Ιστορία των Κόμικς: Μέρος Γ
Κατά τη δεκαετία του 1940, τα κόμικς πέραν της σχέσης τους με την pulp λογοτεχνία, άρχισαν να επηρεάζονται άμεσα από τις εξελίξεις σε ένα άλλο μέσο ψυχαγωγίας που αναπτυσσόταν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, τον κινηματογράφο. Ο κινηματογράφος από τα πρώτα του βήματα στις αρχές του 20ού αιώνα είχε ήδη αρχίσει να δείχνει τις αφηγηματικές δυνατότητές του. Ταινίες, όπως το “Metropolis” και το “Nosferatu”, έδειξαν την απεριόριστη δύναμη του μέσου, να αιχμαλωτίζει τη φαντασία και να απεικονίζει σκηνές και ιστορίες που κανένα άλλο μέσο δεν μπορούσε. Από τη δεκαετία του ’40 και μετά σημειώνεται μια άνθηση των ταινιών τρόμου, φαντασίας, γουέστερν και αστυνομικών ταινιών, έχοντας μεγάλη απήχηση κυρίως σε άτομα μικρής και έφηβης ηλικίας, μίας μερίδα του πληθυσμού, η οποία ως τότε είχε περάσει σχετικά απαρατήρητη. Όπως έγραψε ο ιστορικός Roger Sabin,
Εκδότες, κινηματογραφικοί παραγωγοί και άλλοι επιχειρηματίες ανακάλυψαν ξαφνικά ότι οι έφηβοι είναι μια ξεχωριστή «φυλή». Αντιλήφθηκαν ότι αποτελούν ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, το οποίο είχε δικά του χρήματα να ξοδέψει, και που τα καμώματα και οι συνήθειές του μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Αυτή η αντίληψη επηρέασε την εξέλιξη του κινηματογράφου ως μέσο ψυχαγωγίας και θεάματος.
Σύντομα οι εκδότες συνειδητοποίησαν το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των κόμικς απέναντι στον κινηματογράφο, ότι μπορούσαν δηλαδή να παράγουν υλικό με μικρό κόστος και μεγάλη ταχύτητα παραγωγής, εκμεταλλευόμενοι την τρέχουσα μόδα. Έτσι ξεκίνησε ένας καταιγισμός από εκδόσεις κόμικς τρόμου, επιστημονικής φαντασίας και εγκλήματος, καθώς και κωμικών έργων. Η συνταγή ήταν εγγυημένη: Οι σειρές αυτές γνωρίζουν τρομερή επιτυχία, κυρίως στα παιδιά που διψούν για ιστορίες παρόμοιες με αυτές που βλέπουν στο σινεμά. Η τάση κορυφώνεται τη δεκαετία του ’50 και ο καλύτερος τρόπος να πάρουμε μία ολοκληρωμένη ιδεά από τα κόμικς της εποχής είναι να αναφέρουμε τις κυκλοφορίες της EC (Entertainment Comics), η οποία ήταν πρωτοπόρος σε ποιότητα και δημοτικότητα εκείνη την εποχή, εκδίδοντας σειρές που κάλυπταν ένα ευρύτατο φάσμα κόμικς: από πολεμικά (Two Fisted Tales, Frontline Combat), επιστημονικής φαντασίας (Weird Science, Weird Fantasy), μέχρι κωμικά – σατιρικά (MAD) και τα πιο διαβόητα από τα κόμικς της εποχής, τις σειρές τρόμου.
Από αυτές τις κυκλοφορίες, το MAD αποδείχθηκε το μακροβιότερο, αφού συνεχίζει να εκδίδεται έως σήμερα (πλέον από την DC Comics). Το πρώτο τεύχος του MAD εκδόθηκε τον Οκτώβρη του 1952, σαν διμηνιαία κυκλοφορία. Ξεκίνησε παρωδώντας διάφορα είδη κόμικς, όπως τα τρόμου, τα επιστημονικής φαντασίας κ.α., αλλά γρήγορα το κόμικ απέκτησε έναν πιο καυστικό και προκλητικό χαρακτήρα, διακωμωδώντας συγκεκριμένους ήρωες και σειρές (βλ. την ιστορία “Superduperman”), και σύντομα η κριτική του επεκτάθηκε και σε άλλους τομείς, αγκαλιάζοντας ένα μεγάλο μέρος του φάσματος της αμερικανικής κουλτούρας.
Το υπονομευτικό και προκλητικό χιούμορ του, καθώς και η ποικιλία των «στόχων» της σάτιράς του, το έκαναν ένα από τα δημοφιλέστερα κόμικς όλων των εποχών, καθώς και ένα από τα τρία πλέον επιτυχημένα περιοδικά που βγήκαν από τη δεκαετία του ’50 (μαζί με το Playboy και το TV Guide), με κυκλοφορία που ξεπέρασε τα 2.000.000 τεύχη στη δεκαετία του ’70.
Το MAD κάλυψε ένα κενό στη σάτιρα στα κόμικς κατά τις δεκαετίες του 1950–70, όταν η τρέλα του Ψυχρού Πολέμου, η λογοκρισία και ο συντηρητισμός κυριαρχούσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η επιρροή του στην κουλτούρα της νεολαίας της εποχής ήταν καταλυτική, ουσιαστικά δημιουργώντας μια νέα σχολή κυνικού, καυστικού χιούμορ και αντιμετώπισης της δυτικής καταναλωτικής κοινωνίας και του αμερικανικού ονείρου. Για τη νεολαία εκείνης της εποχής το MAD υπήρξε «(…) μια αποκάλυψη: ήταν το πρώτο που μας είπε ότι τα παιχνίδια που μας πουλούσαν ήταν για πέταμα, οι δάσκαλοι μας ήταν ψεύτικοι, οι ηγέτες μας ηλίθιοι, οι θρησκευτικοί μας σύμβουλοι υποκριτές και μέχρι και οι γονείς μας μας έλεγαν ψέματα σχεδόν για τα πάντα». Σύμφωνα με τον ιστορικό κόμικς Tom Spurgeon, «στο ζενίθ της επιρροής του, το MAD ήταν οι “Simpsons”, το “The Daily Show” και το “The Onion” σε ένα», με τον Terry Gilliam να λέει ότι «το MAD ήταν η Βίβλος για μένα και για τη γενιά μου» και τον κριτικό ταινιών Roger Ebert να ισχυρίζεται ότι ουσιαστικά το περιοδικό αυτό του έδειξε πώς να κάνει κριτική στις ταινίες.
Μπορεί η άμεση επιρροή του MAD στις σύγχρονες γενιές να έχει εξασθενήσει, αλλά έμμεσα το περιοδικό αυτό ουσιαστικά είναι υπεύθυνο για τη διαμόρφωση της σάτιρας και του κριτικού πνεύματος της πλειοψηφίας των δημοφιλών δημιουργιών ανάλογου περιεχομένου σήμερα. Τόσο πολιτισμικά όσο και συμβολικά, η συνεχιζόμενη κυκλοφορία του Mad Magazine είναι άκρως σημαντική, αν αναλογιστούμε την κατάσταση που επικράτησε στον χώρο των κόμικς μετά τα μέσα του 1950, στην οποία θα αναφερθούμε στο επόμενο άρθρο.
