Συνέντευξη με τον Στυλιανό Παπαρδέλα
Αναφέρεις ότι η φωτογραφία αποτελεί πρόσχημα για τα ταξίδια σου… Αν έπρεπε να διαλέξεις ανάμεσα στις δύο αυτές «αγάπες», τι θα διάλεγες;
Η φωτογραφία είναι κάτι που αγαπώ να κάνω. Με χαλαρώνει και με απασχολεί ευχάριστα και δημιουργικά. Είναι κάτι που δεν μπορώ να το διαχωρίσω από την καθημερινότητά μου. Φωτογραφία για μένα είναι το πως βλέπω, το πως αντιλαμβάνομαι τον χώρο, το πως ζω την κάθε στιγμή. Για μένα δεν είναι απλά μια διαδικασία. Από αυτήν την άποψη θα άφηνα τη φωτογραφική μου μηχανή για τα ταξίδια. Χωρίς φωτογραφική μηχανή οι εμπειρίες, οι εικόνες, η επικοινωνία με τους ανθρώπους και η δράση θα είναι πάλι τα ίδια. Απλά τα “καρέ” θα μένουν για πάντα μαζί μου και μόνο.
Styliano’s Diary! Είναι αυτός ο βασικός λόγος που φωτογραφίζεις; Να καταγράφεις αναμνήσεις; Αν όχι, ποια εσώτερη ανάγκη σε ωθεί σε αυτόν τον τρόπο έκφρασης; Κρατάς «κανονικό ημερολόγιο» από τις εμπειρίες σου ανά τον κόσμο;
Όπως είπα και παραπάνω δεν διαχωρίζω τη ζωή μου από τη φωτογραφία. Το stylianos's diary είναι ένα πρότζεκτ αφιερωμένο σε όλους εκείνους τους ανθρώπους που αγαπώ ή γνωρίζω στο δρόμο και με εντυπωσιάζουν με τη στάση ζωής τους. Είναι άνθρωποι που με έκαναν καλύτερο σαν άνθρωπο. Επειδή ξέρω καλά ότι οι μνήμες ξεθωριάζουν με τον χρόνο ήθελα να φτιάξω κάτι ώστε οι άνθρωποι αυτοί να μην πεθάνουν πότε μέσα μου και βλέποντάς τους να θυμάμαι όλα εκείνα που μου έμαθαν. Μέσα από αυτούς δεν θα ξεχάσω πότε ποιος είμαι και τι πιστεύω για τον κόσμο και τη ζωή. Κρατάω «ημερολόγιο συναισθημάτων». Ξέρετε, το συναίσθημα είναι το πιο δυνατό πράγμα αλλά και κάτι που μεταβάλλεται πολύ εύκολα από στιγμή σε στιγμή. Θέλω να ξέρω πως ένιωθα σε συγκεκριμένες στιγμές της ζωής μου και μαζί με τις φωτογραφίες μου να αναβιώνω μνήμες και καταστάσεις.
Από ποιο σημείο του πλανήτη έχεις τις ομορφότερες αναμνήσεις και που συνάντησες την πιο εχθρική συμπεριφορά;
Το ενδιαφέρον μου στα ταξίδια είναι κυρίως ανθρωποκεντρικό. Δεν με ενδιαφέρουν τόσο τα μουσεία και τα μνημεία. Εστιάζω στην κουλτούρα και στη ζωή. Από αυτή την άποψη θα ήταν άδικο να υποδείξω κάποιο συγκεκριμένο μέρος. Ανά τον κόσμο, υπέροχοι άνθρωποι μου έχουν ανοίξει τα σπίτια τους και μου έχουν φερθεί σαν μέλος της οικογένειάς τους. Άλλοι μου έχουν δώσει το τελευταίο τους τσιγάρο και άλλοι πάλι μου έχουν σώσει τη ζωή. Πώς θα μπορούσα να ξεχωρίσω; Σίγουρα σε κάποιες χώρες λόγω θρησκείας ή άλλων παραγόντων τα πράγματα στην αρχή δεν έμοιαζαν τόσο φιλικά όσο θα φανταζόμουν. Παρόλα αυτά πάντα προσπαθώ να καταλάβω τους λόγους που ένας άνθρωπος έχει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά και να τον προσεγγίσω. Ξέρω ότι όταν χαμογελάσεις στον κόσμο, ο κόσμος θα σου ανταποδώσει το χαμόγελο και κάπως έτσι πάντα βρίσκω τις καλές εμπειρίες.
Ποια είναι η χειρότερη εμπειρία σου ως φωτογράφος;
Δεν βλέπω ποτέ μια εμπειρία αρνητικά. Πάντα όλα κάπου χρησιμεύουν και πάντα κάτι μαθαίνεις. Αυτό προσπαθώ να το σκέφτομαι κάθε στιγμή και να αποφεύγω τα νεύρα και την απογοήτευση σε καταστάσεις. Αυτό που σκέφτομαι ως χειρότερη εμπειρία μου είναι κάποιες στιγμές που τεμπελιάζω και απογοητεύομαι ή κι ακόμα ακόμα κάποιες φορές που αφήνω τη μηχανή μου στην άκρη για καιρό. Ο κακός μου εαυτός είναι η χειρότερή μου εμπειρία. Όταν νιώθω καλά, όλα γύρω μου είναι καλά.
Πόσο μεγάλο αντίκτυπο έχει η δουλειά σου στην προσωπική σου ζωή;
Τεράστιο. Κάποιος βλέποντας τη δουλειά μου θα σκεφτόταν ότι είναι η καλύτερη δουλειά που θα μπορούσε να έχει κάποιος. Έτσι νιώθω και εγώ. Αυτό που κάνω εμπεριέχει μια ελευθερία αλλά παράλληλα και μια δημιουργικότητα. Νιώθω απίστευτα τυχερός για τις εικόνες και τις εμπειρίες που έχω. Αυτό όμως που δεν περνάει ίσως από το μυαλό κάποιου είναι το αντίκτυπο στην προσωπική μου ζωή. Είμαι επίσης τυχερός γιατί έχω μια πανέμορφη οικογένεια και πολλούς φίλους που αγαπώ και με αγαπούν. Η συναισθηματική πίεση που νιώθω και δέχομαι είναι τεράστια κάθε φορά που φεύγω για ένα ταξίδι με άγνωστη την επιστροφή. Είναι ίσως το πιο δύσκολο πράγμα που έχω να αντιμετωπίσω. Επίσης ενώ ταξιδεύω δημιουργώ δυνατούς δεσμούς με ανθρώπους τους οποίους και πάλι πρέπει να αποχωριστώ. Όταν αποφάσισα ότι θέλω να κάνω αυτήν τη δουλειά είπα στον εαυτό μου: «Κάποια μέρα ίσως μείνεις εντελώς μόνος σου. Μπορείς να πάρεις αυτό το ρίσκο;» Την απάντηση την ξέρετε.
Αναλογικό vs. ψηφιακό! Ποια είναι η γνώμη σου;
Σχεδόν δεν υπάρχει πια θέμα επιλογής. Σίγουρα παλιότερα τα πράγματα γίνονταν με κόπο και μεράκι σε όλες τις πτυχές της ζωής. Αυτό είχε μια ομορφιά. Το παρελθόν πάντα μας τραβάει αλλά οι εποχές προχωράνε. Για να συνεχίσουμε λοιπόν να κάνουμε αυτό που αγαπάμε πρέπει να προσαρμοστούμε και να βρούμε τρόπους να γίνουμε δημιουργικοί με τα καινούρια δεδομένα.
Αν σου έλεγαν ότι πρέπει να διαλέξεις τις τρεις πιο σημαντικές φωτογραφίες σου, ποιες θα διάλεγες; Μπορείς να μας πεις την ιστορία ενός εξ αυτών;
Αυτή η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στο πάρκο του Γκαουντί στη Βαρκελώνη. Θα μπορούσα να πω ότι είναι η πρώτη μου καλή φωτογραφία. Η πρώτη φωτογραφία που συμπλήρωνε όλα αυτά τα στοιχεία που ήθελα για να είμαι χαρούμενος με μια εικόνα. Μου έδωσε δύναμη και αυτοπεποίθηση να κάνω καλύτερα πράγματα παρακάτω.
Η μάνα στην Ουγκάντα είναι η αγαπημένη μου φωτογραφία από οποιαδήποτε άλλη έχω βγάλει. Κρύβει πολλά προσωπικά νοήματα και σκέψεις… κάτι που μπορώ να μοιραστώ μαζί σας είναι ότι σίγουρα αυτή η φωτογραφία επιβεβαίωσε τον λόγο που ξεκίνησα να πάω στην Αφρική. Αυτός ήταν ότι είχα βαρεθεί να βλέπω μόνο θλιβερές εικόνες. Ήμουν σίγουρος ότι υπήρχε και η άλλη πλευρά του νομίσματος. Φτάνοντας εκεί το συνειδητοποίησα πολύ γρήγορα, όταν όμως έβγαλα αυτήν τη φωτογραφία θεωρώ ότι κατάφερα να το αποτυπώσω κιόλας.
Αυτή η φωτογραφία ήρθε μετά από μια πολύ δύσκολη φωτογραφικά και προσωπικά περίοδο. Βρισκόμουν στις γειτονιές της Καλκούτα τριγυρνώντας με τα πόδια, απολαμβάνοντας τη μοναξιά μου και φωτογραφίζοντας, ώσπου είδα αυτό το πανέμορφο στενό και μπήκα. Πρώτα βρήκα έναν παππού να φτιάχνει το ποδήλατο και έπειτα βρήκα το παιδί στα αριστερά της φωτογραφίας. Εκείνο μου πόζαρε και έκανε γκριμάτσες. Είναι σύνηθες φαινόμενο στην Ινδία, τα παιδιά θέλουν να τα βγάλεις φωτογραφίες, επιζητούν την προσοχή σου. Περιμένοντας εκεί για να του κάνω τη χάρη (διότι ήδη νόμιζα ότι είχα τη φωτογραφία που θέλω με τον παππού), άκουσα ένα άλλο πιτσιρίκι να φωνάζει. Είδα κάτι στα δεξιά και τράβηξα χωρίς να το σκεφτώ. Όταν είδα το καρέ δεν το πίστευα. Σχεδόν έκλαψα από χαρά.
Το τελευταίο εξάμηνο αφοσιώθηκες στην καταγραφή της τωρινής ελληνικής πραγματικότητας… και βραβεύτηκες επίσης για το έργο σου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας! Ποιο θα ήταν το σχόλιό σου για την Ελλάδα του σήμερα, όπως την βίωσες μέσω της δουλειάς σου;
Δυστυχώς συμβαίνουν θλιβερά πράγματα στην Ελλάδα και θεωρώ ότι αύτη η ερώτηση είναι μια συζήτηση από μόνη της. Χαίρομαι που ήμουν στην Ελλάδα το τελευταίο εξάμηνο και είδα με τα μάτια μου την κατάσταση. Μια κατάσταση απογοητευτική. Μια κατάσταση που χτίζεται πάνω από 35 χρόνια και για την οποία έχουμε όλοι μας μερίδιο ευθύνης. Δεν θα μπω σε πολιτικές ή οικονομικές λεπτομέρειες γιατί δεν έχουν σημασία τελικά. Αυτό που είδα και με στεναχωρεί είναι ότι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων έχουν παραιτηθεί… από τα πιστεύω τους, τα δικαιώματά τους και κυρίως το χαμόγελό τους. Ένας καλός, φιλόξενος και χαρούμενος -παρότι πάντα ταλαιπωρημένος λαός- άφησε να τον αλλοτριώσουν.
Συμμετέχεις επίσης και σε ανθρωπιστικά προγράμματα όπως η εργασία σου στο μη κερδοσκοπικό οργανισμό Barretstown που δημιουργήθηκε για να βοηθάει καρκινοπαθή παιδάκια. Έχεις κάποιους μελλοντικούς στόχους αναφορικά με την ανθρωπιστική βοήθεια σε συνδυασμό με τη φωτογραφία;
Όλα τα φωτογραφικά θέματα με τα οποία ασχολούμαι είναι ανθρωποκεντρικά. Από την άλλη πλευρά δεν νομίζω ότι μία φωτογραφία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Οι πράξεις μας μπορούν. Έχω σχέδια για το μέλλον που αφορούν τον άνθρωπο όμως σε πιο πρακτικά επίπεδα από τη διαδικασία της φωτογραφίας. Όταν κάποια στιγμή «έχω γεμίσει» σαν άνθρωπος και έχω κάνει αυτά που θέλω θα αφιερωθώ εκεί που ξέρω ότι πρέπει.
Φωτογραφία: Τρεις λέξεις που σου έρχονται στο νου!
Επικοινωνία
Διαβατήριο
Κίνητρο
Τη συνέντευξη επιμελήθηκαν οι: Nίκος Πρίπορας, Ελένη Μαρκ
Περισσότερα για τον Στυλιανό Παπαρδέλα:
