Eyes Wide Shut, του Stanley Kubrick
Τα απίστευτα χρονοβόρα γυρίσματα (διάρκειας μεγαλύτερης του ενός έτους!) και η πλήρης υποταγή του ζεύγους Cruise–Kidman στις τυραννικές εμμονές του τελειομανούς σκηνοθέτη, με τις φήμες να οργιάζουν ότι η κολασμένη εμπειρία των γυρισμάτων έπαιξε τεράστιο ρόλο στον μετέπειτα χωρισμό τους. Οι 95 φορές που χρειάστηκε να ανοίξει μία πόρτα ο Tom Cruise προκειμένου να μείνει ικανοποιημένος ο Kubrick από το πλάνο.
Η απίστευτη λεπτομέρεια και ακρίβεια σε όλα τα επιμέρους στοιχεία της κατασκευής (προκειμένου να αναπλασθεί με ακρίβεια το Greenwich Village της Νέας Υόρκης στο Λονδίνο όπου γυριζόταν η ταινία, ο Kubrick είχε μετρήσει τις διαστάσεις των αληθινών δρόμων που ήθελε να αναπαραστήσει). Η διαμετρικά αντίθετη προσέγγισή του όσον αφορά τους δύο πρωταγωνιστικούς ρόλους, καθώς άφηνε στο σκοτάδι τους Cruise- Kidman σχετικά με τις προθέσεις του, αλλά φρόντιζε να τους εξαντλεί ψυχολογικά σε βαθμό που να λησμονούν πως πρόκειται για ταινία.
Το “Eyes Wide Shut” αντιμετωπίστηκε μάλλον με μούδιασμα και αμηχανία όταν κυκλοφόρησε στις σκοτεινές αίθουσες, το 1999. Το μυστηριώδες σύμπαν του δεν μπορούσε να γίνει εύκολα αντιληπτό. Η απουσία ενός συμπαγούς σεναριακού πυρήνα είχε φανεί κραυγαλέα στο ευρύ κοινό. Η συνεργασία του Kubrick με ένα ζεύγος υπέρλαμπρων χολιγουντιανών σταρ ήχησε δυσάρεστα στους ορκισμένους οπαδούς του. Το φινάλε του θεωρήθηκε κάπως βιαστικά (και εξόχως κοντόφθαλμα κατά την ταπεινή μου γνώμη) ολίγον συντηρητικό. Το παιγνιώδες του κλίμα, το απόκοσμο ντεκόρ του, η μόνιμη αίσθηση παραπλάνησης και υπαινιγμού δεν βρήκαν τους κατάλληλους υποδοχείς σε ένα κοινό που εξεπλάγη μάλλον αρνητικά.
Ο κυριότερος λόγος για αυτή την αδυναμία σύνδεσης μάλλον έγκειται στο γεγονός ότι η περίφημη ειρωνεία του τιτάνιου Stanley ποτέ δεν άγγιξε εξίσου δυσθεώρητα ύψη όσο στο στερνό του κινηματογραφικό πόνημα. Ο Kubrick ψηλαφεί σπιθαμή προς σπιθαμή τον σπόρο της αμφιβολίας, την κατάσταση του διφορούμενου, τη φροϋδική ανάγνωση του σεξ, τον διαρκή διάλογο του έρωτα με τον θάνατο, την αμφίδρομη και πολύπλοκη σχέση εξάρτησης μεταξύ εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου.
Σε μία κατασκευή αδιανόητα περφεξιονιστική, μέσα σε μία πάχνη ακαθόριστης απειλής. Με διαλόγους-ξυράφια κι ένα υπόκωφο βόμβο να μοιάζει με τικ-τακ μίας μακρινής και συνάμα κοντινής βόμβας που ετοιμάζεται να εκραγεί. Ο Tom Cruise περιδιαβαίνει τη γιορτινή νύχτα αφηνόμενος να παρασυρθεί ανεξέλεγκτα, βασανιστικά, απελευθερωτικά, βλάσφημα και λυτρωτικά. Σε μία συνθήκη κρυστάλλινης ειλικρίνειας και μονίμως κατασκευασμένου ψέματος. Εντός μίας ατόφιας πραγματικότητας και με την αύρα μίας παραισθησιογόνου ψευδαίσθησης να κυριαρχεί.
Αυτή ακριβώς η διχοτόμηση είναι που μετατρέπει το “Eyes Wide Shut” από ταινία σε εθιστική ναρκωτική ουσία. Πλάνα που μοιάζουν εκ πρώτης όψεως ολόιδια κρύβουν δυσδιάκριτες διαφοροποιήσεις, αμφιβολίες, παραλλαγές, υπόνοιες και νύξεις. Αυτό που βλέπουμε είναι όλα όσα φαίνονται και ταυτόχρονα τίποτα από αυτά. Μεγάλε Stanley, δεν θα μπορούσες να μας αποχαιρετήσεις ομορφότερα.
Eyes Wide Shut, του Stanley Kubrick
Είδος: Δράμα, Μυστηρίου, Θρίλερ
Διάρκεια: 159'
*Aναδημοσίευση από το cinedogs.gr, κινηματογραφικό συνεργάτη του Artcore magazine
