Γκάμπο: Η μαγική ζωή του Gabriel García Márquez
Με τα λόγια αυτά αναφέρεται ο Gabriel García Márquez (Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες) στο έργο του «Εκατό Χρόνια Μοναξιά», όπως αποτυπώνονται στο «Γκάμπο» (από το χαϊδευτικό όνομα του συγγραφέα Γκάμπο/Γκαμπίτο), ένα καλαίσθητο graphic novel 180 σελίδων. Οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από τη δημιουργία του (Óscar Pantoja, Miguel Bustos, Felipe Camargo Rojas, Tatiana Córdoba) προσεγγίζουν τη ζωή και το έργο του Μάρκες με την ιδιαίτερη και συνάμα απολαυστική ματιά ενός κόμικς, εκμεταλλευόμενοι τη δύναμη που προσφέρει το ίδιο το μέσο, δηλαδή το πάντρεμα εικόνας και κειμένου.
Αν είσαι λάτρης του Κολομβιανού συγγραφέα, το «Γκάμπο» θα το αγαπήσεις, γιατί θα σου χαρίσει μία σύντομη, αλλά πολύ συγκινητική διαδρομή που σκιαγραφεί τις εμπειρίες, τα συναισθήματα, τις συνθήκες, τις συγκυρίες και τα γεγονότα που διαμόρφωσαν την προσωπικότητα του Μάρκες, καθόρισαν την συγγραφική του πορεία και οδήγησαν στη δημιουργία του αντιπροσωπευτικότερου, ίσως, έργου του Μαγικού Ρεαλισμού. Αν, πάλι, είναι η πρώτη σου επαφή με τον συγγραφέα Μάρκες, να είσαι σίγουρος ότι το βιβλίο αυτό θα αποτελέσει το εφαλτήριο για να χαθείς στον κόσμο του, αφού, αμέσως μετά, θα ανυπομονείς να διαβάσεις το μυθιστόρημα που του χάρισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
«Πολλά χρόνια αργότερα, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα ο Συνταγματάρχης Αουρελιάνο Μπουενδία θα θυμόταν εκείνο το απόμακρο απόγευμα, όταν ο πατέρας του τον πήγε να γνωρίσει τον πάγο».
Ήταν στην αρχή ενός οικογενειακού ταξιδιού, ο Γκάμπο οδηγούσε στον αυτοκινητόδρομο του Ακαπούλκο στο Μεξικό, το 1965, όταν έλαβε χώρα η μαγική στιγμή της σύλληψης των πρώτων γραμμών και του τόνου εξιστόρησης της ιστορίας του Μακόντο. Μία ιστορία, που κυρίευε τη σκέψη του συγγραφέα για πολλά χρόνια, εμπνευσμένη από τις καταχωνιασμένες παιδικές αναμνήσεις του δίπλα στον παππού και τη γιαγιά του, σε ένα τεράστιο σπίτι στο χωριό Αρακατάκα της Κολομβίας. Το «Εκατό Χρόνια Μοναξιά» αποτελεί τον καρπό του παιδικού του κόσμου και δεν έχεις παρά να ξεφυλλίσεις το «Γκάμπο» για να μάθεις για την περίοδο της κυοφορίας, της γέννησης και της εξέλιξης ενός από τα σημαντικότερα και πιο πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα στην ιστορία της Λογοτεχνίας.
Ο φανταστικός κόσμος της γιαγιάς του με τις προφητικές ικανότητες, οι ιστορίες του Συνταγματάρχη παππού του για το πολυτάραχο παρελθόν του και οι βόλτες τους στον έξω κόσμο και στην εταιρεία μπανάνας (όπου ένα απόγευμα ο Γκάμπο μαγεύτηκε από τον πάγο), ο φόβος του για το σκοτάδι και η πίστη του στα φαντάσματα και η καθημερινότητα σε ένα χωριό που σημαδευόταν από αιματηρές συγκρούσεις και σιγά σιγά ερήμωνε, χαράκτηκαν στη μνήμη του Μάρκες και αποτέλεσαν τα θεμέλια ενός άλλου μυθιστορηματικού κόσμου, όπου τα όρια μεταξύ ρεαλιστικής και μαγικής πραγματικότητας σβήνουν και διαδραματίζεται η πολυτάραχη ζωή του Αουρελιάνο Μπουενδία και της οικογένειάς του, τα θεμέλια μίας συγγραφικής «τοιχογραφίας της μοίρας όχι μόνο της Κολομβίας, αλλά ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής, που για δύο αιώνες τώρα παλεύει απεγνωσμένα, πιασμένη σε φοβερό δόκανο, να βρει μια διέξοδο».
Με τον Μάρκες πίσω από το τιμόνι, και τη στιγμή της μαγικής επιφοίτησης ξεκινάει το εικονογραφημένο ταξίδι του «Γκάμπο» και με συνεχή χρονικά άλματα παρακολουθούμε στιγμιότυπα από τους σημαντικότερους σταθμούς μιας δύσκολης, φτωχικής αλλά συνάμα συναρπαστικής και μαγικής ζωής: η γέννησή του, η παιδική του ηλικία, η περίοδος φοίτησης στο κολέγιο και μετά στο πανεπιστήμιο, τα πρώτα δειλά συγγραφικά του βήματα, η καριέρα του ως δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου, το τριετές ταξίδι του στην Ευρώπη, ο έρωτας και ο γάμος του με τη γυναίκα της ζωής του, η γέννηση των παιδιών του, η σχέση του με την αριστερά και η παρουσία του στην επανάσταση της Κούβας…
Τα γεγονότα της ζωής του ξετυλίγονται στα τέσσερα -καθένα διαφορετικού χρώματος και λιτού σχεδιασμού- κεφάλαια του «Γκάμπο» με επιστέγασμα την τελετή απονομής του Νόμπελ Λογοτεχνίας στη Στοκχόλμη το 1982, τη στιγμή, δηλαδή, που το έργο του έλαβε την ύψιστη τιμή για έναν συγγραφέα. Και εκεί το ταξίδι ολοκληρώνεται…
Παραφράζοντας το σχόλιο της κολομβιανής εφημερίδας Ελ Τιέμπο, «πρόκειται για «το είδος του βιβλίου που καταφέρνει να μετατρέψει ένα παιδί […] [αν όχι] σε πεζογράφο» σε λάτρη της λογοτεχνίας σίγουρα. Διαβάζοντας το «Γκάμπο», φανερώνεται στα μάτια του αναγνώστη όχι μόνο η μαγική ζωή του Μάρκες αλλά και η δύναμη της λογοτεχνίας που εξελίσσει, διαμορφώνει, δυναστεύει, κυριεύει, απογειώνει, ελευθερώνει, μονοπωλεί, ταξιδεύει τον ανθρώπινο νου και στη συγκεκριμένη περίπτωση την ιδιοφυή προσωπικότητα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Αν θέλεις να φέρεις έναν ενήλικα ή ένα παιδί σε επαφή με τον κόσμο της λογοτεχνίας, τί καλύτερο από το να του προσφέρεις ένα ταξίδι στον κόσμο του μαγικού ρεαλισμού, με τις εικόνες του κόμικς να κάνουν την ανάγνωση ευχάριστη, συναρπαστική και συνάμα εποικοδομητική.
-Δεν θα μου κάνει εντύπωση, αν μετά την κυκλοφορία του «Γκάμπο», οι πωλήσεις του «Εκατό Χρόνια Μοναξιά», έχουν αυξηθεί –ξανά- κατακόρυφα…
– Μετά την ανάγνωση του «Γκάμπο», το κίτρινο χρώμα θα αποκτήσει άλλην αξία…
ΓΚΑΜΠΟ, των Óscar Pantoja, Miguel Bustos, Felipe Camargo Rojas, Tatiana Córdoba
Μετάφραση: Κλαίτη Σωτηριάδου
Εκδόσεις ‘Ικαρος
σελ. 180
