Βιβλιοθήκη

Με βαρδιά καρδιά, λοιπόν, είπα να το ξεκινήσω, να διαβάσω μια-δυο σελίδες πριν κοιμηθώ και να δω πώς θα πάει. Αν δεν κατάφερνε να με κερδίσει, θα έπαιρνε τη θέση του μαζί με τα υπόλοιπα βιβλία της ταυτόχρονης ανάγνωσης που προχωράνε αργά και βασανιστικά ή θα το κατάπινε η μαύρη τρύπα των αδιάβαστων βιβλίων που όλοι οι βιβλιόφιλοι γνωρίζουμε και τροφοδοτούμε ακατάπαυστα.

Κι ύστερα έγινε κάτι το μαγικό: χρειάστηκαν μόνο ελάχιστες σελίδες για να καταλάβω ότι δεν θα το άφηνα από τα χέρια μου πριν φτάσω στο τέλος του. Αυτό το βιβλιαράκι με πήρε από το χέρι, με βούτηξε στη βία και τον αποτροπιασμό, μου έδειξε την ομορφιά και τη συγκίνηση και στο τέλος με έβγαλε στο ξέφωτο της κάθαρσης και της ψυχικής ανάτασης.

Επιτρέψτε μου να σας βάλω λίγο στην πλοκή. Στη ζούγκλα μιας άγνωστης χώρας, οι κάτοικοι ενός χωριού κάνουν τις προετοιμασίες για τη γιορτή του καρναβαλιού που πλησιάζει. Εδώ αρχηγός είναι ο Ομάρ, μια φιγούρα- ενσάρκωση του απόλυτου κακού. Ο φόνος, ο βασανισμός, η κακοποίηση και η σεξουαλική εκμετάλλευση είναι η «γλώσσα» που μιλάει στους κατοίκους του τόπου που μοιάζουν απόλυτα παραδομένοι σε αυτήν την εξουσία του τρόμου. Σε συνεργασία με τον Προφήτη, μια ακόμη σατανική οντότητα που απολαμβάνει τις ίδιες αρρωστημένες δραστηριότητες με τον Ομάρ, κυβερνάνε με σιδερένια πυγμή το χωριό που δε φαίνεται να έχει καμία ελπίδα να ανακάμψει σε μια πιο υγιή πραγματικότητα. Μέχρι που ένας έφηβος χωρίς όνομα, μεγαλωμένος από τον σοφό γέροντα Ισμαήλ, αναγνωρίζει γύρω του τα υπερβατικά σημάδια που θα τον κάνουν να υψώσει το ανάστημά του και να φέρει την αλλαγή. Η εσωτερική διαδρομή που ακολουθεί για να φτάσει εκεί κόβει την ανάσα: από τον τρόμο και τη δειλία στην αποφασιστικότητα, από την αδυναμία στην εσωτερική δύναμη, από την αδράνεια και την αρρωστημένη αποδοχή των πάντων στη δράση και στην πίστη πως όλα μπορούν να αλλάξουν. Η εσωτερική του μετακίνηση είναι πραγματικά συγκινητική.

Η αφήγηση, πλούσια σε αντιφατικές εικόνες φρίκης και ομορφιάς υφαίνει σιγά σιγά μια πλοκή που προχωράει, ισορροπώντας ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το υπερβατικό με αληθοφάνεια και χάρη. Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, αγγίζονται διάφορα θέματα που άπτονται της ανθρώπινης φύσης και εμπειρίας: η βία της εξουσίας, η θρησκευτική ηγεσία στην υπηρεσία της διαφθοράς, η προδοσία που συχνά μας κερνάνε οι πιο αγαπημένοι μας άνθρωποι, η υποταγή ως μέσο επιβίωσης σε μια σάπια κοινωνία. Αλλά πάνω από όλα, η φλόγα της ψυχής που ακόμη και στα χειρότερα σκοτάδια της σύντομης ζωής μας τρεμοπαίζει αναζητώντας δικαιοσύνη, σεβασμό και αγάπη.

Η επικριτική αναγνώστρια μέσα μου ψελλίζει πως είναι άτοπο να αγγίζονται τόσο μεγάλα θέματα μέσα σε 50 σελίδες, γιατί εκ των πραγμάτων η προσέγγισή τους θα είναι επιφανειακή και βεβιασμένη. Λογικά, θα έπρεπε να την υποστηρίξω. Αλλά η ενθουσιασμένη αναγνώστρια μέσα μου αψηφάει τις ενστάσεις αυτές. Για μένα, αυτό που αφήνει πίσω του αυτό το βιβλίο υπερβαίνει τέτοιες επικρίσεις. «Η μέρα του καρναβαλιού» είναι στα δικά μου μάτια ένα βιβλίο για το πολύπλευρο της ανθρώπινης ύπαρξης και τη δυνατότητά της να εμπεριέχει τόσο το Καλό όσο και το Κακό. Με το φόβο να ολισθήσω σε χιλιοειπωμένα κλισέ, νιώθω πως όλοι μας, πολύπλοκοι και τραυματισμένοι από την περιπέτεια της ζωής, είμαστε εν δυνάμει άγγελοι και δαίμονες, θύτες και θύματα, ικανοί για τη μεγαλύτερη αποκτήνωση και την πιο άδολη αγάπη, σε ρόλους που αλλάζουν και εναλλάσσονται, μασκαράδες στο καρναβάλι της ζωής μας. Όταν, όμως, μέσα από επίπονες διαδρομές επιλέξουμε συνειδητά τις αξίες που θα γίνουν η πυξίδα μας, οι μάσκες πέφτουν μία μία για να αποκαλυφθεί ο βασανισμένος κι εύθραυστος εαυτός μας που όμως μπορεί να υψωθεί πάνω από τη λάσπη και να ζήσει, επιτέλους, αλλιώς. Είμαστε αυτό που επιλέγουμε να είμαστε και σε όποια κόλαση κι αν ζούμε πάντα υπάρχει κάπου εκεί και η δική μας επιλογή  – αν θα την αποδεχτούμε ως το φυσικό μας περιβάλλον ή αν θα προσπαθήσουμε να αποδράσουμε από αυτήν.

Έτσι λοιπόν, από τις αρχικές μου προκαταλήψεις δεν έμεινε τίποτε. Κάτι μέσα μου χάρηκε για αυτό: είναι υπέροχο να γκρεμίζεται που και που η άκαμπτη αυτοεικόνα που έχουμε ως αναγνώστες- αναγνώστριες, οι εμμονές και τα στεγανά μας. Μας δίνεται τότε η ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε την εικόνα αυτή, να την επαναδιαπραγματευτούμε με το μέσα μας και να εστιάσουμε ξανά στη σχέση μας με τα βιβλία και το διάβασμα – είμαστε αναγνώστες, λαίμαργοι καταναλωτές ιστοριών που μας διδάσκουν πράγματα όχι μόνο για τον συνάνθρωπο αλλά και για μας τους ίδιους. Η ανάγνωση δεν είναι ένα χόμπι, ούτε μια δεξιότητα που μας ξεχωρίζει, ούτε μια απλή αισθητική απόλαυση.  Η ανάγνωση παραμένει πάντα ένα σαγηνευτικό ταξίδι που μπορεί να μας βγάλει σε άγνωστες ακτές, να ανατρέψει όσα γνωρίζουμε, να μας αλλάξει. Και είναι αυτός ακριβώς ο λόγος που συνεχίζουμε να διαβάζουμε. 

-Η Μαριλένα Παππά γεννήθηκε το 1988 και είναι μία από τις νέες λογοτεχνικές φωνές στην Ελλάδα.
-Έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές, νουβέλες, διηγήματα και βιβλία για παιδιά.