος, ο Ισιγκούρο άντλησε στοιχεία από αμφότερες τις κουλτούρες με τις οποίες συναναστράφηκε. Πραγματοποίησε το συγγραφικό του ντεμπούτο το 1982, με το “A Pale View of Hills” και επτά χρόνια αργότερα, τιμήθηκε με το βραβείο Booker για το καταπληκτικό «Τα απομεινάρια μιας μέρας», το οποίο και θα μας απασχολήσει εν προκειμένω.
Ο σπουδαίος Παύλος Μάτεσις υποστήριζε πως είναι το κορυφαίο μυθιστόρημα του 20ού αιώνα (άποψη, αρκετά αιρετική, όταν οι περισσότεροι αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στον «Οδυσσέα» του Τζόις, το «Αναζητώντας Τον Χαμένο Χρόνο» του Προυστ και τον «Ξένο» του Καμύ). Ανεξάρτητα από το αν η καθολική εγκυρότητα μιας τέτοιας διαβεβαίωσης είναι, στην πραγματικότητα, συζητήσιμη (στη συνείδηση του γράφοντα, η «Βουή Και Η Μανία», πάλι του Φώκνερ, το «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας» του Σελίν, η «Ναυτία» του Σαρτρ, ο «Πύργος» του Kάφκα και η «Παναγία Των Λουλουδιών» του Ζενέ, διεκδικούν επίσης τη θέση της κορυφής), δε μπορείς παρά να νιώσεις δέος διαβάζοντας ένα έργο σαν το «Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ!». Ένα έργο τόσο περίπλοκο και πυκνό που το ίδιο το γεγονός ότι γράφτηκε να αποτελεί κάτι σαν σκάνδαλο.
Αγαπητοί αναγνώστες. Διανύω τις τελευταίες στιγμές της ποινής μου. Θέλω να τις μοιραστώ μαζί σας με αυτό το γράμμα.
Ο Τζον Τσίβερ γεννήθηκε στο Ουόλστοουν της Μασαχουσέτης στις 27/5/1912. Παρότι οι ρίζες του γενεαλογικού του δένδρου φτάνουν στους πρώτους αποικιοκράτες της Μασαχουσέτης, η οικογένεια Τσίβερ δεν αποτελεί παράδειγμα εύπορης πουριτανικής οικογένειας. Με το ξέσπασμα του κραχ των Kreuger and Toll to 1932, ο πατέρας του Τσίβερ, Φρέντερικ, χάνει και το τελευταίο περιουσιακό του στοιχείο, τη βικτωριανή πατρική κατοικία στην οδό Winthrop. Την ίδια χρονιά, ο Τζον και ο αδερφός του μετακομίζουν στη Βοστώνη. Το 1935 δημοσιεύεται το πρώτο διήγημα του Τσίβερ «Buffalo» από το περιοδικό The New Yorker. To 1964 δημοσιεύεται το διήγημα για το οποίο ο Τσίβερ έχει λάβει και τη μεγαλύτερη μνεία, «The Swimmer», το οποίο μεταφέρεται και στη μεγάλη οθόνη το 1966 με πρωταγωνιστή τον Μπαρτ Λάνκαστερ. Παράλληλα με την νεοαποκτηθείσα αναγνώρισή του από το αμερικανικό κοινό ως διηγηματογράφος, ο Τσίβερ βρίσκεται αντιμέτωπος με τους προσωπικούς του δαίμονες: τον αλκοολισμό και την αμφισεξουαλικότητά του.
Ο «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος» του Άλντους Χάξλεϋ γράφτηκε το 1931 και εκδόθηκε ένα χρόνο αργότερα. Ο τίτλος του μυθιστορήματος προέρχεται από την «Τρικυμία» του Σαίξπηρ και πιο συγκεκριμένα, από την τέταρτη πράξη και το σημείο στο οποίο η Μιράντα αναφωνεί: “O wonder! How many godly creatures are there here! How beauteous mankind is! O brave new world, That has such people in't”. Πολύ συχνά αναφέρεται πως ο Χάξλεϋ είναι αυτός που προσέδωσε ειρωνική χροιά στις συγκεκριμένες λέξεις, αλλά μάλλον πιο ακριβές είναι το ότι πήρε σχεδόν αυτούσια την ειρωνική χροιά της σαιξπηρικής αναφοράς και την τοποθέτησε στον τίτλο του βιβλίου του. Η Μιράντα αφενός μεν εκπλήσσεται που επιτέλους αντικρίζει άλλους ανθρώπους, αφετέρου δε αυτό που βλέπουν τα μάτια της δεν είναι ακριβώς μια πολλά υποσχόμενη αφρόκρεμα του ανθρώπινου είδους…
Το τέλος της δεκαετίας του 1930 σημαδεύτηκε από δύο από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ιστορία των κόμικς, την εμφάνιση του Superman και του Batman, εισάγοντας στον κόσμο το υπερηρωικό κόμικ, μια από τις γνωστότερες, πολυπληθέστερες (και αναμφισβήτητα η πιο προσοδοφόρα) εκφάνσεις της 9ης τέχνης.
Γνωστά ως η «Ένατη Τέχνη», τα κόμικς είναι ένα συχνά παραγνωρισμένο μέσο με αρκετούς να το απορρίπτουν ως μια απλή μέθοδο φθηνής και εύπεπτης ψυχαγωγίας των μαζών δίχως καμία περαιτέρω αξία. Μπορεί τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια να έχουν φέρει τα κόμικς στο προσκήνιο χάρη στον έρωτα που επιδεικνύει το Χόλιγουντ στο είδος, η προσοχή όμως αυτή επικεντρώνεται κυρίως στο υπερηρωικό κόμικ με την πλειοψηφία του κόσμου να εξακολουθεί να αγνοεί μια από τις πλέον αντιπροσωπευτικές τέχνες του σύγχρονου κόσμου, στην εξέλιξη της οποίας βλέπουμε αποτυπωμένη την πορεία, τις τάσεις και τον παλμό της κοινωνίας όπου απευθυνόταν.
Ο Jean-Louis Lebris de Kérouac ή, όπως έγινε αργότερα γνωστός, ως Jack Kerouac, γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου του 1922, στο Λόουελ της Μασαχουσέτης. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο τόπος καταγωγής της οικογένειάς του ήταν η Βρετάνη της Γαλλίας. Η εκπαίδευση και η ανατροφή του ήταν βασισμένες στην καθολική πίστη, αργότερα όμως μελέτησε με μεγάλο ζήλο τη βουδιστική φιλοσοφία και θρησκεία. Δεν είναι εξάλλου λίγες οι αναφορές που πραγματοποιεί στην Ζεν φιλοσοφία μέσα από τα έργα του. Πολλές από τις νουβέλες του οφείλουν το όνομα τους σε αυτή του την ενασχόληση, όπως «Οι Αλήτες του Ντάρμα» (1958) και «Σατόρι στο Παρίσι» (1966). Μαζί με τον Allen Ginsberg (με τον οποίο υπήρξε συμφοιτητής για σύντομο χρονικό διάστημα στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια), τον William S. Burroughs και τον Neil Cassidy διαμόρφωσαν τη ζωή και το ύφος της Beat γενιάς.
Αν ανοίξετε κάποιο λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας και αναζητήσετε το λήμμα «δυστοπία», θα συναντήσετε, περίπου, τον ακόλουθο ορισμό. Η λογοτεχνική ή εν γένει καλλιτεχνική παρουσίαση μιας μελλοντικής κοινωνίας ή ενός μελλοντικού κόσμου, όπου κυριαρχεί η δυστυχία και η απαισιοδοξία. Η λέξη προκύπτει ετυμολογικά από το πρόθεμα δυσ- και τη λέξη –τόπος. Η ίδια η λέξη συνιστά γλωσσικό δάνειο από την αγγλική γλώσσα, παρόλο που οι αρχικές της ρίζες είναι ελληνικές. Η δυστοπία λογίζεται ως το αντίβαρο της ουτοπίας, ένα τρόπον τινά διαλεκτικό της αντίθετο. Η ουτοπία είχε βρει τη θέση της στον χάρτη της λογοτεχνίας το 1516, όταν ο σερ Τόμας Μορ συνέγραψε το έργο «Περί της καλλίστης δημοκρατίας, της ευρισκόμενης επί της νέας νήσου Ουτοπίας». Η Ουτοπία δεν είναι λοιπόν ένας τόπος ανύπαρκτος, άλλα ένας τόπος που περιμένει να ανακαλυφθεί.