Εορταστικά βιβλία: Επιστροφή σε δύο κλασικά έργα
Εν μέσω εορταστικής περιόδου και καθώς πλησιάζει το τέλος του χρόνου, η εποχή επιτάσσει εορταστικές αναγνωστικές προτάσεις. Προσωπικά επέλεξα φέτος δύο κλασικά βιβλία. Το καθένα με το δικό του, εντελώς ιδιαίτερο τρόπο ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση για τον εαυτό και τη θέση του προσώπου στον κόσμο, θέτοντας καίρια ζητήματα για τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας στην οποία ζουν ή μπορούν να ζήσουν τα άτομα. Το καθένα από τα δύο βιβλία (ένα ξενόγλωσσο και ένα ελληνικό) έχουν γράψει την δική τους σημαντική πορεία στον χώρο των εκδόσεων, το ένα παραμένοντας μια σταθερή και διαχρονική αξία και το άλλο κάνοντας μια αιφνιδιαστική «επιστροφή» και απαιτώντας το χώρο που του αξίζει στις συζητήσεις.
Αγαπημένη, της Toni Morrison
Η βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας Toni Morrison παρέδωσε στην «Αγαπημένη» μια ιστορία (εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα) πάνω στο σκοτεινό και βίαιο παρελθόν της δουλείας στις ΗΠΑ. Μέσα από την ιστορία της Σιθ, μιας σκλάβας που δραπέτευσε και ζει πλέον ελεύθερη, η Μόρισον στοχάζεται πάνω στο κόστος της ελευθερίας και στα φαντάσματα που στοιχειώνουν τους ανθρώπους που επιβίωσαν. Η ιστορία της Σιθ, γραμμένη με την ευαίσθητη και λυρική πένα της Μόρισον, παραμένει ένας σπουδαίος στοχασμός πάνω στο τι σημαίνει ελευθερία και τι σκλαβιά, πάνω στο υπαρξιακό ερώτημα της ίδιας της ταυτότητας του προσώπου και του νοήματος του εαυτού εν μέσω συνθηκών που αποκτηνώνουν, και εν τέλει πάνω στο ερώτημα των θυσιών και των φρικτών πράξεων που είναι διατεθειμένο να κάνει το άτομο προκειμένου να προστατέψει την αξία και την αξιοπρέπειά του ενώπιον μιας κοινωνίας βαθιά ταξικής και φυλετικής. Αυτή την ιστορία η Toni Morrison καταφέρνει να την επεξεργαστεί με λεπτότητα και να της προδώσει πνευματικό βάθος, ωθώντας την προς μία συγκλονιστική κατάληξη που θέτει σε πρώτο πλάνο την επούλωση των πληγών και τους αδιάρρηκτους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπων.
Αγαπημένη, της Toni Morrison
Μετάφραση: Κατερίνα ΣχινάΕκδόσεις Παπαδόπουλοςσελ. 432
Η γραμμή του ορίζοντος, του Χρήστου Βακαλόπουλου
Πρόκειται για εμβληματικό κείμενο της νεοελληνικής λογοτεχνίας που για χρόνια παρέμενε εκτός κυκλοφορίας, μα επανεκδόθηκε και σημείωσε αξιοσημείωτα υψηλές πωλήσεις. Ο Χρήστος Βακαλόπουλος συνθέτει ένα σύντομο, μεστό και αρκετά λιτό πεζογράφημα, το οποίο γρήγορα εντυπώνεται στον αναγνώστη με τον σχεδόν «παρατακτικό» τρόπο της σύνταξής του που στοχεύει στο να συμπυκνώσει το νόημα χωρίς να ξοδεύει χρόνο στις λεπτομέρειες και τις ενδελεχείς αναλύσεις. Με την αφήγηση να επικεντρώνεται στην πρωταγωνίστρια η οποία μόλις έχει χωρίσει και ξεκινά ένα ταξίδι στην Πάτμο, το νησί της Αποκάλυψης, ο Χρήστος Βακαλόπουλος βρίσκει αφορμή να ξετυλίξει το υπαρξιακό και ταυτοτικό κουβάρι των Νεοελλήνων. Η λιτή και κρυπτική γραφή του έχει πάντοτε στο επίκεντρο το πρόσωπο και τον τρόπο που απαντά, κατανοεί και αντιμετωπίζει το σύγχρονο κόσμο. Η «Γραμμή του ορίζοντος» μετατρέπεται κατ’ αυτόν τον τρόπο σε ένα στοχασμό πάνω στα αδιέξοδα των Ελλήνων, στην αμηχανία αλλά και το κόστος της ταύτισης με τον δυτικό, νεωτερικό και τεχνοκρατικό πολιτισμό, στο φόβο της αλλοτρίωσης, στην αγωνία εύρεσης νοήματος και προσανατολισμού. Ο Βακαλόπουλος δημιουργεί ένα σαφώς πνευματικό έργο πάνω στις αγωνίες και τις ανάγκες της ψυχής, το οποίο ταυτόχρονα είναι ένα προβληματισμός για το τι μπορεί να σημαίνει «ελληνικότητα».
Η γραμμή του ορίζοντος, του Χρήστου Βακαλόπουλου
Βιβλιοπωλείο της Εστίαςσελ. 162
