Άλλαι Τέχναι

Το ίδρυμα αυτό δημιουργήθηκε από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων το 1938. Από τότε πολλοί θεατράνθρωποι έχουν περάσει από τις διοικητικές θέσεις του συμβουλίου του μουσείου, ανάμεσά τους ο Μανόλης Κορρές και ο σημερινός πρόεδρος Κώστας Γεωργουσόπουλος. 

Εύλογα, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, πώς μπορεί να υπάρξει ένα τέτοιο μουσείο, πώς μπορεί μία μορφή τέχνης αμειγώς διαδραστική και α-εικονική να περιοριστεί και να προβληθεί μέσα από μία συλλογή, σε ένα κτίριο χωρίς σκηνή, χωρίς ηθοποιούς και χωρίς ένα κάποιο θεατρικό κείμενο. Αν και πολλοί θα μπορούσαν να θεωρήσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα ενός τέτοιου μουσείου ανασταλτικό παράγοντα για την ύπαρξή του, απεναντίας, αυτή η ιδιαιτερότητα μπορεί να μετατραπεί στο ξεχωριστό προσόν που προσφέρει η μέχρι τώρα συλλογή του μουσείου και η οποία αφηγείται σχεδόν ολόκληρη την ιστορία του θεάτρου, από την γέννησή του έως και σήμερα. 

Το Θεατρικό Μουσείο δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να φιλοξενεί παλαιότερες παραστάσεις, ωστόσο διαθέτει μία συλλογή αποτελούμενη από εκθέματα του νεοελληνικού θεάτρου. Σπάνια προγράμματα, αφίσες και φωτογραφίες από τους πρώτους θιάσους που δραστηροποιήθηκαν στην Ελλάδα, διαμορφωμένα θεατρικά καμαρίνια σπουδαίων Ελλήνων ηθοποιών, όπως ενδεικτικά της Μαρίκας Κοτοπούλη, Κυβέλης, Κ. Παξινού, Μελίνας Μερκούρη, Α. Βουγιουκλάκη, Τ. Καρέζη, Δ. Χορν, Μ. Κατράκη και Σ. Βέμπο με προσωπικά τους αντικείμενα, μακέτες σκηνικών και κοστούμια πολλών γνωστών Ελλήνων δημιουργών, όπως του Γ. Βακαλό, Γ. Γουναρόπουλου, Ν. Εγγονόπουλου, Γ. Μόραλη και Γ. Τσαρούχη φιλοξενούνται στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους του μουσείου. 

Όπως κάθε ολοκληρωμένο μουσείο, έτσι και το Θεατρικό Μουσείο διαθέτει μία αίθουσα αρχείων με ψηφοποιημένο πλέον υλικό 27.000 φωτογραφιών και 1.000 ωρών οπτικοακουστικού υλικού. Επιπλεόν, η βιβλιοθήκη του μουσείου που βρίσκεται στην οδό Καραμανλάκη αποτελείται από πλήθος βιβλίων, περιοδικών, θεατρικών χειρογράφων και μεταφρασμένων θεατρικών έργων.

Όλο αυτό το υλικό, που με κόπο έχει συλλεχθεί τόσα χρόνια, είτε από ιδιωτικές προσφορές είτε με πρωτοβουλία του διοικητικού συμβουλίου είναι μία αστείρευτη πηγή πληροφοριών, αναφορικά με την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου και των συντελεστών του. Η έκθεσή τους και η προσβασιμότητα του κοινού σε αυτά προωθούν την θεατρική παιδεία και μετατρέπονται σε κίνητρα για τους νέους δημιουργούς. Παρ’όλη τη σημαντικότητα όμως της ίδιας της ύπαρξης αυτού του μουσείου, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στο έλεος της οικονομικής κρίσης και της θεσμικής αδιαφορίας. 

Είναι κατανοητό – αν και όχι δικαιολογημένο – πως τέτοιου είδους ιδρύματα σε περιόδους κρίσης είναι τα πρώτα που μπαίνουν σε λίστες περικοπής, αν όχι σε λίστες κατάργησης οργανισμών. Αυτό που δεν είναι καθόλου ευκολονόητο όμως, είναι πως, ενώ υπάρχει έστω και μία μικρή ομάδα ανθρώπων που είναι διατεθειμένη να το συντηρήσει και να το λειτουργήσει έστω και υποτυπωδώς, το ίδιο το κτίριο, συμπεριλαμβανομένου και του μουσείου και της συλλογής, είναι πλέον τελείως εγκαταλελειμμένο.

Ακριβώς επειδή το μουσείο υπολειτουργεί, πολλά εκθέματα-δάνεια δεν έχουν επιστρέψει ποτέ στη συλλογή, άλλοτε λόγω πραγματικού ενδιαφέροντος από τους δανειστές για την μοίρα τους και άλλοτε εξαιτίας της πλήρους αδιαφορίας των δανειστών. Ακόμα και τα καταγεγραμμένα περιστατικά διάρρηξης δεν έχουν ευαισθητοποιήσει τους ιθύνοντες, ώστε να πάρουν έστω και τα τυπικά μέτρα φύλαξης και προστασίας του κτιρίου. Φυσικές φθορές, όπως γκρεμισμένα ταβάνια, φυσικές εισβολές, όπως γάτες και ποντίκια, είναι μερικοί από τους παράγοντες, που, ενώ θα έπρεπε να λειτουργήσουν υπέρ της διάσωσης του μουσείου, έχουν περάσει στα ψιλά γράμματα.