Άλλαι Τέχναι

Γεννήθηκε στο Παρίσι στις 14 Νοεμβρίου του 1840, όπου και πέρασε πολλά χρόνια της ζωής του, έντονα εμπλεκόμενος στην καλλιτεχνική σκηνή της πόλης. Παρότι το 1861 κατατάχτηκε για επταετή υποχρεωτική θητεία, έφυγε μόλις ένα χρόνο αργότερα, καθώς προσβλήθηκε από τυφοειδή πυρετό. Λόγω της ασθένειάς του, η θεία του μεσολάβησε ώστε να απολυθεί από τον στρατό και να ξεκινήσει μαθήματα τέχνης.

Το 1862, ξεκινάει την καριέρα του ως ζωγράφος, μαθητεύοντας πλάι στον Charles Gleyre στο εργαστήριό του στο Παρίσι. Εκεί, θα γνωρίσει τους ζωγράφους Renoir, Bazille και Sisley, δημιουργώντας έναν πυρήνα καλλιτεχνών που επιθυμούσαν την αποδέσμευση από τον ακαδημαϊσμό και την εφαρμογή καλλιτεχνικών πρακτικών που θα απέφεραν νέους καρπούς στον κόσμο της τέχνης.

Η Ακαδημία Καλών Τεχνών του Παρισιού θα απορρίψει τις πρακτικές του Ιμπρεσιονισμού, σηματοδοτώντας την αρχή του κινήματος. Έτσι, ιδρύθηκε η “Société anonyme des artistes peintres, sculpteurs et graveurs”, το βήμα από όπου οι ιμπρεσιονιστές διοργάνωναν εκθέσεις κόντρα στο κατεστημένο του ετήσιου “Salon de Paris”, το οποίο είχε αρνηθεί τη συμμετοχή τους το 1873.

Στο έντονο και ταραχώδες αυτό πλαίσιο, ο Monet δημιούργησε εκατοντάδες πίνακες εφαρμόζοντας στο απόλυτο τις αρχές του Ιμπρεσιονισμού. Ο ίδιος ήταν μάλλον και ο πιο συνεπής εκφραστής του ρεύματος ως προς τον ρόλο του φωτός στην εικαστική σύνθεση. 

Στο σύνολο της τεράστιας εικαστικής παραγωγής του, αξιοσημείωτη είναι η έμφαση που δίνει στο νερό και η πρωτοποριακή απεικόνισή του. Το νερό έχει συχνά πρωταγωνιστικό ρόλο σε τοπία που απεικονίζουν ακτές, ποτάμια και λίμνες, ένα από τα αγαπημένα μοτίβα του έργου του, ιδιαίτερα στις όψιμες δημιουργίες του, όταν ζωγράφιζε σχεδόν μανιωδώς νούφαρα στις λιμνούλες των κήπων του.

Η πρώτη σημαντική διαφοροποίηση στην απεικόνιση του νερού έγκειται στις τολμηρές χρωματικές παλέτες που επέλεγε ο Monet, αποφεύγοντας την πεπατημένη της ακαδημαϊκής τέχνης. Ενώ, παραδοσιακά, οι ζωγράφοι χρησιμοποιούσαν σκούρους τόνους του μπλε με ίχνη πράσινου και λευκού ανάλογα με το βάθος, η ιμπρεσιονιστική ματιά του Monet συνέλαβε το νερό ως έχει: ένα υγρό διαφανές και άχρωμο. Κατά συνέπεια, για την απεικόνισή του ο Monet επικεντρώνεται στην αντανάκλαση των χρωμάτων του περιβάλλοντος, χρησιμοποιώντας από το καθαρό έντονο μπλε του ουρανού μέχρι το θερμό κίτρινο του μεσημεριάτικου ήλιου, το κόκκινο του δειλινού και το ζωντανό πράσινο των φυτών. 

Επιπλέον, με την απόδοση των αντανακλάσεων, το νερό δεν απεικονίζεται πια ως γυάλινος καθρέφτης, αλλά ως κινούμενο υλικό που διαλύει την εικόνα και αντανακλά ένα τρεμάμενο φως. Ακολουθώντας την κίνηση της αντανάκλασης, η απελευθερωμένη πινελιά του Monet προσέδωσε μια καινοφανή ζωντάνια στα έργα του.

Παρότι η προσέγγιση αυτή μοιάζει να στερείται οπτικής ακρίβειας, εξαιτίας της σπασμένης φόρμας και της ελεύθερης ροής στο χρώμα, θα λέγαμε ότι ουσιαστικά είναι πιο ειλικρινής και ρεαλιστική, αφού αποδίδει τόσο το νερό όσο και το φως ως τα αεικίνητα στοιχεία που είναι στη φυσική πραγματικότητα.

Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ήταν ακριβώς αυτή η ταραχώδης φύση του νερού και του φωτός που γοήτευσε τον Monet και τον ώθησε να μελετήσει τον τρόπο που ο εικαστικός αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του. Ήταν ένας καλλιτέχνης που έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για την πλούσια και ποιοτική παραγωγή του, αλλά κυρίως για το μεγαλειώδες όραμα που είχε ως προς τη θέαση της φύσης και την οπτική αντίληψη. Παρότι, αρχικά, οι ακαδημίες της τέχνης απέρριψαν το έργο του θεωρώντας ότι χαρακτηρίζεται από προχειρότητα, ο Monet απέδειξε ότι η αντίληψή του για το χρώμα και το φως ήταν ίσως η πληρέστερη στη δυτική τέχνη. Σήμερα, κάθε νέος ζωγράφος που επιχειρεί να αποτυπώσει το φως οφείλει να μελετήσει προσεκτικά το έργο του Claude Monet, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σημασία της παρακαταθήκης του στις εικαστικές τέχνες.