It's a Wonderful Life, του Frank Capra
Όλα κυλούν ήρεμα, μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων του 1945, που ο θείος και συνέταιρός του, Billy, χάνει ένα σημαντικό ποσό από την επιχείρηση και ο George θεωρείται υπεύθυνος για το έλλειμα. Με τον φόβο ότι θα μπει στη φυλακή κι ο φιλοχρήματος Potter θα εκμεταλλευτεί όλη την πόλη, σκέφτεται να αυτοκτονήσει, πιστεύοντας πως όλοι θα ήταν καλύτερα αν εκείνος δεν είχε γεννηθεί ποτέ. Ο φύλακας-άγγελός του Clarence, εμφανίζεται την κατάλληλη στιγμή για να του υπενθυμίσει πόσο μεγάλη αξία έχει η ζωή τoυ και του «δείχνει» πόσο διαφορετικές θα ήταν οι ζωές των αγαπημένων του προσώπων κι η πορεία της μικρής πόλης, αν ο George δεν είχε γεννηθεί. Ο ήρωάς μας συνειδητοποιεί το αληθινό νοήμα της ζωής και βγαίνει από τη φυλακή με τη βοήθεια φίλων του, που του δανείζουν τα χρήματα που χρειάζεται. Στο τέλος της ταινίας, ο Clarence του αφήνει ένα σημείωμα όπου τον ευχαριστεί για τα φτερά που κέρδισε, επειδή τον έσωσε, γράφοντας πως κανένας ανθρωπος δεν μπορεί να θεωρηθεί «αποτυχία».
O πρωταγωνιστής της ταινίας James Stewart περιγράφει καλύτερα απ’ όλους την υπόθεση και το νόημα της ταινίας
Πρόκειται απλά για έναν συνηθισμένο άνθρωπο, που ανακαλύπτει πως το να ζεις κάθε μέρα με τιμιότητα, πίστη στο Θεό και ανιδιοτελές ενδιαφέρον για τους άλλους, μπορεί να είναι μια πραγματικά υπέροχη ζωή.
Ο σκηνοθέτης Frank Capra, Ιταλός μεταναστής, γνωστός για τις screwball κωμωδίες, αλλά και τις πολεμικές του ταινίες, σκηνοθετεί μια από τις πιο δημοφιλείς και αγαπημένες χριστουγεννιάτικες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Το προσωπικό όραμα του Capra, άργησε να υλοποιηθεί αφού πριν το τελικό σενάριο υπήρχαν 3 διαφορετικές εκδοχές.
Το 1946 ξεκινούν τα γυρίσματα, τον πρωταγωνιστικό ρόλο ερμηνεύει ο φίλος του Capra και δημοφιλής ηθοποιός James Stewart, τη γλυκιά σύζυγό του, η Donna Reed, τον τραπεζίτη ερμηνεύει ο Lionel Barrymore και τον άγγελο ο Henry Travers. Μάλιστα, η Reed δεν ήταν η πρώτη επιλογή του Capra, καθώς πολλές σταρ της εποχής απέρριψαν τον ρόλο, όπως η αγαπημένη του ηθοποιός Jean Arthur κι η Ginger Rogers, η οποία μάλιστα θεώρησε τον ρόλο της Mary εξαιρετικά βαρετό. Η ταινία κάνει πρεμιέρα στις 20 Δεκεμβρίου του 1946 στους κινηματογράφους. Οι κριτικές είναι ανάμεικτες και δεν σημειώνει μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, καθώς θεωρείται πολύ καταθλιπτική για την εορταστική περίοδο, ενώ κατηγορείται ως φιλοκομμουνιστική, εξαιτίας του τρόπου που απεικονίζεται ο τραπεζίτης Potter. Παρόλ’ αυτά καταφέρνει να πρωταγωνιστήσει στα βραβεία εκείνης της χρονιάς: ο Capra κερδίζει τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερου Σκηνοθέτη κι η ταινία είναι υποψήφια για 6 συνολικά βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων, Καλύτερης Ταινίας και Α’ Ανδρικού Ρόλου, με τον James Stewart να κερδίζει τις εντυπώσεις και να συγκινεί στις δραματικές σκηνές.
Ο Capra σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του σκηνοθετεί ταινίες με έντονο ηθικοπλαστικό χαρακτήρα, προσπαθώντας μέσα από αυτές να προβάλλει τις απόψεις του σχετικά με τις αξίες του ήθους και της τιμιότητας. Το 1946, κουρασμένος από τις πολεμικές ταινίες, αποφασίζει να γυρίσει μια ταινία με θέμα έναν συνηθισμένο άνθρωπο, που παρά τις φιλοδοξίες του, μένει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, ζώντας με τιμιότητα και βαθύ αίσθημα αλληλεγγύης. Αν κι η ταινία έχει ως φόντο την Αμερική του Μεσοπολέμου, του Οικονομικού Κραχ και του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, δεν εστιάζει σ’ αυτά τα γεγονότα. Αντιθέτως, ο Capra εστιάζει στην αξία της ανθρώπινης ζωής, που τόσο είχε υποτιμηθεί στα χρόνια του πολέμου. Όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους, ο θεατής αισθάνεται ότι αφενός κάθε ανθρώπινη ζωή είναι σημαντική και συνδέεται με τόσες άλλες, αφετέρου ότι η φιλία κι η ανιδιοτελής αγάπη «νικούν» απέναντι στο κέρδος και την εκμετάλλευση.
Είναι η ταινία που ήθελα να γυρίσω σ’ όλη μου τη ζωή
Η αγαπημένη ταινία του Capra, που ψηφίστηκε το 1998 ως η 11η καλύτερη ταινία όλων των εποχών, εκφράζει και προβάλλει στο κοινό την αντίληψη και την προσωπική του φιλοσοφία. Δείχνει τη μεγάλη αγάπη του σκηνοθέτη για τους ανθρώπους και την αναζήτησή του για έναν ηθικό και καλύτερο κόσμο που πρέπει να ανατείλει μετά τον πόλεμο. Με το πέρασμα των χρόνων και τη βοήθεια της τηλεόρασης, η ταινία κάνει μια δεύτερη κι ακόμη πιο επιτυχημένη καριέρα, καθώς παίζεται στην αμερικανική, κι όχι μόνο, τηλεόραση κάθε παραμονή Χριστουγέννων. Ο ίδιος ο Capra είχε δώσει τη δική ερμηνεία για τη διαχρονικότητα της ταινίας, λέγοντας πως όλοι οι άνθρωποι φτάνουν στο σημείο να σκεφτούν αν θα είναι καλύτερα να ζήσουν ή να πεθάνουν. Η αισιόδοξη απάντηση της ταινίας σ’ αυτό το υπαρξιακό ερώτημα και η υπενθύμιση πως μια συνηθισμένη ζωή μπορεί να είναι μια πραγματικά υπέροχη ζωή καθιστά αυτήν την ασπρόμαυρη ταινία διαχρονική και αγαπητή, όσα χρόνια κι αν περάσουν.
It's a Wonderful Life, του Frank Capra
Είδος: Δράμα, Φαντασία
Διάρκεια: 130’
