Λόγος + Τέχνη

Ο Γκυστάβ Μεγέρ είναι προικισμένος με μοναδική μνήμη. Χάρη και σε αυτήν, απέκτησε τον τίτλο του διεθνούς γκραν μετρ στο σκάκι. Μήπως όμως οι εξαιρετικές του επιτυχίες οφείλονται στη χειρουργική επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε για να θεραπευτεί από την επιληψίαωαπό την οποία πάσχει, αφού, κατά τη διάρκειά της, ένα ηλεκτρόδιο εμφυτεύτηκε εν αγνοία του στον εγκέφαλό του, αυξάνοντας εντυπωσιακά τις ήδη μεγάλες του ικανότητες; Και να που αυτός ο χαρισματικός άνθρωπος βρίσκεται, από τη μια στιγμή στην άλλη, στη θέση του καταζητούμενου, καθώς θεωρείται ύποπτος για τον θάνατο της πρώην συζύγου του σε ένα μυστηριώδες αυτοκινητικό δυστύχημα.
Φυγάς, κρυμμένος πίσω από μια ψεύτικη ταυτότητα, απομονωμένος από τους οικείους του, ενσάρκωση και ταυτοχρόνως υπέρβαση του μυθικού Γκόλεμ της εβραϊκής μυστικής παράδοσης, νιώθει ότι δεν είναι πια ο εαυτός του και πως, στα μάτια της κοινωνίας, έχει μεταμορφωθεί σε τέρας.
Το κλειδί του μυστηρίου ίσως να βρίσκεται στην Κεντρική Ευρώπη, στην Πράγα, όπου ο θρύλος λέει ότι το Γκόλεμ τριγυρνά τα βράδια, προστατεύοντας τους εβραίους…Εκεί καταφεύγει ο Μεγέρ, με δύο γυναίκες στο κατόπι του: την κόρη του Έμμα, που προσπαθεί να τον βοηθήσει, και τη Νίνα, την αστυνόμο που είναι επιφορτισμένη με τη σύλληψή του.
Θα τα καταφέρει εγκαίρως; Θα είναι αρκετά δυνατός για να αντιμετωπίσει την αλήθεια που θα ανακαλύψει; 

Γεννημένος στο Βέλγιο, ο Φρανς Μαζερέελ (1889-1972) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους εξπρεσιονιστές χαράκτες του 20ου αιώνα. Απεικονίζοντας ιδιοφυώς την ανθρώπινη εμπειρία στη σύγχρονη μεγαλούπολη του Βερολίνου, η Πόλη, αυτό το μυθιστόρημα χωρίς λόγια, που αποτελείται από 100 λεπτοδουλεμένες ξυλογραφίες, θεωρείται το αριστούργημά του.
Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία το 1925. 
Οι ξυλογραφίες του, αξιοσημείωτης δύναμης και ομορφιάς, αποδίδουν το τεταμένο κλίμα στην ταραγμένη Βαϊμάρη και έχουν πρόγονό τους τα κοινωνιολογικά κείμενα της Μητροπολιτικής αίσθησης του Γκέοργκ Ζίμμελ, συνδιαλέγονται με την κινηματογραφική Μητρόπολη του Φριτς Λανγκ, τα πρώιμα εξπρεσιονιστικά θεατρικά του Μπρέχτ, τις ζωγραφιές του Γκρος και εικονοποιούν τα χρονικά για το Βερολίνο του Γιόζεφ Ροτ και του Βάλτερ Μπένγιαμιν.
Ο Μαζερέελ δημιούργησε ένα νέο είδος εικαστικής ποίησης : το μυθιστόρημα, τη νουβέλα, τη μικρή διήγηση σε εικόνες χωρίς λόγια. Μέσα από κάθε φύλλο, με την απλή αρμονία του μαύρου και του άσπρου, περνά σαν αστραπή ο ιλιγγιώδης ρυθμός του βιαστικού 20ου αιώνα.
Αν τα παλαιότερα βιβλία του ήταν μεγάλα, το τελευταίο του, Η πόλη, είναι κυριολεκτικά μνημειώδες. Με αυτό το έργο ο καλλιτέχνης προχώρησε κατά κάποιον τρόπο από τη σονάτα στη συμφωνία. 

Ποιος ήταν ο Φράντς Κάφκα; Χάρη στον Μίχαελ Κούμπφμύλλερ, μπορούμε να φανταστούμε τον διάσημο συγγραφέα σαν ευτυχισμένο άνθρωπο που στο τέλος της ζωής του βρίσκει τον μεγάλο έρωτα. Ένα έξυπνο, συγκινητικό μυθιστόρημα για την αγάπη, την πλήρωση και την αξία κάθε μιας μέρας που ζει κανείς με προσοχή και φροντίδα.
Καλοκαίρι του 1923 σε μια λουτρόπολη της Βαλτικής, το Μύριτς. Ο φυματικός Φράντς Κάφκα, που έχει μόλις κλείσει τα σαράντα, γνωρίζει την εικοσιπεντάχρονη Ντόρα Ντιαμάντ και τολμά, λίγο πριν από το τέλος της ζωής του, να κάνει ένα βήμα που δεν είχε επιχειρήσει ως τότε : Μετακομίζει στο Βερολίνο και ζει για πρώτη φορά μαζί με μια γυναίκα – και μάλιστα κόντρα στην οικονομική κρίση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που κορυφώνεται, κόντρα στους γονείς του, κόντρα στη θανάσιμη αρρώστια του… Θα είναι ο τελευταίος του έρωτας, ο μεγαλύτερος ίσως στη ζωή του, σίγουρα ο πιο σημαντικός.
Ο Μίχαελ Κούμπφμύλλερ μεταμορφώνει την αληθινή ιστορία του τελευταίου χρόνου που έζησε ο Φράντς Κάφκα σ’ ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα αγάπης, ζωντανεύοντας για μας όχι μόνο τον διάσημο συγγραφέα αλλά και την Ντόρα Ντιαμάντ, τη γυναίκα που στάθηκε δίπλα του.
Ο συγγραφέας ερεύνησε συστηματικά τον Τύπο της εποχής, την αλληλογραφία και τα τετράδια με τις σημειώσεις του Κάφκα και εμβάθυνε στην ψυχή και στο ύφος του.
Το συγκλονιστικό του μυθιστόρημα μας αποκαλύπτει ένα πρόσωπο του Κάφκα που δεν γνωρίζαμε. 

Η συναρπαστική ιστορία του ναυαγίου του Λουζιτάνια.
Την 1η Μαΐου 1915, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, το Λουζιτάνια, ένα πολυτελές υπερωκεάνιο, απέπλευσε από τη Νέα Υόρκη με προορισμό το Λίβερπουλ, μεταφέροντας μεγάλο αριθμό επιβατών, μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά και βρέφη. Παρότι η Γερμανία είχε ανακηρύξει τις θάλασσες γύρω από τη Βρετανία εμπόλεμη ζώνη, οι επιβάτες του υπερωκεανίου δεν πίστευαν ότι διέτρεχαν κάποιο κίνδυνο, καθώς επί έναν αιώνα τα πλοία που δεν ήταν πολεμικά είχαν παραμείνει ασφαλή από επιθέσεις. Για μήνες τα γερμανικά υποβρύχια έσπερναν τον τρόμο στον Βόρειο Ατλαντικό, αλλά το Λουζιτάνια ήταν ένα από τα σπουδαιότερα και ταχύτερα πλοία της εποχής, γνωστό και ως “υπερατλαντικό λαγωνικό”. Η Γερμανία είχε αποφασίσει να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού και ο καπετάνιος του υποβρυχίου U-20 Βάλτερ Σβίγκερ ήταν έτοιμος να ανταποκριθεί σε αυτό.
Ο Erik Larson στο Βουβό κύμα εξετάζει, με τρόπο συναρπαστικό για τον αναγνώστη, τη βύθιση του Λουζιτάνια από το U-2O και τα γεγονότα που σχετίζονται με το ναυάγιο. Φέρνοντας στο προσκήνιο τις ζωές των επιβλητικών χαρακτήρων και τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους, ζωγραφίζει ένα μεγάλο πορτρέτο της Αμερικής κατά την Προοδευτική Περίοδο. 

Όλα για το τίποτα, είπε ο Εκκλησιαστής. Όλα είν ανώφελα, όλα για το τίποτα.
Μια είναι η μοίρα των ανθρώπων, δίκαιων και άδικων, φτωχών και πλούσιων, δούλων και ελεύθερων: ο θάνατος. Τα καλά θα χαθούν. Οι προσπάθειες θ' αποτύχουν. Τα όνειρα θ αποδειχτούνε χίμαιρες. Μα οι έγνοιες δε θα κοπάσουν.
Ο Εκκλησιαστής παραμένει ένα αίνιγμα. Την ίδια στιγμή που χαρακτηρίζεται ως το σκοτεινότερο κείμενο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο Εκκλησιαστής περιγράφεται και σαν ένας φιλοσοφικός ύμνος στη χαρά. Ίσως γιατί τόλμησε να βυθιστεί πέρα ως πέρα στο σκοτάδι της ματαιότητας, για να βρει ένα πράγμα αληθινά φωτεινό.
Η χαρά του κόπου. Αυτό είναι το μερτικό του ανθρώπου, το μόνο πράγμα που αξίζει στις μετρημένες μέρες της ζωής του. Μα οι έγνοιες δε θα κοπάσουν.
Ανώφελο κι αυτό, ανεμοκυνηγητό.

Ο Εκκλησιαστής γράφτηκε κατά πάσα πιθανότητα τον 3ο αιώνα π.Χ. Περιλαμβάνεται στην εβραϊκή Βίβλο και τη χριστιανική Παλαιά Διαθήκη.