Επιτάφιος θρήνος, του Γιώργου Ιωάννου
Στα κείμενα του Ιωάννου η τελεία είναι δυσεύρετο είδος. Όλα λέγονται και διαβάζονται με δυο και τρεις και τέσσερις και πολλές ανάσες που σε παγιδεύουν στον μονόλογο του δημιουργού (η λεγόμενη τεχνική του εσωτερικού μονόλογου) που άλλοτε μπλέκεται με μια βασική πλοκή, άλλοτε αιωρείται (πολλές φορές χωρίς αρχή, μέση, τέλος), θυμίζοντας δοκίμιο.
Η συγκεκριμένη συλλογή των πεζογραφημάτων έχει τρία κύρια χαρακτηριστικά. Την αγάπη του συγγραφέα για τους περιθωριακούς χαρακτήρες, την επιρροή του απ' τη θρησκεία και τα ορθόδοξα κείμενα που σε κάποια σημεία αγγίζει αδιόρατα το μεταφυσικό και τέλος την λατρεία του για το ίδιο φύλλο.
Η μεταπολεμική Ελλάδα ανοίγει σαν βεντάλια στα κείμενα του Ιωάννου. Η Ιστορία το ίδιο. Οι χαρακτήρες του θυμίζουν φιγούρες της μεγάλης σχολής της ρωσικής λογοτεχνίας που η ψυχοσύνθεσή τους απλώνεται πλούσια στον στενό χώρο των τριών-τεσσάρων σελίδων, άντε, μπορεί και πέντε, αναδεικνύοντας έτσι τη δυναμική και την ικανότητα του δημιουργού να φτιάχνει κάτι ολοκληρωμένο σχεδόν απ' το τίποτα.
Κι εδώ ερχόμαστε στη χρήση της γλώσσας που στο έργο του Ιωάννου είναι πλούσια, όχι τόσο με την έννοια της χρησιμοποίησης βαρύγδουπων, εντυπωσιακών λέξεων όσο με τη σωστή τοποθέτησή τους να υπηρετούν τον χαρακτήρα του κειμένου και εν τέλει το ίδιο το κείμενο.
...Καθώς διψάει η ψυχή του νέου, όπου τον αντραλίζουνε τ' αχαμνά του, κι αυτός μες στην ανησυχία του φαντάζεται πως είναι ποιητής ή φιλόσοφος.
Έχει ποίηση η γραφή του Ιωάννου. Λογοτεχνικός λόγος που συνάμα είναι και ποιητικός, που πολλές φορές υπαινίσσεται και άλλοτε σκάει μπροστά σου ολόγυμνος, ωμός, χωρίς όμως να σε σοκάρει, καθώς εντάσσεται αρμονικά σ' ένα γενικότερο πλαίσιο, στο οποίο σ' έχει υποβάλλει εξ αρχής ο συγγραφέας με την ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει, με τους χαρακτήρες που έχει πλάσει, με την ιστορία την ίδια. Για κάποιους «ορθολογικούς» αναγνώστες, ίσως ο Ιωάννου ν' αντιπροσωπεύει το χάος, αλλά ακόμα και αυτό το χάος παρουσιάζει στο σύνολό του μια γαλήνια αρμονία.
Ιδιάζουσα περίπτωση όντως. Ξεχωριστή. Χωρίς τις συνηθισμένες νόρμες που συναντάς αλλού, αποτελεί μιαν ατράνταχτη απόδειξη που λέει, πως, αν «δεν το' χεις», κανένα εργαστήρι συγγραφής δεν θα σε κάνει ικανό να γράψεις.
Επιτάφιος θρήνος, του Γιώργου Ιωάννου
Εκδόσεις Κέδρος, 1980
σελ. 168
