Άλλαι Τέχναι

Το “Pet Sematary”, γραμμένο το μακρινό 1983, εμπεριέχει όλα τα κλασικά αφηγηματικά στοιχεία της εργογραφίας (αλλά και της «φιλμογραφίας», ας επιτραπεί ο καταχρηστικός όρος) του Στίβεν Κινγκ. Ο ρασιοναλιστής ήρωας που έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με το υπερφυσικό και το μεταφυσικό, που ο λογισμός του δεν φτάνει να εξηγήσει. Οι μυσταγωγικές θρησκευτικές εικόνες, συνδυασμένες με μία παγανιστική αύρα. Η απόπειρα διαφυγής από την καταιγιστική ζωή στο άστυ, την κολασμένη μεγαλούπολη, με την μετακόμιση στην εξοχή, την οποία καταδικάζει σε αποτυχία ένας ακραίος φαταλισμός. Ο μυστικισμός από τον οποίο εμφορείται και που κυριεύει κάθε προσπάθεια εξήγησης των φαινομένων με ανθρώπινα μέσα και όρους.

Και όμως, ο Κινγκ υπήρξε διστακτικός ως προς την κυκλοφορία του βιβλίου, γιατί στο συγκεκριμένο έργο του δε μπορεί να διακρίνει κανείς ούτε χαραμάδα φωτός. Είναι τόσο μάταιη η ανθρώπινη ενέργεια, τόσο ακράδαντη και ανεπιφύλακτη η ήττα που επιφυλάσσεται για κάθε πράξη, που τρομοκρατεί μέχρι και τον ίδιο τον συγγραφέα. Στην προηγούμενη μεταφορά του, στο κλασικό σήμερα φιλμ της «Μέρι Λάμπερτ» του 1989, η ερεβώδης ουσία αντισταθμίστηκε από έναν camp χαρακτήρα της συνολικής προσέγγισης που έχει επιφέρει και το σημερινό καλτ status. Στη δεύτερη κινηματογραφική εκδοχή του, αυτή η διάσταση εκλείπει. Το «Νεκρωταφίο Ζώων» του 2019 είναι μία θεοσκότεινη δημιουργία, με σημαντικές διαφοροποιήσεις από την πλοκή του βιβλίου και του παλαιότερου έργου, που αξιώνει και κατακτά τον δικό της χώρο στην ιστορία των κινηματογραφικών μεταφορών που αντλούν το υλικό τους από βιβλία του Αμερικανού συγγραφέα.

Στην προκείμενη ταινία λοιπόν, η καταχνιά κυριαρχεί από τα πρώτα λεπτά. Η οικογένεια βιώνει από νωρίς τη σκοτεινή όψη του μέρους, και όσο εξερευνά τις αληθείς δυνάμεις του, τόσο βυθίζεται στο νεφελώδες τοπίο του. Η φιλοσοφική προέκταση του φιλμ επιβιώνει από τα (περισσότερα του απαραίτητου) jump scares και είναι αυτή που οδηγεί το φιλμ ˙ το μακάβριο αυτό δάσος υπόσχεται κάτι που αποτελεί το όνειρο και τη μάταιη επιδίωξη τόσων ανθρώπων. Μία δεύτερη ευκαιρία, λίγο ακόμα χρόνο, μία αίσθηση ότι ο θάνατος μπορεί να μην είναι το οριστικό τέλος. Μία πολυπόθητη και πολυθρύλητη επιστροφή από τον κάτω κόσμο.

Ωστόσο, η διάψευση της ελπίδας είναι εκκωφαντική. Από τα όντα που επιστρέφουν απομένει μόνο το κακό, γιατί τελικώς αυτό είναι που επιβιώνει σε βάρος του καλού. Οι ζώντες τιμωρούνται για την απόλυτη ύβρι της διατάραξης της φυσικής ισορροπίας, μέρος της οποίας είναι και ο θάνατος. Οι «θεοί» τους ρόλους τους, οι άνθρωποι τους δικούς τους, και οποιαδήποτε απόπειρα θραύσης αυτού του συχνά τραγικού σχήματος κουβαλά μαζί της τον όλεθρο. Ο κόσμος των νεκρών πρέπει να μείνει ανέπαφος, και η πύλη προς αυτόν να σφραγιστεί δια παντός, όπως προσπάθησαν να κάνουν οι ιθαγενείς που την ανακάλυψαν. Γιατί το ον που επιστρέφει δεν είναι αυτό που εγκαταλείπει τα εγκόσμια. Είναι ύπαρξη όμοια του θανόντος, που εμφορείται από τις ενοχές για τις εν ζωή πράξεις και παραλείψεις του και επιχειρεί να αποθέσει το συσσωρευμένο φορτίο τους μέσω του μίσους στον κόσμο των ζωντανών.

Στο “Pet Sematary” δεν υπάρχει παράδεισος, δεν υπάρχει επιβράβευση καλών πράξεων μετά θάνατον, παρά μόνο μία αιώνια τιμωρία. Οι νεκραναστημένοι το γνωρίζουν και επιστρέφουν για να τιμωρήσουν του πάντες, διατηρώντας όμως και ένα στρεβλό αίσθημα αυτοσυντήρησης. Τούτο το horror movie, οδεύοντας σε πατρογονικά μονοπάτια του κινηματογραφικού τρόμου, φιλοδοξεί να κομίσει σε αυτά τη μοντέρνα δημοφιλή αισθητική του. Δεν το καταφέρνει πλήρως, γιατί σε στιγμές εμφανίζεται αμήχανο και οδηγείται σε εύκολες λύσεις, ιδίως προς το βεβιασμένο του φινάλε. Ωστόσο, η ικανότητα των σκηνοθετών Kölsch και Widmyer να συνθέτουν τον εφιάλτη και να αγγίζουν υψηλά επίπεδα έντασης πρέπει να αναγνωριστεί. Συνολικά, το φιλμ διατηρείται στις ράγες του, αν και συχνά η πορεία του κλυδωνίζεται από υπερβολικά πολυφορεμένες επιλογές.

Pet Sematary (2019), των Kevin Kölsch και Dennis Widmyer
Είδος: Τρόμος, Μυστήριο, Θρίλερ
Διάρκεια: 99'

*Aναδημοσίευση από το cinedogs.gr, κινηματογραφικό συνεργάτη του Artcore magazine