Άλλαι Τέχναι

Ο Eduardo Paolozzi, γεννημένος στο Εδιμβρούργο το 1924 και γόνος ιταλικής οικογενείας, αναφέρεται συχνά ως ο πρώτος φορέας της Pop Art, χάρις σε ένα από τα πρώτα του έργα κολάζ με τον μακροσκελή τίτλο “I was a Rich Man's Plaything”. Καθ΄όλη τη διάρκεια της καριέρας του δεν σταμάτησε να εμπνέεται από τις τεχνολογικές εξελίξεις και τη λογοτεχνία της επιστημονικής φαντασίας. 

Το 1994, ο Παολότσι δώρισε ένα μεγάλο μέρος των έργων του και πολλά αντικείμενα που είχε στο στούντιό του στην Εθνική Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης της Σκωτίας, με αποτέλεσμα, το 1999, να εγκαινιαστεί η Dean Gallery, ένας χώρος όπου έχει ξαναστηθεί το στούντιο του καλλιτέχνη, προσαρμοσμένο στον χώρο του μουσείου. 

Η αναβίωση του πιο προσωπικού, ίσως, χώρου του καλλιτέχνη εκθέτει μερικά από τα έργα του και τα ποικίλα είδη από τις υλικές πηγές που τον ενέπνευσαν και παράλληλα προσφέρει την ενδεικτική εικόνα της μεθόδου εργασίας του. Ο διττός αυτός χαρακτήρας του συγκεκριμένου εκθεσειακού χώρου ενεργοποιεί την ευαισθησία του επισκέπτη, δημιουργώντας μία φαντασιακή σχέση ανάμεσα στον ίδιο και τον καλλιτέχνη. 

Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί ο μικρός χώρος, όπου ο Παολότσι είχε δημιουργήσει στο στούντιό του για να κοιμάται. Με αυτή τη μικρή λεπτομέρεια, ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται όχι μόνο την δημιουργική διάσταση του καλλιτέχνη, αλλά και την ανθρώπινη, όπου περιβαλλόμενος από όλα αυτά τα αντικείμενα εκμεταλλεύτηκε τον όγκο του δωματίου για να δημιουργήσει έναν χώρο ανάπαυλας. 

Η χαώδης ατμόσφαιρα που δημιουργείται από το πλήθος των αντικειμένων, παρ’ ότι θα μπορούσε να θεωρηθεί μουσειολογικό ατόπημα, δικαιολογείται απόλυτα, αφού στόχος της συγκεκριμένης εγκατάστασης είναι να φωτιστεί μέσα από αυτή την έκθεση η διαδικασία σκέψης του Παολότσι από τις πρώιμες επιρροές της δεκατετίας του ‘30: από τραίνα, μηχανές και κινητήρες εως τις καινοτόμες τεχνολογίες που προτοεμφανίστηκαν στη δεκαετία του ’60 και της αναδυόμενης τότε εποχής της πληροφορίας. Επαναλαμβανόμενο θέμα στα έργα του, είτε πρόκειται για γλυπτά είτε για εκτυπώσεις, είναι η κατανόηση των ανθρωπόμορφων μηχανών και των μηχανόμορφων ανθρώπων.

 Έκδηλη είναι η ενασχόλησή του με αυτό το θέμα κατά τις δεκαετίες του ’60 και ’70 οπότε και επηρεάζεται ριζικά από το έργο του Γερμανού Fritz Kahn. Κατά τη διαρκεια αυτών των χρόνων, εικονογράφησε πολλά βιβλία επιστημονικής φαντασίας, αναπαραστώντας ρομπότ, αεροσκάφη και μηχανές. Αδηφάγος συλλέκτης παιχνιδιών, περιοδικών και διαφόρων άλλων φαινομενικά άχρηστων αντικειμένων, γέμισε κυριολεκτικά μέχρι πάνω το στούντιο του με οτιδήποτε μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως πηγή έμπνευσης. 

Συγκρίνοντας τις φωτογραφίες από το στούντιο με τα έργα του αντιλαμβάνεται κανείς την ομοιότητα που προκύπτει από την ασάφεια της δομής. Σε πολλές εκτυπώσεις θα μπορούσε να δει κάποιος μια μικρογραφία του χώρου. Ασύνδετα αντικείμενα που μόνο στο μυαλό του καλλιτέχνη σχετίστηκαν μεταξύ τους. Με τη σειρά τους, αυτές οι σχέσεις προβάλλονται στο έργο του, αποκτώντας έτσι μία καινούρια δυναμική και στη συνείδηση του κοινού που μπορεί να απολαύσει κάποια από αυτά τα έργα στο μουσείο έχοντας ακόμα φρέσκια την εικόνα του στούντιο.