Μαρλένα Πολιτοπούλου: «Η επιτυχία για εμένα σημαίνει πως μένει ανοιχτός ο δρόμος να πας παρακάτω»
Ο βασικός ήρωας στο βιβλίο σας «Η Πηνελόπη των τρένων» όπως και στα άλλα τρία αστυνομικά βιβλία σας, ο Παύλος Γεωργούλας είναι καλλιτεχνική φύση, όντας αρχιτέκτονας και σκιτσογράφος, μελαγχολικός, ψυχαναγκαστικός, επίμονος, φιλόζωος, με μεγάλη δύναμη πειθούς, αθλητικός και ειδικός σύμβουλος του τμήματος Ανθρωποκτονιών. Eξαρτημένος από το παρελθόν που τον κυνηγάει, ερευνά ανεξιχνίαστες υποθέσεις του παρελθόντος, «κληρονομιά» που του άφησε ο πατέρας του που ήταν αστυνομικός διοικητής. Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα περισσότερα λόγια για την λογοτεχνική φιγούρα του Παύλου, πως την εμπνευστήκατε και που βασιστήκατε για την σκιαγράφηση της προσωπικότητάς της;
Διάλεξα τον ήρωά μου και τον έχτισα σιγά σιγά με βάση αυτά που ήθελα να πω για την ελληνική κοινωνία, την πρόσφατη ιστορία και την ψυχολογία των ανθρώπων όπως φανερώνεται σε ακραίες καταστάσεις. Γι’ αυτό είναι ευαίσθητος, για να συμπάσχει με τα πάθη των ανθρώπων, είναι σκιτσογράφος και αρχιτέκτονας για να μπορεί να έχει μια προσωπική ματιά στα πράγματα, αλλά να είναι και πραγματιστής όταν χρειάζεται. Αγαπάει τα ζώα επειδή τα αγαπώ εγώ και δεν βλέπω τη ζωή μου μακριά τους και είναι τόσο γοητευτικός ώστε να μην είναι ψεύτικος, ελπίζω. Να σε παρασύρει στην έρευνα για την κατανόηση μιας υπόθεσης και την αποκάλυψη της αλήθειας.
Η υπόθεση του βιβλίου ξετυλίγεται σαν μπλεγμένο κουβάρι με κέντρο τον φόνο ενός Έλληνα μετανάστη στο Μόναχο, την ημέρα που φτάνει ο Καζαντζίδης για να κάνει συναυλίες και οι Έλληνες εκεί τον περιμένουν με βασιλικές τιμές, καθώς τα τραγούδια του, τους συντροφεύουν στην ξενιτιά. Πώς αποφασίσατε να «χρησιμοποιήσετε» στο αφηγηματικό σας υπόβαθρο τον μύθο του Έλληνα τραγουδιστή, Στέλιου Καζαντζίδη και τι σημαίνει για εσάς η μουσική κληρονομιά που άφησε αυτός και οι σύγχρονοί του;
Ο Καζαντζίδης δεν αποτελεί μέρος της προσωπικής μου μυθολογίας όπως για πολλούς και όχι μόνο μετανάστες. Όμως, κατάλαβα πολύ γρήγορα, καθώς ερευνούσα την ελληνική μετανάστευση της δεκαετίας του ‘60 στη Γερμανία, την επίδραση που είχε η φωνή του στους μετανάστες, πόσο τον λάτρεψαν, πόσο τους παρηγόρησε. Θέλησα να κατανοήσω γράφοντας για αυτή τη σχέση. Δεν είναι ήρωας της ιστορίας μου, είναι ένα σύμβολο που ενώνει, που δίνει το κλίμα της εποχής. Το βιβλίο μου τελειώνει με τη φράση, «Ο θεός μαζί σου» και εννοεί τον θεό των μεταναστών, τον Στέλιο.
Η «Πηνελόπη των τρένων» είναι μια εξιστόρηση που οδηγεί στο τραυματικό παρελθόν της Ελλάδας, πίσω στην Κατοχή, στον Εμφύλιο, στους αντάρτες, στους δωσίλογους και τους μαυραγορίτες, στη Χούντα και επικεντρώνεται στο μεταναστευτικό ζήτημα της μαζικής φυγής του ’60 των Ελλήνων στη Γερμανία με παραλληλισμούς στους τωρινούς Έλληνες μετανάστες της κρίσης, καθώς και στους μετανάστες που έρχονται στην Ελλάδα για να γλυτώσουν από τη φρίκη της πατρίδας τους. Ποια θεωρείται –μέσα από την έρευνα που κάνατε για την ολοκλήρωση του μυθιστορήματος- είναι «η κορύφωση του δράματος του μετανάστη;»
Η στιγμή που καταλαβαίνει πως ενώ ήρθε για λίγο στην ξένη χώρα με σκοπό να βγάλει λίγα χρήματα και να επιστρέψει στην πατρίδα, θα μείνει για μια ζωή, όπως έγινε με τους περισσότερους. Θα είναι ο ξένος, θα παλεύει να εκφραστεί με μια γλώσσα που δεν θα την κατέχει καλά, ενώ από τα παιδιά του θα τον χωρίζει ένα χάσμα που δύσκολα γεφυρώνεται.
Σημαντικός τόπος όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα της ιστορίας και η έρευνα του Παύλου είναι η ευρύτερη περιοχή της Νάουσας! Προς τιμήν σας έγινε μια εκδήλωση στην πόλη της Νάουσας όπως και στην Βέροια αναφορικά με το βιβλίο σας. Μπορείτε να μας μιλήσετε για τις εντυπώσεις σας και την ανταπόκριση των κατοίκων;
Και στις δυο πόλεις μέσα από την έρευνα απέκτησα καλούς φίλους που έγιναν ακόμα περισσότεροι με την παρουσίαση του βιβλίου. Οι άνθρωποι αγκάλιασαν το βιβλίο, χάρηκαν που έκανα τον τόπο τους «ήρωα» ενός μυθιστορήματος και εκτίμησαν και χάρηκαν την ακρίβεια των περιγραφών μου. Μου έκανε εντύπωση το επίπεδο των αναγνωστών, οι ερωτήσεις τους έκρυβαν γνώση και αγάπη για τα βιβλία και ενδιαφέρον για την ελληνική ιστορία.
Είστε μία από τις λίγες συγγραφείς που ασχολούνται στην Ελλάδα με το αστυνομικό νουάρ. Ποιες είναι οι επιρροές σας; Είχατε κάποια συναισθηματικά κωλύματα πριν αρχίσετε να ασχολείστε με τη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων; Πως νιώθετε πλέον που το έργο σας έχει αναγνωριστεί και ποια είναι η άποψή σας για την θέση αυτού του λογοτεχνικού γένους στην Ελλάδα σε σύγκριση με το εξωτερικό;
Αγαπώ την αστυνομική λογοτεχνία από την εφηβεία και έχω διαβάσει όλα τα είδη της. Από την Αγκάθα Κρίστι και τον Κόναν Ντόυλ έως τον Μαρή και τον Ταιμπό ΙΙ. Ξεχωρίζω την σύγχρονη ισπανόφωνη αστυνομική λογοτεχνία γιατί με ενδιαφέρει πολύ ο τρόπος που συνέδεσε το πολιτικό στοιχείο με την αστυνομική πλοκή. Η αμερικανική σχολή είναι πιο γνωστή χάρη στον κινηματογράφο, αλλά τώρα ανεβαίνει πολύ και η σκανδιναβική.
Η αστυνομική λογοτεχνία στην Ελλάδα έχει μεγάλη απήχηση χάρη κυρίως στον Πέτρο Μάρκαρη που της έδωσε διεθνή απήχηση. Νομίζω πως θα πάει ακόμα καλύτερα, στον καιρό της κρίσης ο κόσμος ζητάει βιβλία που να τον ψυχαγωγήσουν, αλλά και να του φωτίσουν πλευρές της κοινωνίας.
Χαίρομαι βέβαια που ο Παύλος Γ., ο ήρωας μου είναι αναγνωρίσιμος. Η επιτυχία για εμένα σημαίνει πως μένει ανοιχτός ο δρόμος να πας παρακάτω.
Τέλος, θα θέλατε να μας αποκαλύψετε τα επόμενά σας βήματα; Ετοιμάζετε νέο βιβλίο με πρωταγωνιστή τον Παύλο Γεωργούλα;
Θα ολοκληρώσω, ελπίζω, την τριλογία που ξεκίνησε με την «Μνήμη της Πολαρόιντ» που μας πήγε πίσω στον ελληνικό εμφύλιο. Στην «Πηνελόπη» η έρευνα συνέδεσε το σήμερα με την μετανάστευση του ‘60. Στο επόμενο βιβλίο, στο κέντρο θα βρίσκεται η χούντα που κράτησε επτά ολόκληρα χρόνια. Ο Παύλος Γ. θα είναι παρών. Προς το παρόν σκέφτομαι, δεν έχω αρχίσει να σημειώνω. Μόλις περάσω από τις σκέψεις στο χαρτί και λίγο μετά στο κομπιούτερ ξέρω πως δεν θα μπορώ να κάνω πίσω.
Συνέντευξη: Ελένη Μαρκ
