Λόγος + Τέχνη

Δεν θα διαβάσεις Bukowski επειδή του ‘δινε και καταλάβαινε στο πιοτό. Δεν υπάρχει τίποτα το καλλιτεχνικά καταραμένο στο να είσαι αλκοολικός και να γράφεις ποίηση. Νομίζεις ότι ήταν εύκολο ή ευχάριστο για τον ίδιο ή για οποιοδήποτε άνθρωπο να είναι εξαρτημένος από το αλκοόλ; Γιατί οι περισσότεροι αναγνώστες γοητεύονται από τις αδυναμίες και τα επικίνδυνα παραδείγματα των λογοτεχνικών ινδαλμάτων τους: Γιατί όταν ένας καλλιτέχνης αυτοκτονεί, πίνει μέχρι σκασμού, τρυπάει τις φλέβες του, εθίζεται στο πληρωμένο σεξ και λοιπές αυτοκαταστροφικές ομορφιές, ξαφνικά αποκτά γα σένα μία θέση στο πάνθεον των καταπληκτικότερων καλλιτεχνών στην ιστορία της τέχνης; Γιατί τους λατρεύεις επειδή ήταν κολασμένοι; Γιατί φιλάς τα βιβλία τους, βασιζόμενος στο ότι βασανίστηκαν και βασάνισαν από και με τα πάθη τους; Γιατί αυτό που κάνει τον καλλιτέχνη διαχρονικό και κουλ ώστε να τον διαβάζεις, διάολε, είναι τα βίτσια του και τα πάθη του; Πολλά γιατί, άγνωστε, το ξέρω, μέχρι κι εγώ κουράστηκα να ρωτάω, πόσο μάλλον εσύ ν’ απαντάς. Τελευταία ερώτηση, τ’ ορκίζομαι στο σελιδοδείκτη μου…

Γιατί θες πόνο; Στα βιβλία σου εννοούσα. Αν πήγε κάπου αλλού ο λογισμός σου, τότε η ερώτηση βρήκε πραγματική ανταπόκριση.

Δεν θα διαβάσεις Bukowski γιατί, «τα ‘λεγε έξω απ’ τα δόντια όσον αφορά το σεξ, ο μπαγάσας». Γιατί δεν είναι αυτός ο επιθυμητός τρόπος να βλέπεις το σεξ, τον έρωτα τέλος πάντων. Όχι, δεν είναι αντισυμβατικός ο τρόπος που μιλάει για το σεξ ή για τις γυναίκες. Είναι δύσμορφος, είναι καταστροφικός και όχι δεν θα έπρεπε να παραδειγματίζεσαι απ’ αυτό. Ο Bukowski μιλάει για το σεξ όπως ένας γιατρός εξετάζει ένα ανθρώπινο σώμα με δέκα ανελέητους προβολείς να πέφτουν πάνω του. Είναι ψυχρό, οικείο, σκληρό και πέρα για πέρα ρεαλιστικό. Πιο ρεαλιστικό από την ζωή. Δεν έχει πλάκα, δεν είναι υγιές, είναι γροθιά στο στομάχι. Έχεις φανταστεί πως είναι να τρως γροθιά στο στομάχι; Ο έρωτας του Bukowski, οι γυναίκες του Bukowski, χαρακτηρίζονται από πείνα φυσική, ερωτική, πνευματική. Έχεις φανταστεί πώς είναι να πεινάς;
Θα σου τα πει ο ίδιος καλύτερα στο ποίημά του.

Τέλος, δεν θα διαβάσεις Bukowski επειδή το διαδίκτυο έχει γεμίσει με φωτογραφίες του να τον δείχνουν πότε με γυμνές γυναίκες, πότε μ’ ένα μπουκάλι, πότε μ’ ένα τσιγάρο στο χέρι και επειδή «εντάξει, μιλάμε ο τύπος ήταν πολύ αλητεία». Κάτι πήγε στραβά στο πώς αντιλαμβανόμαστε την λογοτεχνία, την τέχνη γενικότερα. Αυτά που προανέφερα δεν έχουν τίποτε το υπέροχο και φαντεζί. Η εικόνα που έχουν προμοτάρει με τέτοια μανία τα media για τον Bukowski, αυτή του μέθυσου, του γυναικά, του αλήτη, δεν θα έπρεπε να σε ελκύει και εδώ και καιρό ξύνω το κεφάλι μου σε στυλ “to be or not to be, that is the question”, προσπαθώντας να βρω για ποιο αναθεματισμένο λόγο ο κόσμος γουστάρει καλλιτέχνες που έχουν στιγματιστεί ως κολασμένοι, αλλόκοτοι, φρίκουλες. Δεν ξέρω πόση ώρα προσπαθούσα να βρω φωτογραφίες του Κάρολου χωρίς το ρημάδι το μπουκάλι στα χέρια, χωρίς το ρημάδι το τσιγάρο. Ούτε το μπουκάλι, ούτε το τσιγάρο έχουν σχέση με το έργο που μας άφησε. Δεν θέλω ν’ ακούω άλλο για την απίστευτα καταραμένη, αλκοολική και μποέμικη ζωή του Κάρολου, τα κακοποιημένα παιδικά του χρόνια. Θέλω ν’ ακούσω για το έργο του. Μη με παρεξηγείς, λατρεύω τις βιογραφίες και αρέσκομαι να ψάχνω πληροφορίες για τους λογοτέχνες που θαυμάζω. Aλλά, αυτή μου η απόλαυση δεν εμπλέκεται στην άποψή μου για το έργο του εκάστοτε συγγραφέα. Αυτό για το οποίο κοπανιέμαι και κοπανάω τα πλήκτρα του πισιού μου τόση ώρα, είναι ότι ο λόγος για τον οποίο θα βάλεις το “Love Is a Dog From Hell” στο ράφι της βιβλιοθήκης και θα γεμίζουν τα μάτια σου καρδούλες, θα πρέπει να είναι το ότι αυτό το βιβλίο σε συγκλόνισε για την ευθύτητα του, για το πόσο άβαφο είναι, το πόσο βρώμικο είναι. Έχει λόγο όμως για τούτη την βρωμιά του. Μη σε νοιάζει αν ο Bukowski πληροί την δοσολογία κατάρας που θες να’ χουν οι ήρωες σου. Να σου πω γιατί πιστεύω ότι πρέπει να διαβάσεις Bukowski τώρα, αφού σ’ εκνεύρισα με τα σπαστικά μου «δεν» και «μη, δαγκώνει».

«Πρέπει» να διαβάσεις Bukowski, άγνωστε, γιατί είχε το θάρρος να μιλήσει για όλα τα παραπάνω. Γιατί υπάρχουν κι αυτά. Γιατί υπάρχουν κυρίως αυτά. Γιατί υπάρχει κι αυτή η αγάπη, η δύσκολη, αυτή που μοιάζει μ’ ένα σκυλί από την κόλαση. Γιατί υπάρχει «πείνα» εκεί έξω για έρωτα, για αγάπη, για θάνατο. Γιατί ο Charles Bukowski τα έδωσε όλα αυτά στους αναγνώστες του με το τίμημα που του αναλογεί. Γιατί έχει μία ακτινογραφία μπροστά σου για την ζωή και είναι ασπρόμαυρη και φαίνεται άρρωστη και είναι απλά άσπρα οστά σε μαύρο φόντο, αλλά σου δείχνει τα μέσα σου, μωρέ. Γι αυτό.

Kάτι που ίσως σ’ ενδιαφέρει (ή όχι): Μπορείς να δεις την ταινία-ντοκιμαντέρ για τον Charles Bukowski, “Born Into This” (2003). Eπίσης, κάτι που ίσως δεν ήξερες είναι ότι οι U2 αφιέρωσαν το κομμάτι τους “Dirty Day” στον Bukowski όταν κυκλοφόρησε το 1993.