Βιβλιοθήκη

Η Μαρουσώ είναι ένα χαρισματικό και ευλογημένο πλάσμα. Ένας άνθρωπος «ιδιαίτερος» που, αν και ήρθε αργοπορημένα στη ζωή των γονιών της, προικίστηκε με την ευλογία να χαρίζει απλόχερα αγάπη στους ανθρώπους καθώς και σε όλα τα ζωντανά, αν και πολλές φορές επικίνδυνα, πλάσματα της φύσης. Η μυστήρια αυτή ενασχόλησή της με τα «ζούδια» -όπως τα λέει- αθώα ή επικίνδυνα δημιουργεί δέος αλλά και καχυποψία στους αμόρφωτους συγχωριανούς της, που την αποδοκιμάζουν, πιστεύοντας ότι είναι υποχείριο του σατανά.

Σε μια εποχή με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, επόμενο είναι οτιδήποτε παρεκκλίνει από τα κυρίαρχα ηθικά κοινωνικά πρότυπα να καταδικάζεται και να αντιμετωπίζεται με φθόνο. Η γραφική απεικόνιση της ζωής των γυναικών, ιδιαίτερα, αποδίδεται από την Πανταζή με ζωντάνια και καθαρότητα, μέσα από ζωηρούς και αληθινούς διαλόγους. Με αυτόν τον τρόπο, αναπαριστάται και το πόσο συγκλονιστική ήταν η ζωή τους. Αρκεί ένας μορφωμένος δάσκαλος, ένας ευσεβής ιερέας ή ο πλούσιος άρχοντας του τόπου, να επηρεάσει τις αποφάσεις τους και να καθορίσει τη δράση του συνόλου, πετυχαίνοντας τον σκοπό του. Ωστόσο, παρά την ιδιαιτερότητά της και τη δυνατότητα να προοδεύσει στη ζωή της, η Μαρουσώ χτυπιέται από τη μοίρα. Όταν ο κόσμος της γκρεμίζεται από τον άδικο χαμό των δικών της, ο φόβος της αδυσώπητης μοναξιάς και ανασφάλειας την κατακλύζει. Προτού καταλαγιάσει ο πόνος της απώλειας, αναπάντεχα, χάνει την τιμή της και ντροπιάζεται, με συνέπεια τον στιγματισμό και τον αποκλεισμό της από την κλειστή κοινωνία στην οποία ζει. Για πρώτη φορά στη ζωή της, αισθάνεται να θεριεύει μέσα της ένα άσβεστο μίσος και μια εκδικητική μανία. Από άγγελος της αγάπης μεταμορφώνεται σε τιμωρό, απαιτώντας πίσω τη χαμένη της αξιοπρέπεια.

Ιδιαίτερα ευρηματικός είναι και ο τρόπος που η συγγραφέας δένει την ιστορία της καλοκάγαθης Μαρουσώς με τη συγκινητική ιστορία της πολύπαθης Αννέζας. Ο δεσποτικός πατέρας της, το «φονικό» ζευγάρι (Παναγιώτη-Δέσπω), δουλικό όργανο των ανήθικων πράξεων του αφέντη Δάβαλου, που εξαγοράζει σημαντικούς ανθρώπους-κλειδιά της μικρής κοινωνίας της Καλαισιάς, στερούν από την Αννέζα κάθε δικαίωμα στο όνειρο και την αληθινή αγάπη. Όταν όμως συναντηθεί με τη Μαρουσώ, το πεπρωμένο θα παίξει παιχνίδια δύσκολα και απρόβλεπτα. Ποιος είναι τελικά ο συνδετικός κρίκος της ζωής τους; Ποια είναι η κοινή τους επιδίωξη; Θα γίνουν φίλες ή εχθροί; Και, όταν φθάσει η γλυκιά ώρα της εκδίκησης, ποια θα είναι η αντίδρασή τους; Ερωτήματα που κρατούν σε εγρήγορση τον αναγνώστη, εντείνοντας την αγωνία για τη λύτρωση και την αποκατάσταση της ισορροπίας στην ψυχή των δύο γυναικών.

Καλογραμμένο, με στρωτή γραφή και παραστατική αφήγηση, το μυθιστόρημα «Η εκδίκηση έσταζε μέλι» της Φανής Πανταζή είναι ένα συγκινητικό βιβλίο. Προσφέρει ποικιλία συναισθημάτων στον αναγνώστη, με ένα καλοδουλεμένο ψυχογράφημα των χαρακτήρων της Μαρουσώς και της Αννέζας, αφήνοντας μία γλυκόπικρη γεύση, όπως άλλωστε υπονοείται και από την αγαπημένη φράση του βιβλίου: «Η μέλισσα, που μέχρι τώρα έδινε μόνο μέλι, ετοιμάζει το φονικό κεντρί της».