Λόγος + Τέχνη

Ο Jean-Louis Lebris de Kérouac ή, όπως έγινε αργότερα γνωστός, ως Jack Kerouac, γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου του 1922, στο Λόουελ της Μασαχουσέτης. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο τόπος καταγωγής της οικογένειάς του ήταν η Βρετάνη της Γαλλίας. Η εκπαίδευση και η ανατροφή του ήταν βασισμένες στην καθολική πίστη, αργότερα όμως μελέτησε με μεγάλο ζήλο τη βουδιστική φιλοσοφία και θρησκεία. Δεν είναι εξάλλου λίγες οι αναφορές που πραγματοποιεί στην Ζεν φιλοσοφία μέσα από τα έργα του. Πολλές από τις νουβέλες του οφείλουν το όνομα τους σε αυτή του την ενασχόληση, όπως «Οι Αλήτες του Ντάρμα» (1958) και «Σατόρι στο Παρίσι» (1966). Μαζί με τον Allen Ginsberg (με τον οποίο υπήρξε συμφοιτητής για σύντομο χρονικό διάστημα στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια), τον William S. Burroughs και τον Neil Cassidy διαμόρφωσαν τη ζωή και το ύφος της Beat γενιάς.

Αν ανοίξετε κάποιο λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας και αναζητήσετε το λήμμα «δυστοπία», θα συναντήσετε, περίπου, τον ακόλουθο ορισμό. Η λογοτεχνική ή εν γένει καλλιτεχνική παρουσίαση μιας μελλοντικής κοινωνίας ή ενός μελλοντικού κόσμου, όπου κυριαρχεί η δυστυχία και η απαισιοδοξία. Η λέξη προκύπτει ετυμολογικά από το πρόθεμα δυσ- και τη λέξη –τόπος. Η ίδια η λέξη συνιστά γλωσσικό δάνειο από την αγγλική γλώσσα, παρόλο που οι αρχικές της ρίζες είναι ελληνικές. Η δυστοπία λογίζεται ως το αντίβαρο της ουτοπίας, ένα τρόπον τινά διαλεκτικό της αντίθετο. Η ουτοπία είχε βρει τη θέση της στον χάρτη της λογοτεχνίας το 1516, όταν ο σερ Τόμας Μορ συνέγραψε το έργο «Περί της καλλίστης δημοκρατίας, της ευρισκόμενης επί της νέας νήσου Ουτοπίας». Η Ουτοπία δεν είναι λοιπόν ένας τόπος ανύπαρκτος, άλλα ένας τόπος που περιμένει να ανακαλυφθεί. 

Η παιδική ηλικία του Χούλιο Κορτάσαρ σημαδεύτηκε από την εγκατάλειψη της οικογενείας από τον πατέρα του, Χούλιο Χοσέ, και από προβλήματα υγείας τα οποία τον καθήλωναν στο κρεβάτι. Περνούσε τον χρόνο του διαβάζοντας, ενώ η μητέρα του τον μύησε στα αναγνώσματα του Ιούλιου Βερν. Κάπως έτσι, μπολιάστηκε μέσα του η αγάπη για το φανταστικό που τον μετέτρεψε σε ένα άνθρωπο υπερευαίσθητο, με μια διαφορετική αντίληψη του τόπου και του χρόνου από εκείνη του κόσμου που τον περιστοίχιζε. 

Ο Άρης Αλεξάνδρου (αληθινό επώνυμο, Βασιλειάδης) γεννήθηκε το 1922 στο Λένινγκραντ (Αγία Πετρούπολη) και πέθανε το 1978 στο Παρίσι. Διετέλεσε 3 χρόνια εξόριστος (1948-1951) στον Μούδρο, στη Μακρόνησο και στον Άγιο Ευστράτιο, ενώ μεταξύ 1952 και 1958 ήταν έγκλειστος σε φυλακές, καταδικασθείς ως ανυπότακτος. Η ιδιότητα που συνόδευσε τον Αλεξάνδρου καθόλη του τη ζωή ήταν αυτή του διαπρεπούς μεταφραστή, με ειδίκευση στη μετάφραση έργων της ρώσικης γραμματείας (Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, κ.α.). Παράλληλα, συνέγραψε τις ποιητικές συλλογές «Ακόμα τούτη η άνοιξη» (1946), «Άγονος γραμμή» (1952) και «Ευθύτης οδών» (1959). Όλα τα παραπάνω θεωρούνται δευτερεύοντα μπροστά στο ένα και μοναδικό του μυθιστορηματικό πόνημα, «Το κιβώτιο», το οποίο εκδίδεται το 1972, μετά από 7 χρόνια συγγραφής. Ένα κιβώτιο που περιέχει εν τέλει μονάχα αέρα κοπανιστό, αλλά είναι τόσο πλήρες και περιεκτικό από νοήματα, που όταν το ανοίξεις, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να κοιτάς αποσβολωμένος.