Άλλαι Τέχναι

Η Erika Kohut είναι μια πιανίστρια που διδάσκει μουσική. Πλησιάζει την μέση ηλικία, ωστόσο ζει με την αυταρχική και καταπιεστική μητέρα της που την μετατρέπει σε θύμα. Για τους μαθητές της όμως, παρά την απόμακρη και αυστηρή της στάση αποτελεί πρότυπο και πηγή θαυμασμού. Όταν τελειώνουν τα μαθήματα πιάνου μετατρέπεται σε μια αυτοκαταστροφική σαδομαζοχίστρια που καταφεύγει σε ανορθόδοξες πρακτικές για την προσωπική της ικανοποίηση. Η μόνη της ευκαιρία για να ξεφύγει φαίνεται να είναι ο τριαντάχρονος Walter Klemmer που ζητά να γίνει μαθητής της.

Η ταινία αποτελεί διασκευή του ομότιτλου βιβλίου της Ελφρίντε Γέλινεκ και η μεταφορά του βιβλίου έγινε από τον Haneke πολύ πιστά και αντικειμενικά. Ο χαρακτήρας της μητέρας της Erika Kohut βασίζεται στη προσωπικότητα της μητέρας της συγγραφέως. Μια μητέρα η οποία θεωρεί την σαραντάχρονη κόρη της ακόμα το μικρό της κοριτσάκι και προσπαθεί να ελέγξει ακόμα και την παραμικρή της κίνηση. Την ακολουθεί στις εξόδους της, όχι για δική της ευχαρίστηση αλλά για να την επιβλέπει, κρυφακούει τις συνομιλίες της, κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι, «καταλαμβάνοντας» τη θέση του χ αρσενικού και επεμβαίνει στο ντύσιμό της, κρύβοντας τα πιο θηλυκά ρούχα της ντουλάπας της. Απόρροια αυτής της κατάστασης, η διαταραγμένη προσωπικότητα της Erika η οποία γίνεται ταυτόχρονα θύτης και θύμα. Η στάση της είναι παθητική και υποτακτική αλλά διακρίνονται και επαναστατικές πράξεις ως προς την επίτευξη της ανεξαρτητοποίησής της. Με την αυστηρότητά της επιβάλλεται στους μαθητές της, ώστε να νοιώθει ότι ασκεί η ίδια μητρική επιρροή πάνω τους. Δεν έχει ερωτευτεί πότε και ούτε έχει τη διάθεση να το κάνει, ακόμα και όταν ο γοητευτικός Walter την προσεγγίζει. Ωστόσο ζηλεύει όταν τον βλέπει να δίνει την προσοχή του σε άλλη μαθήτρια και αποφασίζει να του ανοίξει τα χαρτιά της, ξεδιπλώνοντάς του την διαταραγμένη της προσωπικότητα. Τότε οι ισορροπίες θα αλλάξουν και ο Walter γίνεται αυτός που καθορίζει και παίρνει τις αποφάσεις.

Τα αντιφατικά συναισθήματα αποτελούν τη χρυσή τομή της ταινίας: ο σεξουαλικός πόθος έναντι της «ασεξουαλικότητας», η αυτοκαταστροφική διάθεση έναντι του σαδισμού, η μητρική αγάπη έναντι της καταστροφικής κτητικότητας και η αγάπη έναντι της ζήλειας. Η πρωταγωνίστρια, Isabelle Huppert σε έναν από τους καλύτερους ρόλους της καταφέρνει να αποδώσει ακριβώς τον αλλοπρόσαλλο χαρακτήρα της Erika και κερδίζει το βραβείο της καλύτερης ηθοποιού στις Κάννες, όπως και ο συμπρωταγωνιστής της (Benoit Magimel). Ο γερμανο-αυστριακός σκηνοθέτης, που κατατάσσεται στους πέντε καλύτερους του κόσμου ως σήμερα, δε διστάζει να δείξει σκηνές ωμού σεξ και κακοποίησης χωρίς αναστολές με την ακολουθία κλασσικής μουσικής όπως επιβάλλεται στη συγκεκριμένη ταινία. Η ταινία αυτή δικαίως κερδίζει και το Μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής στις Κάννες το 2001. Είναι γεγονός ότι σίγουρα διχάζει την κοινή γνώμη με την ιδιαιτερότητά της αλλά καταφέρνει να τεστάρει τα όρια και τις αντοχές του πνεύματος και του σώματος. Το τέλος φυσικά έρχεται και αυτό με τη σειρά του να καθηλώσει, παρότι είναι αρκετά απότομο και δυσνόητο. A must see!