Βιβλιοθήκη

Η πιο αιμορραγική εκδοχή της βιβλικής ιστορίας της Σαλώμης γράφτηκε από τον Ιρλανδό διανοητή στα γαλλικά το 1893. Αρχικός στόχος του Oscar Wilde και της διάσημης Γαλλίδας ηθοποιού Sarah Bernhardt ήταν να ανέβει το έργο στη βρετανική θεατρική σκηνή, επιθυμία, όμως, που δεν πραγματοποιήθηκε, εξαιτίας της λογοκρισίας που προκάλεσε η ασεβής παρουσίαση βιβλικών προσώπων επί σκηνής. Η μονόπρακτη τραγωδία ανέβηκε για πρώτη φορά σε βρετανικό θέατρο στις 5 Οκτωβρίου του 1931, στο θέατρο Savoy του Λονδίνου.

Σύμφωνα με τις βιβλικές αφηγήσεις, η Σαλώμη ήταν Ιουδαία πριγκίπισσα, κόρη του Ηρώδη Αντύπα και της Ηρωδιάδας. Κεντρικά σημεία του εν λόγω επεισοδίου είναι η επίμονη επιθυμία του Ηρώδη να χορέψει η Σαλώμη για χάρη του και η εξωφρενική εμμονή της Σαλώμης να αποκεφαλίσουν τον φυλακισμένο προφήτη Ιωάννη, να τοποθετήσουν το κεφάλι του σε έναν ασημένιο δίσκο και έπειτα να γευτεί τα ψυχρά αιματοβαμμένα χείλη του. Δίχως να υπακούσει στους ενδοιασμούς της μητέρας της, η Σαλώμη τελικά εκπληρώνει την επιθυμία του Ηρώδη, προκειμένου να πάρει ως αντάλλαγμα στη συνέχεια το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή, αφού μονάχα ο Τετράρχης της Ιουδαίας έχει την εξουσία να δώσει εντολή εκτέλεσης στους στρατιώτες. Πρόκειται για ένα μυθοπλαστικό αφήγημα, το οποίο λαμβάνει χώρα το 32 μ.Χ στην Ιουδαία.

Η ουαλντική γραφή ευνοεί άμεσα τη σύλληψη της σκηνικής εικονοποιίας ακόμη και αν απουσιάζουν οι περιγραφικές λεπτομέρειες. Οι εικόνες τρέφονται διαρκώς από την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του έργου, από αισθαντικότητα και αινιγματικότητα. Ακροβατώντας μεταξύ αισθητισμού και συμβολισμού, η πένα του Oscar Wilde καταγράφει την παράδοξη σπαρακτική διαμάχη μα και ομόχρονη έλξη μεταξύ έρωτα και θανάτου, ηδονής και αποστροφής, αδηφαγίας και τέρψης.

Σε μια μεθυστική από το άφθονο κόκκινο κρασί νύχτα, φωτισμένη από το φως της Σελήνης, πλάθεται το αινιγματικό τοπίο όπου θα διαδραματιστεί με μία κλιμακώμενη ένταση η σχέση μεταξύ Σαλώμης και Ιωάννη, δίχως κανένα ίχνος ηθικού δισταγμού. Η δημιουργία και η κλιμάκωση της έντασης είναι κεντρικό χαρακτηριστικό της ρομαντικής και της αισθητιστικής τέχνης και λογοτεχνίας.

Η εκστασιασμένη από το προφητικό παραλήρημα φωνή του φυλακισμένου Ιωάννη αντηχεί σ’ ολόκληρο το παλάτι, δημιουργώντας σύγχυση στους παρευρισκόμενους του συμποσίου. Η καταραμένη πλανεύτρα τον ερωτεύεται ακαριαία και παρά την αποκρουστική όψη και φωνή του επιμένει να τον φιλήσει. Η επιθυμία της Σαλώμης δεν θα πάψει να επαναλαμβάνεται μέχρι την πραγμάτωσή της. Διατάζει ότι τον θέλει δικό της: το κεφάλι του, το στόμα του, το αίμα του.

Επιβλητική στο σκηνικό που εξελίσσεται είναι η ερυθρόμορφη Σελήνη, που αν και βουβή, παρουσιάζεται ως η ενθύμησης του πεπρωμένου, ασκώντας τον μεγαλύτερο έλεγχο στο τρίγωνο Σαλώμη-Ιωάννης-Ηρώδης. 

Η Sarah Bernhardt αναφέρει πως ο ίδιος ο Oscar Wilde της είπε πως η πραγματική πρωταγωνίστρια και σαγηνευτική πλανεύτρα δεν είναι η λαίμαργη πριγκίπισσα Σαλώμη, κόρη της Ηρωδιάδας, αλλά η πριγκίπισσα της νύχτας, η Σελήνη.

Η διψασμένη για αίμα Σαλώμη, ηδονισμένη από τις επαίσχυντες επιθυμίες της, καθιστά σαφές πως ο Ήλιος δεν πρόκειται να πάρει τη θέση της Σελήνης, εάν ο θάνατος δεν πάρει πρώτα το κεφάλι του Ιωάννη.

Την πρωτοβουλία να επιτελέσουν το έργο, τόσο γραπτά όσο και εικαστικά, την ανέλαβαν οι Wilde και Beardsley, Άγγλοι εκπρόσωποι και εκφραστές του Αισθητικισμού και του Παρακμιακού κινήματος.

Η μονόπρακτη τραγωδία του Oscar Wilde από τις Εκδόσεις Gutenberg είναι μία εξαιρετικά επιμελημένη τρίγλωσση έκδοση. Περιλαμβάνει το πρωτότυπο κείμενο στα Γαλλικά (1893), την αγγλική μετάφραση (1904) και την ελληνική, προσφέροντας στους αναγνώστες και τις αναγνώστριες τη δυνατότητα να προσλάβουν το κείμενο, τις λέξεις, τα σύμβολα και τα νοήματα από τρία διαφορετικά γλωσσικά συστήματα και κατ’ επέκταση από τρείς διαφορετικές ερμηνείες. Το θεατρικό κείμενο συνοδεύεται από την εικονογράφηση του Aubrey Beardsley. Ο Άγγλος καλλιτέχνης φιλοτέχνησε τα δεκαέξι σχέδια σε στυλ Art Nouveau για την εικονογράφηση της πρώτης αγγλικής έκδοσης της «Σαλώμης» το 1904 από τις εκδόσεις Melmoth and Co.