Η μεγάλη παλίρροια, των Cilla & Rolf Börjlind
Με αυτή τη δυνατή σκηνή, που διαδραματίζεται μέσα από τα μάτια ενός 9χρονου αγοριού που παρακολουθεί τρομοκρατημένο, ξεκινά το βιβλίο «Η μεγάλη παλίρροια». Πολλά χρόνια μετά, μια νεαρή ασκούμενη αστυνομικός, η Ολίβια Ρένινγκ, αναλαμβάνει να ασχοληθεί με το άλυτο αυτό έγκλημα τόσο για προσωπικούς όσο και για μοιραίους λόγους, όπως θα αποκαλυφθεί στη συνέχεια. Για να φτάσει στη λύση του μυστηρίου χρειάζεται να βρει τον Τομ Στίλτον, τον αστυνομικό που είχε ασχοληθεί με την υπόθεση. Μόνο που εκείνος έχει εξαφανιστεί. Ξεκινάει λοιπόν την αναζήτησή του, ανακαλύπτοντας ταυτόχρονα τον εαυτό και τα όριά της, τη στιγμή που μια συμμορία επιτίθεται στους άστεγους της πόλης. Θα καταφέρει να βρει τον Στίλτον και να τον ξυπνήσει από τον λήθαργό του, ώστε να τιμωρηθούν οι ένοχοι και να αποδοθεί δικαιοσύνη;
«Η μεγάλη παλίρροια», το βιβλίο των Cilla και Rolf Börjlind, είναι ένα καλογραμμένο αστυνομικό θρίλερ γεμάτο ανατροπές. Οι συγγραφείς, έχοντας μεγάλη εμπειρία στον χώρο του αστυνομικού σεναρίου στη Σουηδία, δημιουργούν ένα κόσμο όπου οι πρωταγωνιστές φοράνε μάσκες. Φοράνε προσωπεία, που τους βοηθούν να περνούν απαρατήρητοι, αλλάζοντας την ταυτότητά τους. Στην πραγματικότητα, όμως, κρύβονται από τον εαυτό τους και τις καταστάσεις που φοβούνται να αντιμετωπίσουν. Γιατί μπορεί να αλλάζεις όνομα, αλλά δεν μπορείς να αλλάξεις αυτό που είσαι. Αργά ή γρήγορα όλα έρχονται στο φως.
Η γραφή είναι ζωντανή και παραστατική, απαλλαγμένη από περιττές περιγραφές. Οι μικρές, κοφτές προτάσεις εισάγουν τον αναγνώστη στα γεγονότα κι εντείνουν την αγωνία, καθώς δίνουν την εντύπωση πως η ιστορία εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας σαν κινηματογραφική ταινία. Οι πολυάριθμοι χαρακτήρες του μυθιστορήματος περιγράφονται με απόλυτη ακρίβεια και μας μυούν στον κόσμο τους, τη στιγμή που οι δαίμονες από το παρελθόν τους ξυπνούν κι έρχονται να πάρουν την εκδίκησή τους. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως το συγγραφικό δίδυμο είναι γνωστό ως «ο βασιλιάς και η βασίλισσα του σκανδιναβικού εγκλήματος». Μέσα από έξυπνες τεχνικές, μας αποκαλύπτουν ότι οι άνθρωποι που ψάχνουμε και η λύση του μυστηρίου βρίσκονται μπροστά στα μάτια μας. Για να τα δούμε, χρειάζεται απλώς να μάθουμε να κοιτάμε σωστά και να διαβάζουμε πίσω από τις λέξεις.
Όμως τo βιβλίο αυτό, που έχει αποσπάσει πάρα πολύ καλές κριτικές από τον πρώτο καιρό της κυκλοφορίας του, δεν είναι μόνο ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Θίγει επίσης κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα όπως: οι άστεγοι και η προκατάληψη με την οποία αντιμετωπίζονται ακόμα και από την ίδια την αστυνομία. Ο τρόπος με τον οποίο η εξουσία διαφθείρει, οδηγώντας τον άνθρωπο σε εγκληματικές πράξεις στο όνομα της ασφάλειάς του. Οι κοινωνικές ανισότητες. Αλλά και η μοναξιά και η απομόνωση, απόρροια του κοινωνικού στιγματισμού, που αποτυπώνονται στο βιβλίο όταν ένας νευρικός κλονισμός γκρεμίζει τη ζωή ενός άλλοτε δυνατού κι επιτυχημένου ατόμου. Όπως αναφέρουν οι συγγραφείς: «Για μερικούς ανθρώπους η ζωή απλώς συνεχίζεται, για άλλους επιβραδύνεται και για μερικούς σταματάει τελείως».
Ταξιδεύοντας από τη Χασλεβικάρνα –που βρίσκεται στο σουηδικό νησί Νόρντκοστερ– μέχρι τη Στοκχόλμη, μια ρεαλιστική Σουηδία ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας. Ταυτόχρονα, είναι ένα σουρεαλιστικό και σκοτεινό τοπίο, όπου η Ολίβια Ρένινγκ και ο Τομ Στίλτον μπλέκουν σε μια περιπέτεια που δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές τους. Μια περιπέτεια που δεν έχει ως αποτέλεσμα μόνο να βρουν τον δολοφόνο αλλά και τον εαυτό τους, πατώντας ξανά στα πόδια τους. Το βιβλίο, που είναι το πρώτο μέρος της σειράς με πρωταγωνιστές τους δύο αστυνομικούς, διαβάζεται απνευστί. Και με μία εξαιρετική ανατροπή στις τελευταίες σελίδες, η ιστορία τελειώνει στο ίδιο ακριβώς σημείο από όπου ξεκίνησε. Στους όρμους της Χασλεβικάρνα. Λίγο πριν τη μεγάλη παλίρροια.
Η μεγάλη παλίρροια, των Cilla και Rolf Börjlind
Μετάφραση: Άμπυ Ράικου
Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2015
σελ. 440