Βιβλιοθήκη

Η Nadia Murad είναι ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, γεννημένη το 1993 στο χωριό Κότσο του βόρειου Ιράκ. Το 2018 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ μαζί με τον γυναικολόγο Denis Mukwege για τη δράση τους κατά της σεξουαλικής βίας. Της έχει απονεμηθεί το βραβείο Βάτσλαβ Χάβελ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα καθώς και το βραβείο Ζαχάροφ. Επίσης, είναι η πρώτη Πρέσβειρα των Ηνωμένων Εθνών για την Αξιοπρέπεια των θυμάτων του trafficking και συνεργάζεται με διάφορες οργανώσεις για να οδηγηθεί το Ισλαμικό Κράτος ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου με τις κατηγορίες της γενοκτονίας και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.

Το βραβευμένο βιβλίο της Nadia Murad είναι μία αυτοβιογραφία και συνιστά αναμφισβήτητα μία πολυσήμαντη προσωπική κατάθεση μαρτυριών για τη γενοκτονία που διαπράχθηκε εις βάρος της κοινότητας των Γιαζίντι από τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους στο μικρό, και απροστάτευτο από συμμάχους, χωριό της, στις 15 Αυγούστου του 2014.

Οι ημέρες που ακολούθησαν της γενοκτονίας ήταν εξίσου φρικαλέες, και η συγγραφέας καταγράφει λεπτομερώς τη φριχτή περιπέτειά της, από την ημέρα της απαγωγής της μέχρι και την ημέρα που κατάφερε να δραπετεύσει από τον εφιάλτη του Ισλαμικού Κράτους. Τα βασανιστήρια, η συστηματική σεξουαλική της εκμετάλλευση και οι σκέψεις τρόμου και απόγνωσης που τη συντρόφευαν στη βίαιη καθημερινότητα της αιχμαλωσίας της κυριαρχούν σχεδόν σε κάθε σελίδα του βιβλίου. Στην αρχή της αφήγησης, η Murad αναφέρεται στον ιδιαίτερο κόσμο της κοινότητας των Γιαζίντι, περιγράφοντας περιεκτικά και αρκετά ανάγλυφα τα ιδιαίτερα πολιτισμικά τους ήθη, τα έθιμα και τις πεποιθήσεις τους, αναδεικνύοντας παράλληλα την ιδιαίτερη σημασία που έχουν στη ζωή τους η θρησκεία, η εθνικότητα και η οικογένεια. Η γαλήνια καθημερινότητα της ταπεινής και βουκολικής ζωής των χωρικών του Κότσο, όμως, διακόπτεται βίαια με την άφιξη του ISIS στο χωριό.

Στη γενοκτονία της κοινότητας των Γιαζίντι υπολογίζεται πως θανατώθηκαν εκατοντάδες άτομα, άνδρες και γυναίκες, ενώ χιλιάδες θύματα αιχμαλωτίστηκαν και προωθήθηκαν προς αγοροπωλησία. Η συγγραφέας, μέσα σε λίγες ώρες, έμεινε ορφανή και έχασε έξι αδέλφια, τα οποία δολοφονήθηκαν από μέλη του ISIS. Η ίδια επιβίωσε γιατί την έστειλαν μαζί με χιλιάδες άλλα νεαρά κορίτσια στη Μοσούλη, ώστε να πωληθούν στα σκλαβοπάζαρα του Ισλαμικού Κράτους.

Η ιστορία της Nadia Murad είναι μία από τις χιλιάδες, εξίσου φρικιαστικές, ιστορίες των συμπατριωτών της, γι’ αυτό άλλωστε και η ίδια έδωσε στην αυτοβιογραφία της τον τίτλο «Είμαι η φωνή τους», επιθυμώντας να τιμήσει κάθε Γιαζίντι που θανατώθηκε και βασανίστηκε. Και το ερώτημα που αναδύεται μετά το πέρας της ανάγνωσης είναι: γιατί το ISIS επέλεξε τους Γιαζίντι; Σύμφωνα με τους εξτρεμιστικούς ηθικούς κανόνες του ISIS, η θρησκευτική μειονότητα των Γιαζίντι ήταν άπιστη και για τον λόγο αυτό έπρεπε είτε να αφανιστούν από προσώπου γης είτε να ταπεινωθούν ολοκληρωτικά. 

Οι περιγραφές της Nadia Murad είναι καθηλωτικές και συγκινούν, ταράζουν και κλονίζουν την άγνοια του αναγνώστη για τις εχθροπραξίες που συντελέστηκαν στο Ιράκ κατά το πρόσφατο παρελθόν. Αν και πρόκειται για ένα καλογραμμένο βιβλίο, δεν είναι ούτε εύπεπτο ούτε ευχάριστο και, ενδεχομένως, ορισμένοι αναγνώστες, ίσως αναγκαστούν να διακόψουν την ανάγνωση σε πολλά σημεία για να συνέλθουν από το σοκ που προκαλεί η ιστορία της Murad.

Θεωρώ πως η συμβολή του βιβλίου είναι ιδιαίτερα σημαντική, ανοίγοντας νέα μονοπάτια αντίληψης και προβληματισμού για τη σύγχρονη πραγματικότητα. Δυστυχώς, οι γενοκτονίες, οι μαζικές απαγωγές και το εμπόριο των ανθρώπων δεν είναι φαινόμενα που ανήκουν στο παρελθόν. Η προσωπική ιστορία της Nadia Murad μας προσφέρει όχι μόνο μία πιο σαφή εικόνα της εγκληματικής δράσης του ISIS αλλά και πλήθος ερεθισμάτων για να προβληματιστούμε πάνω στις αξίες του σύγχρονου κόσμου, και κυρίως, μας ωθεί να πάρουμε θέση και να υπερασπιστούμε τα θεμελιώδη δικαιώματα άνθρωπων που διακυβεύονται καθημερινά σε κάθε γωνιά του πλανήτη.