Scroll Top

Άλλαι Τέχναι

Cornelia Parker: Ανασυνθέτοντας τον χώρο

feature_img__cornelia-parker-anasinthetontas-ton-xoro
Η Cornelia Parker είναι μία καλλιτέχνιδα που –από τη δεκαετία του ‘90 και μετά– αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά ονόματα στον τομέα της γλυπτικής και της εγκατάστασης. Το έργο της συχνά στοχεύει στην αναδιατύπωση της ύλης μέσα στον χώρο, δημιουργώντας εικόνες πρωτόγνωρες και συχνά ιδιαίτερα εντυπωσιακές.

Γεννήθηκε στο Chesire της Αγγλίας, παιδί μίας μικροαστικής οικογένειας. Παρότι μεγάλωσε με αρκετά παραδοσιακές αρχές, γρήγορα ασχολήθηκε με τις τέχνες και αφοσιώθηκε στις σπουδές της και τη μελέτη της εικαστικής πρωτοπορίας. Αυτό την οδήγησε σταδιακά στο να χτίσει ένα ισχυρό όνομα στον εικαστικό χώρο της μεγάλης Βρετανίας, φτάνοντας το 1997 να προταθεί για το βραβείο Turner, την υψηλότερη διάκριση της εγχώριας εικαστικής παραγωγής. Παρότι δεν κατάφερε να κερδίσει το βραβείο, αυτό αποτέλεσε σημαντικότατο σταθμό στην ανάδειξή της, και μπορεί να θεωρηθεί ως η στιγμή που απογείωσε την καριέρα της.

Σε πολλά από τα έργα της, όπως το “Cold Dark Matter: An exploded view”, χρησιμοποιεί αντικείμενα που είναι απόβλητα, σκουπίδια, και τα προτάσσει στον χώρο ως μία νέα οπτική σύνθεση. Συχνά τα κρεμάει από πετονιές, ώστε να αιωρούνται. Ως αποτέλεσμα, δομείται μία ιδιαίτερη δυναμική στον χώρο, όμοια με μία έκρηξη σε παύση. Αυτό συνδυάζεται με προσεκτικό φωτισμό, που αναδεικνύει περαιτέρω τη φόρμα τους και μαζί συνθέτουν το τελικό εικαστικό αποτέλεσμα. Είναι ονειρικές σκηνές από καθημερινά αντικείμενα, που φαινομενικά αψηφούν τη βαρύτητα και φέρνουν τον θεατή αντιμέτωπο με μία εμπειρία ιδιαίτερη, η οποία ενισχύεται από τον έντονο ρεαλισμό που προκαλεί η χρήση πραγματικών αντικειμένων. Η περίπτωση ζωγραφικής απεικόνισης ενός τέτοιου θέματος θα ήταν σίγουρα αρκετά πιο αναιμική, καθώς δεν θα συμπεριλάμβανε τη βιωματική σχέση που δομείται μεταξύ του έργου και του ανθρώπου.

“Cold Dark Matter: An Exploded View”,1991

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης και οι πιο συγκροτημένες συνθέσεις που δημιουργεί, με αντικείμενα τα οποία και πάλι αιωρούνται και σχηματίζουν φόρμες στον χώρο που οδεύουν σε μία πιο αφηγηματική προσέγγιση. Συγκεκριμένα, μπορεί να χρησιμοποιήσει μία σταδιακή, κλιμακωτή ανύψωση ή και μία αυστηρή γεωμετρική τοποθέτηση, η οποία αντιτίθεται στην προηγούμενη χαοτική οπτική έκρηξη. Είναι η οπτική της πάνω στο διαχρονικό δίπολο μεταξύ εικαστικής αφήγησης και εικαστικής δράσης στον χώρο των τεχνών, ίσως την πιο ευρεία κατηγοριοποίηση που γίνεται και έχει νόημα στον τρόπο ανάγνωσης του έργου. Έτσι, παρότι αυτού του τύπου τα έργα στερούνται της τρομερής έντασης που έχουν τα πιο ενεργητικά της, εδώ βλέπει κανείς πώς αναδιπλώνει τη σκέψη της στον χώρο και φέρνει τον θεατή και πάλι σε ενεργή συμμετοχή στην αποκωδικοποίηση μίας εικόνας, αντί να του προτείνει μία εμπειρία όπως έκανε στα έργα που αναφέρθηκαν παραπάνω.

“Mass: Colder Dark Matter”, 1997

Σε όλα της τα έργα αυτής της τεχνικής, αυτό που έχει πάντα ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η επιλογή των αντικειμένων ή της ύλης που θα εκθέσει και θα επιλέξει ως εικαστικό μέσο. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω μπορεί να είναι αυτούσια αντικείμενα που έχουν συλλεχθεί από τα σκουπίδια, αλλά και αντικείμενα που έχει επεξεργαστεί, π.χ. τα ασημικά και μουσικά όργανα τα οποία τα συμπίεζε με πρέσα και τους έδινε μία πεπλατυσμένη, δυσδιάστατη όψη, παίζοντας με την ουσιώδη αντίληψη του χώρου και των 3 διαστάσεων που αντιλαμβανόμαστε. Επίσης, είναι σύνηθες φαινόμενο να χρησιμοποιεί αποκαΐδια, τα οποία ανασυνθέτουν την αρχική φόρμα και σχολιάζουν την φθορά/αθανασία της ύλης.

“Thirty pieces of silver”, 1988-89

Η χρήση του χώρου ως θέμα αλλά και μέσο αναδιπλώνεται και σε άλλα κεφάλαια του έργου της, καθώς την περίοδο 2012–2013 χρησιμοποίησε το πλακόστρωτο της αγγλικής πρωτεύουσας ως καλούπι για τα γλυπτά της. Το αποτέλεσμα ήταν μία ιχνογράφηση του εδάφους που έφερνε τον δημόσιο χώρο μέσα στην γκαλερί, υπογραμμίζοντας την αντιδιαστολή μεταξύ του ιδιωτικού και του δημοσίου.

“Black Path (Bunhill Fields)”, 2013

Η εγκατάσταση παραμένει μέχρι και σήμερα το πιο συχνό εκφραστικό μέσο που χρησιμοποιεί η Cornelia Parker για να διατυπώσει τις εικαστικές της σκέψεις, με πιο χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα την περίφημη εγκατάσταση που συνέθεσε στην οροφή του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για μία εγκατάσταση που απεικονίζει το σπίτι της κλασικής ταινίας τρόμου “Psycho”, μία εικόνα–ορόσημο της σύγχρονης οπτικής κουλτούρας. Το έργο αποκτάει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αν αναλογιστεί κανείς ότι ο Hitchcock εμπνεύστηκε την εικόνα του σπιτιού από ένα ζωγραφικό έργο του Edward Hopper, μία περίπτωση που ένας καλλιτέχνης έχει ως αφορμή τη δουλειά ενός άλλου, με την Parker να συνεχίζει αυτή την αλυσίδα. Παράλληλα, όπως και το μοντέλο της ταινίας, το σπίτι που συνέθεσε είναι μόνο μία πρόσοψη, κάτι που μπορεί να ειδωθεί ως σχόλιο πάνω στην ψευδαισθητική φύση της τέχνης.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν το πολυδιάστατο έργο της Cornelia Parker και την αναδεικνύουν ως μία από τις πιο σημαντικές παρουσίες των τελευταίων ετών στον χώρο της σύγχρονης τέχνης. Μία παρουσία που σταδιακά απογειώνεται και γνωρίζει όλο και μεγαλύτερη αναγνώριση. 

“Neither from nor towards”, 1992
1
Μοιράσου το