O Συντριβανοκέφαλος της Rand
Μετά απ’αυτές τις τρεις λέξεις τίποτα δεν είναι αναμενόμενο. Εσύ, ο αναγνώστης, που θα επιχειρήσεις να διαβάσεις το εν λόγω βιβλίο οφείλεις να νιώθεις το λιγότερο απροετοίμαστος για τις πεντακόσιες και κάτι σελίδες που βαραίνουν τα χέρια σου. Το αν θα καταφέρει να μπει στην πεντάδα των βιβλίων που σημάδεψαν για πάντα τη βιβλιοφαγία σου, είναι δική σου απόφαση. Άλλωστε, το Fountainhead είναι ένα βιβλίο που είτε λατρεύεις παθολογικά είτε δε σταματάς να καταριέσαι τη Rand και όλο της το σόι.
Χαρακτήρες ακραίοι, πράξεις απόλυτης αυτοθυσίας και αυτοτιμωρίας –δύο έννοιες που απασχολούν αρκετά τη Rand στα βιβλία της- ένας πραγματικός ύμνος για την πίστη στον άνθρωπο σαν μονάδα και για τα ύψη και τα βάθη στα οποία μπορεί να φτάσει προκειμένου να δημιουργήσει κάτι που τον ξεπερνάει. Το βιβλίο ασχολείται πολύ με το παγκόσμιο ερώτημα «τι είναι τελικά η τέχνη» ή «τι θέση έχει ο καλλιτέχνης και το έργο του στην κοινωνία» με τον πιο ανεπιτήδευτο τρόπο. Ο Howard Roark, απόφοιτος αρχιτεκτονικής με μοντέρνες και ριζοσπαστικές απόψεις, είναι ο υπερ-ήρωας της Rand και έχει βαλθεί να τα βάλει με την κοινωνία, τις εφημερίδες, με τους ψεύτικους θεούς και τους επίγειους δαίμονες μιας Νέας Υόρκης γεμάτης διαφθορά, υποκρισία, αναξιοκρατία και προδοσία, προ-κειμένου να δώσει στον κόσμο το έργο του χωρίς να συμβιβάζεται με τις μπουρδοποιημένες κατά βάσει καλλιτεχνικές συντεταγμένες της κοινωνίας. Αν δεν ταυτιστείς με το βιβλίο ζώντας στην Ελλάδα του 2012 (βλ. διαφθορά, υποκρισία, αναξιοκρατία, προδοσία, μπούρδες), πότε θα ταυτιστείς διερωτώμαι; Αν πάλι γυρεύεις να θαυμάσεις και να εμπνευστείς, να κοιτάξεις με δέος και πάλι την ανθρωπότητα, τότε σήκω από την καρέκλα σου και τρέχα σε οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο να προμηθευτείς τη σωτηρία σου.
Η Rand σίγουρα δεν ανήκει στους διασημότερους συγγραφείς, το οποίο μάλλον θα τολμούσα να πω ότι δικαιολογείται από το πόσο δύσκολη είναι η θεματολογία της καθώς και ο τρόπος γραφής της. Δεν έχω σκοπό να σε πλανέψω… Θα υπάρξουν στιγμές που θα χάσεις το κουράγιο σου, στιγμές στις οποίες μία απόκοσμη φωνή μες το κεφάλι σου θα φωνάζει παραπονιάρικα, «πήγαινε για καφέ με τα παιδιά στο κέντρο κι άσε τον ψυχοβγάλτη». Όμως, με κάθε ειλικρίνεια κι έλλειψη αντικειμενικότητας (δεν ντρέπομαι διόλου) οφείλω να σου πω πως όταν τελειώσεις την ανάγνωση θα έχεις βιώσει κάτι εντελώς πρωτόγνωρο στη λογοτεχνία. Δε θα σταματήσεις ποτέ να ανατρέχεις στο βιβλίο για ατάκες και αποσπάσματα που σε σημάδεψαν. Θα συγκλονιστείς από τους χαρακτήρες (Gail Wynand και Dominique Francon οι αγαπημένοι μου) και από την αναπάντεχα περίεργη πλοκή. Το σίγουρο είναι ότι είτε σου αρέσει τελικά το βιβλίο είτε όχι, θα έχεις διαβάσει κάτι μοναδικό και πρωτότυπο από μία συγγραφέα που έδωσε πολλά και στη φιλοσοφία και στη λογοτεχνία.
Κάτι που αξίζει να μάθεις (ή όχι): Το “The Fountainhead” της Rand βρίσκεται στην δεύτερη θέση στην λίστα των 100 καλύτερων βιβλίων όλων των εποχών σύμφωνα με την Modern Library. Την πρώτη θέση κατέχει το “Αtlas Shrugged”, της Rand και πάλι. (http://www.modernlibrary.com/top-100/100-best-novels)
