Βιβλιοθήκη

Ο Αλέξης Πανσέληνος ανοίγει την πόρτα ενός τέτοιου, παιδικού δωματίου. Του δικού του που παραμένει μετέωρο κάπου στα πρόθυρα της μεταπολίτευσης, αυτού του ιερού, νεοελληνικού ζώου που σαν τις ινδικές αγελάδες βόσκει τον πιο τρυφερό μας βλαστό και καθιστά τους δρόμους απροσπέλαστους. Ένας νεαρός στην αφετηρία της ενήλικης ζωής. Τριγύρω τα Πατήσια που γεμίζουν από πολυκατοικίες με σύγχρονες ανέσεις. Σε κάθε γωνιά το παλιό γκρεμίζεται, η πόλη φτιάχνει το μακιγιάζ της και ένα παιδί χαράζει δρόμους. Είναι ο καιρός που «τα καλοκαίρια είχαν την γεύση της αιωνιότητας. Έρχονταν και έμοιαζε πως ποτέ δεν θα τελειώσουν. Τρεις μήνες διακοπές μετά το σχολείο ήταν ένα διάστημα που χωρούσε μια ολόκληρη ζωή. Το ίδιο αργότερα, σαν άρχισα να σπουδάζω. Τότε πια μπορούσα να διαθέσω τον χρόνο κατά τις επιθυμίες μου» γράφει στην αφετηρία του βιβλίου «Λάδι σε καμβά» ο εξαιρετικός Αλέξης Πανσέληνος, πολυβραβευμένος συγγραφέας, επίτιμος καθηγητής στο Μεταφραστικό τμήμα του Ιόνιου Πανεπιστημίου, αρθρογράφος, πιστός στα μεγάλα μυθιστορήματα που τον κατέστησαν έναν από τους πιο πολυδιαβασμένους λογοτέχνες της εποχής μας. Στις σελίδες του βιβλίου μπορεί κανείς να δει σπαράγματα μνήμης που ισοδυναμούν με μια απόπειρα να χειριστεί κανείς την αιωνιότητα. Έτσι θα πρέπει να αντικρίσεις αυτόν τον νοσταλγικό αποχαιρετισμό που ο Αλέξης Πανσέληνος συνθέτει στην υπέροχη έκδοση του Μεταιχμίου. Μια ιστορία κλασσική, σαν αυτές που μας εμπιστεύτηκαν οι γονείς μας κάποια ευτυχισμένη Κυριακή, με τους ίδιους ήρωες σε αδιανόητα πια όνειρα. Ο Σπύρος του μυθιστορήματος ταξιδεύει στο νησί, περνά από το Κάστρο, την Χώρα για να γράψει μερικές από τις πιο αποφασιστικές σελίδες της βιογραφίας του στην εξωτική έπαυλη. Βαλμένο ανάμεσα σε ελαιώνες και μυθικά απομεσήμερα, αυτό το σπίτι που στεγάζει την μοναξιά ενός ζωγράφου και το θαύμα της νεανικής ψυχής θα μεταβληθεί στο λαμπρό θέατρο της ιστορίας. Ένας πίνακας ζωγραφικής, με κάτι από την λάμψη της Ύδρας όπως γράφει ο Πανσέληνος, η αμίαντη αθωότητα που πλημμυρίζει τις καρδιές, η Ελλάς που στα χέρια των στρατηγών μεταμορφώνεται σε ματωμένο εδάφιο, που αφήνεται μες στην συμφορά της δικτατορίας, καθώς οι ζωές τρέχουν και μπερδεύονται και αγαπιούνται ώσπου το απρόσμενο να τους πετάξει μερικά αγριολούλουδα στο πρόσωπο και όλα να πάρουν τέλος. Με τι θαυμάσια οικονομία το μυθιστόρημα του  περνά από δεκαετία σε δεκαετία, για να καταλήξει στο μελαγχολικό πεπρωμένο της εξαιρετικής έκδοσης του Μεταιχμίου με το απόσπασμα ενός καμβά στην θέση του εξωφύλλου που επιμελήθηκε εξαιρετικά η Βάσω Αβραμοπούλου. Μια ολόκληρη γεωγραφία που γερνά, ο πατέρας και η μητέρα και οι συνήθειες που ξέφτισαν, απεγνωσμένοι έρωτες, βιαστικοί και ανομολόγητοι μες στο σύμπαν της σοφίτας που στεφανώνει την έπαυλη του ζωγράφου Φαίδωνα Καραλή. Και πάντα το φαινόμενο του ηλιοτροπισμού με την ζωή να γέρνει προς το θαύμα, το λάθος, την βιωμένη εμπειρία που μας αλλάζει. Έπειτα η σύγκρουση, ο διχασμός, η επώδυνη άρνηση, τα απείραχτα του κόσμου και όσα σώζονται στον τέλεια γερασμένο κόσμο μας. Χειρονομίες, αγγίγματα, τόποι και ονόματα, έρωτες και μίση, η τέχνη και τα χαμένα της κλειδιά, ο δίχως καιρός ορόσημα που φαντάζει απέραντος, ο πόθος και η ανταρσία και η πάλη με τον εαυτό σου καθιστούν το «Λάδι σε καμβά» ένα βαθύτατα προσωπικό βιβλίο. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικός, κάτι αλλιώτικο από νησί ο κόσμος του Αλέξη Πανσέληνου. Αλλιώς δεν θα άντεχε την αναμέτρηση με αυτόν εδώ τον χρόνο που γράφει το φινάλε στο καινούριο μυθιστόρημα των εκδόσεων Μεταίχμιο. Οι αρχές της ταυτότητας της νεοελληνικής εποποιίας που σήμερα γυρεύει ένα πρόσωπο για τον καθρέφτη της, αυτές που διαμορφώνουν οριστικά και αμετάκλητα το κουρελιασμένο όραμα της μεταπολίτευσης, διατρέχουν σαν φλέβες το σώμα της ιστορίας. Η μνήμη, μια μορφή σιωπηρής διαμαρτυρίας ενάντια στην υπόθεση χρόνος, γράφει τις σελίδες του «Λαδιού». Μια ανάκληση που φωτίζει απλόχερα τους πολύπλοκους δεσμούς μας με τις λεπτές εκδοχές της εποχής και της κοινωνίας. Πίσω από το χιόνι του χρόνου που μας εμπιστεύτηκε ο Νίκος Καρούζος, στέκουν ορθάνοιχτα τα διαλυμένα παράθυρα. Αρκεί να κοιτάξουμε μέσα από τον φεγγίτη της σοφίτας για να ξαναβρούμε τους ελαιώνες, την Ειρήνη, την Γωγώ, την μεταπολίτευση και τον αλλοτινό μας εαυτό, σαν άγγελο που ξυπνά. Απουσίες που γυρεύουν μια γλώσσα για να ειπωθούν, που ξεπερνούν την φιλολογία και μεταμορφώνονται σε φαντάσματα ανοιξιάτικα, που αφήνουν χνάρια. Βραδινές μυρωδιές, δρόμοι, υποστατικά, η μεσημεριάτικη σχόλη, οι απρόσεκτες επιθυμίες φτιάχνουν τα χρώματα στο υπέροχο «Λάδι σε καμβά» του Αλέξη Πανσέληνου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.