Βιβλιοθήκη

Το κείμενο έχει τη μορφή ενός «γράμματος» που στέλνει ο αφηγητής στη μητέρα του: είναι μια εξομολόγηση, μια έκφραση αγάπης, ένα μέσο να εκφράσει όλα εκείνα τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τον κατακλύζουν, ένας φόρος τιμής στη γυναίκα που τον μεγάλωσε και στην προσωπική ιστορία της οικογένειάς του. Με το αφηγηματικό αυτό όχημα, ο Vuong επιχειρεί να διατρέξει την ιστορία, τις πληγές και τον αγώνα που έδωσε η δική του οικογένεια· μια οικογένεια ασιατικής καταγωγής, προερχόμενη από το Βιετνάμ, ξεριζωμένη, που προσπαθεί να βρει τις καινούργιες της ρίζες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά κάποιο τρόπο, λοιπόν, το «Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι» είναι, θεματικά, ένα ιδιαίτερο, μικρών διαστάσεων έπος, ένα έπος μιας οικογένειας που ξεριζώνεται από τον πόλεμο και ταξιδεύει για να βρει μια νέα πατρίδα, μιας οικογένειας που μάχεται να επιβιώσει στο νέο κόσμο της, να επιβιώσει απέναντι στο ρατσισμό της Αμερικής, να καταφέρει να κερδίσει τα προς το ζην σε μια αρένα εργασίας εξαιρετικά δύσκολη ειδικά για τους μετανάστες, που προσπαθεί να οικοδομήσει το δικό της σπιτικό που να είναι ζεστό, φιλόξενο, προστατευμένο, γεμάτο αγάπη. Είναι το μικρό διαστάσεων έπος για τα μέλη μιας οικογένειας που ψάχνουν να βρουν την ταυτότητά τους σε έναν ξένο τόπο.

Ο Vuong γράφει στη μητέρα του γιατί σε αυτήν οφείλει πολλά. Είναι το άτομο εκείνο που τον μεγάλωσε, που θυσιάστηκε για αυτόν, που έχασε πολλά και αγωνίστηκε για να φτιάξει μια καινούργια ζωή για όλη την οικογένεια. Η μητέρα είναι ο δικός του φάρος, και το έργο αυτό είναι εν μέρει μια προσπάθεια αποκατάστασης του προσώπου της μητέρας, μια προσπάθεια αυτό το πρόσωπο να αποκτήσει φως μέσα από το κείμενο, να κερδίσει ένα κομμάτι από το χαμένο έδαφος. Γιατί η ιστορία που λέει ο Vuong είναι μια ιστορία προσωπική που χτίζει μια ταυτότητα, που καθαγιάζει όλα τα πάθη που πέρασαν, που επιχειρεί να αποκαταστήσει την ομορφιά που υπάρχει μέσα στους αγωνιστές αυτούς της ζωής.

Μέσω του κειμένου του ο Vuong καταφέρνει να δώσει στον αναγνώστη όχι απλώς μια προσωπική ιστορία. Μοιάζει μάλλον με μια οικογενειακή ιστορία ζωής, μια ιστορία δηλαδή που επαναδιαπραγματεύεται την Ιστορία, που επιστρέφει και δίνει ένα άκρως προσωπικό και ανθρώπινο χρώμα στα ίδια τα ιστορικά γεγονότα και στις ευρύτερες ιστορικο-κοινωνικές εξελίξεις. Με τις αφηγήσεις για τη ζωή της γιαγιάς του, της Λαν, ο Vuong μας επιστρέφει στο Βιετνάμ του πολέμου και προσφέρει ένα στιγμιότυπο για τις επιπτώσεις της αμερικανικής επέμβασης και τον καταστροφικό απολογισμό της. Με τις αφηγήσεις για τη ζωή της μητέρας του αλλά και του ίδιου, μας μεταφέρει στη νεότερη και σύγχρονη Αμερική για να μας πληροφορήσει για την καθημερινότητα και τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι μετανάστες – και ιδίως οι μετανάστες ασιατικής καταγωγής. Και τέλος, με τη δική του, προσωπική ερωτική ιστορία, τη σχέση του με τον Αμερικανό Τρέβορ, ενσωματώνει στην αφήγησή του όλο το ζήτημα της ανδρικής σεξουαλικότητας και των ταυτοτήτων φύλων, ιδιαίτερα όπως αυτές εγγράφονται στον κοινωνικό χάρτη των Ηνωμένων Πολιτειών (σε σχέση για παράδειγμα με το συντηρητικό κομμάτι της αμερικανικής κοινωνίας ή ακόμη και σε σχέση με το πολιτισμικό υπόβαθρο των μεταναστών).

Το «Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι» είναι ένα έργο βαθιά ποιητικό, προσωπικό, λυρικό, και εξομολογητικό. Πέραν του συσχετισμού του με τα ευρύτερα ιστορικά και κοινωνικά ζητήματα, είναι πάνω από όλα ένα λογοτεχνικό έργο του οποίου ο πυρήνας είναι μια προσωπική ιστορία και ο εξομολογητικός της χαρακτήρας: εκείνο που μετράει περισσότερο, εκείνο που έχει σημασία είναι η δικαίωση του προσωπικού αγώνα και της προσωπικής αλήθειας του καθενός. Και γι’ αυτό είναι ένα βιβλίο που, παρ’ όλο το συναισθηματικό βάρος και τον πόνο που κουβαλά, είναι βαθιά αισιόδοξο. Με την ποιητική γλώσσα και την ποιητική λογική της σύνθεσής του, η γραφή διαπερνά τον όγκο της ιστορίας και επιχειρεί να φτάσει στο αγνό του κέντρο· επιχειρεί να αντλήσει ένα νόημα καθαρτικό μέσα από όλα τα βάσανα και τη σκοτεινιά. Μέσω του εξομολογητικού τόνου, μέσω της απελευθέρωσης από τα δεσμά της φόρμας, μέσω της ποιητικής έκφρασης, ο Vuong καταφέρνει να ανακαλύψει το μεταμορφωτικό φως της ίδιας της ζωής. Βλέπει στον αγώνα της μητέρας και της γιαγιάς του, αλλά και στο δικό του αγώνα, μια δημιουργική δύναμη, μια δύναμη που κατάφερε να μεταμορφώσει το εχθρικό περιβάλλον σε μια καινούργια πατρίδα, σε ένα σπιτικό, σε έναν χώρο όπου υπάρχει κατανόηση, αγάπη και αλληλοστήριξη. Και βρίσκει ότι τελικά, παρ’ όλα τα δεινά και την καταστροφική βία της ζωής, η δική του οικογένεια άντεξε σαν σπόρος, διατήρησε μια ιδιαίτερη ομορφιά. Και βρήκε ακόμη ότι στο πέρασμα της ιστορίας, μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο όπου η ανθρώπινη ζωή δεν είναι παρά κάτι εφήμερο, γεμάτο δυσκολίες και προκλήσεις, είμαστε στο τέλος όλοι υπέροχοι, πρόσκαιρα υπέροχοι, και μπορούμε να κρατηθούμε από αυτό.