Βιβλιοθήκη

Ο νορβηγικής καταγωγής συγγραφέας Knut Hamsun γεννήθηκε το 1859 στο Lom και μεγάλωσε σε μία φτωχή αγροτική οικογένεια. Σε νεαρή ηλικία εγκατέλειψε το πατρικό του σπίτι, κάνοντας πολυάριθμα ταξίδια και ασκώντας διάφορα επαγγέλματα. Το μυθιστόρημά του «Η Πείνα» δημοσιεύτηκε το 1890, γνώρισε μεγάλη επιτυχία και τον καθιέρωσε στο ευρύ κοινό. Το 1920 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ για το βιβλίο «Η ευλογία της γης» (1917). Μολονότι το συγγραφικό του έργο γνώρισε σημαντική αποδοχή και διάδοση, η επιλογή του να στηρίξει δημόσια το χιτλερικό καθεστώς τη δεκαετία του ‘30 κηλίδωσε ανεξίτηλα τη φήμη του. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου παραπέμφθηκε σε δίκη και η τιμωρία του ήταν ο εγκλεισμός του σε ψυχιατρείο αντί να φυλακισθεί. Απεβίωσε το 1952 σε ηλικία 92 ετών, απομονωμένος και μετανιωμένος για τα λάθη του παρελθόντος.Τα δύσκολα παιδικά του χρόνια, όπως και η σχέση του με την ύπαιθρο της πατρίδας του,φαίνεται να επηρέασαν καθοριστικά το συγγραφικό του έργο.

Το μυθιστόρημα «Η Πείνα» αφηγείται τον καθημερινό αγώνα ενός ασυμβίβαστου, περιθωριακού και αντικοινωνικού ατόμου που πασχίζει να ζήσει αξιοπρεπώς στο Όσλο, στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο πεινασμένος πρωταγωνιστής είναι ένας μοναχικός, φύσει παρορμητικός διανοούμενος, που προσπαθεί να επιβιώσει γράφοντας άρθρα σε εφημερίδες με μοναδική συντροφιά ένα χαρτί και ένα μολύβι. Κοιμάται και ξυπνά με την ελπίδα πως θα φτάσει σύντομα σε μία κατάσταση συγγραφικού οίστρου και ότι το επόμενο άρθρο που θα παραδώσει στους εκδότες θα του εξασφαλίσει τα προς το ζην, δηλαδή μια στέγη και ένα πιάτο φαΐ. Η έμπνευση είναι το μοναδικό του όπλο επιβίωσης.

Δίχως να αποθαρρύνεται από τα πρότυπα και τους ρυθμούς της καταναλωτικής κοινωνίας, εγκλωβίζεται σε μια ατέρμονη και μάταιη αναζήτηση της προσωπικής του ευτυχίας. Διαρκώς περιπλανώμενος στους δρόμους, σαν κουρέλι δίχως προορισμό, παραμιλάει και σκαρφίζεται νέα θέματα για τα επικείμενα άρθρατου.Όμως ο πόνος στο στομάχι του δεν τον αφήνει να σκεφτεί νηφάλια. Έρχεται συνεχώς αντιμέτωπος με αντιφάσεις και με πειρασμούς, προσπαθώντας εναγωνίως να διατηρήσει την τιμιότητά του, χωρίς να τα καταφέρνει πάντοτε, αφού αδυνατεί να καλύψει ακόμα και τις βασικές του ανάγκες.

Ο συγγραφέας ξεδιπλώνει με μαεστρία και με μεγάλη ζωντάνια το ψυχολογικό προφίλ του πρωταγωνιστή και τις συνεχείς μεταπτώσεις της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων του, ενώ παράλληλα σκιαγραφεί την αλληλένδετη σχέση σώματος και πνεύματος. Θλίψη, θυμός και ενοχές τον κατακλύζουν και καταρρακώνουν την εύθραυστη ψυχοσύνθεσή του. Καθώς γυρνά με τις σελίδες συμμεριζόμαστε -δίχως να έχουμε και άλλη επιλογή- τις αγωνίες, την απόγνωση και την κοινωνική αδικία που βιώνει ο ήρωας, κυρίως, όμως, τον σωματικό πόνο και την αίσθηση της πείνας που διαρκώς νιώθει. Αφουγκραζόμαστε τις παρανοϊκές σκέψεις του ήρωα και συνδιαλεγόμαστε μαζί του για τα όρια της λογικής, της παράνοιας, της αξιοπρέπειας και της ανθρώπινης αντοχής, ενώ δεν παύουμε να νιώθουμε ένα σφίξιμο στο στομάχι και μία μόνιμη αίσθηση άγχους από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου που δεν μας εγκαταλείπει ακόμα και μετά το πέρας της ανάγνωσης.

Τα διλήμματα που φέρνει στο προσκήνιο η ιστορία του απελπισμένου συγγραφέα είναι επίκαιρα και διαχρονικά και αγγίζουν σίγουρα κάθε αναγνώστη. Άραγε, αξίζει να κυνηγήσει κανείς τα όνειρά του, να ρισκάρει και να θυσιάσει την υλική του ευημερία, αναζητώντας την ανώτερη πνευματική ευδαιμονία; Αξίζει να καταπιαστεί με πνευματικές δραστηριότητες σε μία φιλήδονη, καταναλωτική και επιφανειακή κοινωνία; Μήπως η πνευματική ευδαιμονία προϋποθέτει την οικονομική ευμάρεια;