Άλλαι Τέχναι

Η Melissa McCracken «πάσχει» από συναισθησία και όταν ακούει μουσική βλέπει χρώματα. Μαζί με την Melissa, ένας στους 23 ανθρώπους έχει εγκέφαλο που «μιξάρει» κάποιες από τις αισθήσεις, προκαλώντας μοναδικές εμπειρίες.

Η συναισθησία είναι μία νευρολογική κατάσταση η οποία προκαλεί την ανάμειξη των αισθήσεων – πρόκειται δηλαδή για ένα βραχυκύκλωμα στα εγκεφαλικά δίκτυα που ενώνει λειτουργικά ασύνδετα μονοπάτια, άρα προκαλεί ιδιαίτερες αντιδράσεις σε συγκεκριμένα ερεθίσματα: να βλέπεις χρώματα όταν ακούς ήχους, να βλέπεις χρώματα όταν κοιτάς ένα συγκεκριμένο αριθμό ή να γεύεσαι τα σχήματα. Αυτή η ιδιαιτερότητα, παρόλο που θυμίζει νευρολογικές ασθένειες που προκαλούν παραισθήσεις, δεν κατατάσσεται σε αυτές, γιατί στην περίπτωση της συναισθησίας, κάθε απόκριση έρχεται πάντα ως αποτέλεσμα ενός συγκεκριμένου ερεθίσματος, δεν ελέγχεται, ούτε αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου. Με λίγα λόγια, ένας συναισθητικός μπορεί να βλέπει τον αριθμό 2 και να τον θεωρεί κόκκινο και αυτό θα συνεχίσει να συμβαίνει στην πορεία της ζωής του κάθε φορά που θα βλέπει τον αριθμό 2 – και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να το ελέγξει.

Η συναισθησία σε κάθε άνθρωπο δημιουργεί μια ξεχωριστή μορφή συσχετισμών και σε καμία περίπτωση δεν παράγονται πανομοιότυπες εμπειρίες και συσχετίσεις μεταξύ δύο ανθρώπων που πάσχουν από αυτήν. Παρά την προσωπική ιδιαιτερότητα του κάθε συναισθητικού, υπάρχει δυνατότητα κατηγοριοποίησης σε ευρύτερες κατηγορίες· για παράδειγμα συχνές είναι η συσχέτιση γράμματος/αριθμού με χρώμα και η συσχέτιση ήχων με χρώματα ή σχήματα. Καταγεγραμμένες υπάρχουν 60 γενικές κατηγορίες. 

Πολλές φορές η συναισθησία «συνυπάρχει» με άλλα σύνδρομα, ενώ συναισθητικές εμπειρίες είναι πιθανό να βιώσουν άνθρωποι που κάνουν χρήση παραισθησιογόνων ουσιών. Ωστόσο, καμία από αυτές τις συνθήκες δεν είναι απαραίτητη για να πάσχει κάποιος από συναισθησία.

Έχοντας αυτή την ιδιαιτερότητα, δεν είναι περίεργο που πολλοί συναισθητικοί ασχολούνται με δημιουργικά επαγγέλματα. Μέχρι σήμερα ερευνάται η σχέση μεταξύ συναισθησίας και δημιουργικότητας, ενώ έχει υποστηριχθεί ότι η ανθρώπινη δημιουργικότητα είναι ένα είδος ανεπαίσθητης συναισθησίας. Αυτό το επιχείρημα βασίζεται στην λογική ότι τέτοιου είδους συσχετισμοί μας βοηθούν να αντιληφθούμε κάποια χαρακτηριστικά της δημιουργικής έκφρασης, όπως για π.χ. τις παρομοιώσεις.

Για την ιστορία, γνωστοί καλλιτέχνες με συναισθησία, είναι οι συγγραφείς Nabokov, Dostoyevski και Rimbaud, o συνθέτης Liszt και πιο πρόσφατες περιπτώσεις: η Tori Amos, ο Geoffrey Rush και ο Pharrel.

H Melissa McCracken είναι ζωγράφος και σε αυτό την οδήγησε το γεγονός ότι είναι συναισθητική.

Συγκεκριμένα βιώνει τρία διαφορετικά είδη συναισθησίας: πρώτον, όποτε κοιτάει ένα γράμμα ή αριθμό το βλέπει ως ένα συγκεκριμένο χρώμα – και αυτό σύμβαίνει και όταν διαβάζει κάποιο βιβλίο· δεύτερον, κάθε είδος ακολουθίας (οι ημέρες, οι αριθμοί κλπ.) τοποθετείται γύρω της χωροταξικά: η ημέρα Δευτέρα για παράδειγμα, κατά την δική της αντίληψη, μπορεί να είναι κάπου μπροστά από το χέρι της και διαδοχικά κάθε μέρα έχει τη δική της θέση γύρω από το σώμα της· τέλος, κάθε μουσική σύνθεση πυροδοτεί μία οπτική εμπειρία με συγκεκριμένα χρώματα.

Το ενδιαφέρον είναι πως οι συναισθητικοί στην παιδική τους ηλικία δεν φαντάζονται πως οι άλλοι άνθρωποι δεν έχουν τις ίδιες εμπειρίες με αυτούς, έτσι η Melissa συνειδητοποίησε την ξεχωριστή της κατάσταση όταν ήταν 15 χρονών. Στα 18, έχοντας πια αφηγηθεί τις εμπειρίες της πολλές φορές, σκέφτηκε πως ο καλύτερος τρόπος για να μοιραστεί τη συναισθητική της γνώση είναι μέσα από τη ζωγραφική κι έτσι άρχισε να οπτικοποιεί τραγούδια.

Η Melissa McCracken μας παρακινεί να «ξαναβιώσουμε» γνώριμα ερεθίσματα και με τις άλλες μας αισθήσεις, όπως για παράδειγμα να «παρατηρήσουμε» ένα τραγούδι, που μέχρι τώρα το γνωρίζαμε και το αναγνωρίζαμε μόνο με την αίσθηση της ακοής, και με την όρασή μας.

Αν είστε συναισθητικοί, και έχετε ήδη βιώσει την πολυαισθητηριακή αυτή προσέγγιση, τότε μάλλον νιώθετε και κάπως υπεράνθρωποι.

Από Bowie μέχρι Bach, μπορείτε να βάλετε το κομμάτι να παίζει και να παρατηρείτε τις εκρήξεις που βλέπει και η Melissa. Καλή διασκέδαση!

Δείτε την Melissa McCranken να μιλάει για την εμπειρία της εδώ.

Σχετικά με τα αισθητηριακά όρια και την απεικόνιση της μουσικής με οπτικά μέσα έχουμε ξαναμιλήσει εδώ.

Υ.Γ. Nαι, Κϊκι είναι το αγριεμένο σχηματάκι με τις γωνίες, ενώ Μπούμπα το αφράτο και στρογγυλεμένο – πώς να ήταν το Μπούμπα δηλαδή;

~ Η φωτογραφία εξωφύλλου είναι λεπτομέρεια από τον πίνακα “Cello Suite No.1, Bach” της Melissa McCracken